News Language and Gender Equality: Women Representation in News

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 7 - 28, 28.04.2025

Sebnem Ozdemir , Dilara Nergishan Koçer

https://doi.org/10.55055/mekcad.1637216

Öz

Women are generally less visible in the news than men around the world. This is a significant problem for gender equality. The Global Media Monitoring Project's (GMMP) 2020 report found that women make up only 24% of news sources and topics. This statistic clearly shows the limited visibility of women in the media. Moreover, even when women are in the news, the language used and the way the news is presented can often be problematic. News about women tends to use sensational language, attention-grabbing headlines, and discourses that reinforce gender bias, which contribute negatively to the reproduction of gender inequality. This issue becomes even more important when considering the role of the media in creating social norms. The news media, in particular, not only provide information, but also function as powerful actors in the reconstruction of social values. How women are reflected in the news has the power to profoundly shape their social roles, rights, and perceptions in the public sphere. Identifying problems in the media's portrayal of women and developing solutions is therefore crucial for gender equality.
This study examines the data and findings contained in the GMMP report and presented through the Gender Gap Tracker tool. The main objective of the study is to analyse the situation regarding the representation of women in the media and to present current findings in this context. Within the framework of the study, the gender representation of 37 news items from the Turkish media was analysed and presented as a sample of the Turkish media. It was found that male representation was dominant in all but one of the news items analysed.

Anahtar Kelimeler

Media , Journalism , Gender Equality

Etik Beyan

Since the data was obtained from publicly available newspapers, there is no need for an Ethics Committee Certificate.

Teşekkür

We would like to thank Prof. Maite Taboada from the Department of Linguistics at Simon Fraser University for her support, ideas and inspiration.

Haber Dili ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Haberlerde Kadın Temsili

Öz

Kadınlar dünya genelinde haberlerde erkeklere oranla genellikle daha az yer almaktadır. Bu durum, toplumsal cinsiyet eşitliği açısında önemli bir sorun teşkil etmektedir. Küresel Medya İzleme Projesi'nin (GMMP) 2020 raporu, haber kaynaklarının ve konularının yalnızca % 24'ünü kadınların oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Bu istatistik, medyada kadınların görünürlüğünün ne kadar sınırlı olduğunu açıkça göstermektedir. Dahası, kadınlar haberlerde yer aldıklarında bile, kullanılan dil ve haberlerin ele alınış biçimi sıklıkla sorunlu olabilmektedir. Kadınlarla ilgili haberlerde sansasyonel ifadeler, dikkat çekici başlıklar ve cinsiyet önyargılarını pekiştirici söylemler kullanılmakta, bu da toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden üretilmesine olumsuz katkıda bulunmaktadır. Medyanın toplumsal normları oluşturmadaki rolü dikkate alındığında, bu sorun daha da önem kazanmaktadır. Özellikle haber medyası, yalnızca bilgi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal değerlerin yeniden inşasında da güçlü bir aktör olarak işlev görür. Kadınların haberlere nasıl yansıtıldığı, onların toplumsal rollerini, haklarını ve kamusal alandaki algılarını derinden şekillendirme gücüne sahiptir. Bu nedenle, kadınların medya temsillerindeki sorunların tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından kritik bir öneme sahiptir.
Bu çalışmada, GMMP raporunda yer alan ve Cinsiyet Farklılığı İzleyici (Gender Gap Tracker) aracı ile sunulan veriler ve bulgular incelenmiştir. Çalışmanın ana hedefi, kadınların medyadaki temsiline dair durumu analiz etmeyi ve bu bağlamda mevcut bulguları ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında Türk medyasından da 37 haberin cinsiyet temsil analizi yapılmış ve bu analiz Türk medyasından örnek bir kesit olarak sunulmuştur. Sadece bir haber haricinde analiz edilen tüm haberlerde erkek temsilinin baskın olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Medya , Habercilik , Cinsiyet Eşitliği

Etik Beyan

Veri kamuya açık gazetelerden elde edildiği için Etik Kurul Belgesine ihtiyaç bulunmamaktadır.

Teşekkür

Bu çalışmada bize destek olan, fikir ve ilham veren Simon Fraser Üniversitesi Dilbilim Bölümünden Prof. Dr. Maite Taboada’ya teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Acar B., Ünal B, Çelik G. Demir E. & Yaman Ö. M. (2023). Suç ve şiddet içerikli 3. sayfa haberlerinde ‘kadın’ temsili: hürriyet, sözcü, yenişafak gazeteleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1): 68-83.
• Akçalı, E., Cinel, D., Çiftçi, A., Doğu Erdede, R., Güçlü, Ö., İnceoğlu, İ., & Öztemir Hazan, N. (2023). Türkye Ekranlarında ve Kamera Arkasında Kadın: Tems ln ve İş Gücünün Güncel (2017-2021) Görüntüsü. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
• Akyol, O. (2014). Ana haber bültenlerinde kadının sunumu. Atatürk İletişim Dergisi, (7): 15-38.
• Alankuş, S. (2012). Kadın odaklı habercilik. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Arslan, K. (2004). Haber nasıl okunur?. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
• Çağlar, N. (2014). Haberlerde cinsiyetçilik ve kadın adaylar, (edt. Huriye Kuruoğlu & Bermal Aydın) Toplumsal Cinsiyet ve Medya. ss. 68-95. Ankara: Detay Yayıncılık
• Chandler, D. & Munday, R. (2018). Medya ve iletişim sözlüğü, (Çev.: B. Taşdemir). İstanbul: İletişim.
• Connell, R. W. 1998. Toplumsal cinsiyet ve iktidar, (Çev.: C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çelenk, S. (2010). Kadınların medya temsili ve etik sorunlar, (edt. Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel) Televizyon haberciliğinde etik. s. 229-236. Ankara: Fersa Matbaacılık.
• Dündar, S. (2011). Televizyon haberlerinde kadın temsili. Erciyes İletişim, 1 (4): 91-105.
• Erzurum, F. (2014). Televizyon ana haberlerinde kadınların temsil biçimleri/kadınların temsili, (edt. H. Kuruoğlu & B. Aydın). Toplumsal Cinsiyet ve Medya. ss. 97-125. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Gender Gap Tracker. (2024). gendergaptracker.informedopinions.org/. Gender Gap Tracker: https://gendergaptracker.informedopinions.org/. Erişim tarihi 11 Kasım 2024.
• GMMP Global Network. (2020). Who makes the news.
• Hrant Dink Vakfı. (2016). Türkiye medyasında kadınların temsili: Gazete ve internet haberciliği raporu. hrantdink.org/attachments/article/458/Turkiye-Medyasinda-Kadinlarin-Temsili.pdf. Erişim tarihi 17 Mart 2025.
• İnceoğlu, Y. & Çoban, S. (2016). Haber okumaları. İstanbul: İletişim.
• Kochhar, R. (2023). The Enduring Grip of the Gender Pay Gap. pewresearch.org/social-trends/2023/03/01/the-enduring-grip-of-the-gender-pay-gap/: https://www.pewresearch.org/social-trends/2023/03/01/the-enduring-grip-of-the-gender-pay-gap/. Erişim tarihi 3 Kasım 2024.
• Murtiningsih, S.E.B., Adventina, M. & Ikom, S. (2017). Representation of patriarchal in mew media: A case study of news and advertisement on tribunnews.com. Meditarranean Journal of Social Science, 8 (3): 143-154.
• Nobel Prize. (2023). nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2023/press-release/. Press Release: https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2023/press-release/. Erişim 3 Kasım 2024.
• Oskay, Ü. (2015). İletişimin ABC’si. İstanbul: İnkılap.
• Özmen, S., & Vural, A. (2023). medya profesyonellerinin medyada kadın temsili algısı. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (20): 1-30.
• Radyo Televizyon Üst Kurulu. (2025). Medyada Kadın Temsili Konusunda Önemli Adımlar Atıldı, rtuk.gov.tr/medyada-kadin-temsili-konusunda-onemli-adimlar-atildi/496. Erişim 21 Mart 2025.
• Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. (2011). mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6112&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5. Erişim tarihi 18 Mart 2025.
• Rao P. & Taboada M. (2021) Gender bias in the news: A scalable topic modelling and visualization Framework. Front. Artif. Intell, (4): 664737.
• Ross, K. & Carter, C. (2011). Women and news: A long and winding road. Media, Culture & Society 33 (8): 1148–1165
• Saktanber, A. (1995). Türkiye’de medyada kadın: Serbest, müsait kadın veya iyi eş, fedakar anne, Kadın bakış açısından kadınlar. ss. 211-232 (edt. Ş. Tekeli9. Ankara: İletişim.
• SDG Map. (2024). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. sdgmapturkey.com/bilgi-merkezi/surdurulebilir-kalkinma-amaclari/: sdgmapturkey.com/bilgi-merkezi/surdurulebilir-kalkinma-amaclari/. Erişim araihi 29 Ekim 2024.
• sfu.ca. (2019). The future of women’s voices in media: an interview with Gender Gap Tracker’s lead SFU researcher: sfu.ca/sfunews/stories/2019/03/the-future-of-womens-voices-in-media-maite-taboada.html. Erişim tarihi 9 Kasım 2024.
• Söğüt, F. (2019). Yeni medya ve temsil: internet gazeteciliğinde toplumsal cinsiyet kimliklerinin sunumu. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (31): 212-231
• Şener, G., Çavuşoğlu, Ç.& Irklı, H. İ. (2022). Medya ve toplumsal cinsiyet. (edt. F. Saylıgil). Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. ss. 163-183. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2024). sozluk.gov.tr/. Norm: sozluk.gov.tr/. Erişim tarihi 30 Ekim 2024.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu. (1993) Birçok ses tek bir dünya.
• Türkiye Büyük Miller Meclisi, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2012). Toplumsal cinsiyet eşitliğinde medyanın rolü komisyon raporu. Ankara: TBMM Basımevi.
• Uçak, O. (2020). Medyada kadın haberleri üzerinden kadının temsili. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4): 157-175.
• Uzun, R. (2002). Eğlence endüstrisi ve televizyon haberciliği, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (KİLAD), (2): 9-29.
• Vandenberghe, H. (2019). Representation of women in the news: balancing between career and family life, Media and Communication, 7 (1): 4-12.
• van Dijk, Teun, (1994). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. (edt. M. Küçük). ss. 271-327. Medya, İkidar, İdeoloji. Ankara: Ark Yayınları.
• van Zoonen, E. (1988). Rethinking women and the news, European Journal of Communication, 3 (1): 35-53.
• WACC. (2024). waccglobal.org/our-work/global-media-monitoring-project-gmmp/. Global Media Monitoring Project: waccglobal.org/our-work/global-media-monitoring-project-gmmp/. Erişim tarihi 19 Ekim 2024.