Ön Ergenlerin Olumlu-Olumsuz Mükemmeliyetçilik Düzeylerinin Anne-Çocuk İlişkisini Algılamaları Açısından İncelenmesi

Yıl 2009, Cilt: 5 Sayı: 2, 263 - 274, 05.11.2011

Fulya Cenkseven Önder Oğuzhan Kırdök

Öz

Bu araştırmada ön ergenlerin anne-çocuk ilişkisini kabul-reddedici algılama düzeylerine göre olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan ilköğretim okullarının 6., 7. ve 8. sınıflarına devam eden 350 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 176’sı kız (% 50,3), 174’ü erkektir (% 49,7). Araştırmada öğrencilerin olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik düzeylerini belirlemek amacıyla Kırdök (2004) tarafından geliştirilen Olumlu-Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği, öğrencilerin anne-çocuk ilişkisini nasıl algıladıklarını belirlemek için ise, Rohner, Saavedra ve Granum (1980) tarafından geliştirilen, Polat (1988) ve Erdem (1990) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Aile Kabul ve Reddetme Ölçeği (Çocuk Formu) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, anneleriyle ilişkilerinden algıladıkları sıcaklık ve sevgi düzeyleri yüksek olan, annelerinden algıladıkları saldırganlık ve kin, ilgisizlik ve ihmal, ayrıştırılmamış reddetme düzeyleri ise düşük olan ön ergenlerin daha fazla olumlu mükemmeliyetçilik özelliği sergiledikleri belirlenmiştir. Ancak olumsuz mükemmeliyetçilik açısından anlamlı bir fark belirlenmemiştir.Anahtar kelimeler: Olumlu mükemmeliyetçilik, olumsuz mükemmeliyetçilik, anne-çocuk ilişkisi, aileden algılanan kabul ve reddetme.

Anahtar Kelimeler

Olumlu mükemmeliyetçilik, olumsuz mükemmeliyetçilik, anne-çocuk ilişkisi, aileden algılanan kabul ve reddetme

Kaynakça

• Accordino, D.B., Accordino, M.P., ve Slaney, R.B. (2000). An investigation of perfectionism, mental health, achievement and achievement motivation in adolescents. Psychology in the Schools, 37 (6) 535-545.
• Adderholt-Elliott, M. (1987). Perfectionism: What's bad about being too good? Minneapolis: Free Spirit Publishing.
• Adler, A. (2000). Yaşamın anlam ve amacı (Wozu leben wir?-1931), Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yayınları.
• Adler, A. (2001). Psikolojik aktivite, üstünlük duygusu ve toplumsal ilgi (superiority and social interest-1956). Çev. Belkıs Çorakçı, İstanbul, Say Yayınları.
• Ashby, J.S., ve Rice, K.G. (2002). Perfectionism, dysfunctional attitudes, and self-esteem: A structural equations analysis. Journal of Counseling and Development, 80, 197-203.
• Baldwin, D.R., McIntyre, A., Hardaway, E. (2007). Perceived parenting styles on college student’s optimism. College Student Journal, 41, 550-557.
• Barrow, J.C., ve Moore, C.A. (1983). Group interventions with perfectionistic thinking. Personnel and Guidance Journal, 61, 612-615.
• De Clercq, B., Van Leeuwen, K., De Fruyt, F., Van Hiel, A., ve Mervielde, I. (2008). Maladaptive personality traits and psychopathology in childhood and adolescence: The moderating effect of parenting, Journal of Personality, 76 (2), 357-383.
• Enns, M.W., Cox, B.J., ve Clara, I. (2002). Adaptive and maladaptive perfectionism: Developmental origins and association with depression proneness. Personality and Individual Differences, 33, 921-935.
• Erdem, T. (1990). The validity and reliability study of Turkish form of Parental Acceptance Rejection Questionnaire. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Flett G.L. ve Hewitt, P.L (2002). Perfectionism: theory, research, and treatment, American Psychological Association, Washington, DC, 89–132.
• Flett, G.L. Hewitt, P.L, Oliver J.M., ve Macdonald S. (2002). Perfectionism in children and their parents: a developmental analysis. In: G.L. Flett and P.L. Hewitt, Editors, Perfectionism: Theory, research, and treatment, American Psychological Association, Washington, DC, 89–132.
• Flett, G.L. Hewitt, P.L., ve Singer, A. (1995). Perfectionism and parental authority styles. Individual Psychology, 51, 50-60.
• Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., ve Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
• Gander, M.J. ve Gardiner, H.W. (2001). Çocuk ve ergen gelişimi, Yay. Haz. B. Onur, 4. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Heaven, P., Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self-esteem. European Journal of Personality, 22, 707-724.
• Halloran, E.C., Ross, G.J., ve Carey, M.P. (2002). The relationship of adolescent personality and family environment to psychiatric diagnosis. Child Psychiatry & Human Development, 32 (3), 201-216.
• Hewitt, P.L. ve Flett, G.L. (1991). Dimensions of perfectionism in unipolar depression. Journal of Abnormal Psychology, 100, 98-101.
• Horney, K. (1975). Nevrozlar ve insan gelişimi, öz geliştirme kavgası (Neurosis and human growth: the struggle toward self-realization), Çev. Selçuk Budak, İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Jonge L. ve Waller G. (2003). Perfectionism levels in African-American and Caucasian adolescents. Personality and Individual Differences, 34 (8), 1447-1451.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim.
• Kawamura, K.Y., Frost, R.O., ve Harmatz, M.G. (2002). The relationship of perceived parenting styles to perfectionism. Personality and Individual Differences, 32, 317-327.
• Kenney-Benson G.A. ve Pomerantz, E.M. (2005). The role of mother's use of control in children's perfectionism: Implications for the development of children's depressive symptoms. Journal of Personality, 73, 23–46.
• Khaleque, A. ve Rohner, P.R. (2002). Perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustment: A meta-analysis of cross cultural and intracultural studies. Journal of Marriage and the Family, 64, 54-64.
• Kırdök, O. (2004). Olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik ölçeği geliştirme çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kottman, T. ve Ashby, J. (2000). Perfectionistic children and adolescents: Implications for school counselors. Professional School Counseling, 3, 182-188.
• Littauer, F. ve Littauer, M. (1997). Kişilik bulmacası: Birlikte çalıştığımız insanları anlamak (Personality puzzle, understanding the people you work with), Çev. H. Betül Çelik, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• LoCicero, K.A., Ashby, J.S., ve Kern, R. (2000). Multidimensional perfectionism and lifestyle approaches in middle school students. Journal of Individual Psychology, 56, 419-434
• Lundberg, M., Perris, C., ve Adolfsson, R. (2000). Family environment and personality: Perceived parenting and the role of personality. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, 267–274
• McGarvey, J.A., (1996). The almost perfect definition. Research/Penn State, 17, 3.
• Özcan, H. (1996). İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Peters, C. (1996). Perfectionism: Excellence in education. İnternetten 15 Haziran 2003’de elde edilmiştir: <www.nexus.edu.au/teachstud/gat/peters.htm>.
• Polat, S. (1988). Parental acceptance-rejection. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Randolph, J.J. ve Dykman, B.M. (1998). Perceptions of parenting and depression-proneness in the offspring: dysfunctional attitudes as a mediating mechanism. Cognitive Therapy and Research, 22, 377-400.
• Rice, K.G., Lopez, F.G., ve Vergara, D. (2005). Parental/Social influences on perfectionism and adult attachment orientations. Journal of Social and Clinical Psychology, 24 (4), 580-605.
• Rice, K.G. ve Slaney, R.B. (2002). Clusters of perfectionists: Two studies of emotional adjustment and academic achievement. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 35 (1), 35-48.
• Rice, K., Ashby, J., ve Preusser, K. (1996). Perfectionism, relationships with parents, and self-esteem. Journal of Individual Psychology, 52, 246-260.
• Rice, K.G., ve Mirzadeh, S.A. (2000). Perfectionism, attachment and adjustment. Journal of Counseling Psychology, 47, 238-250.
• Rice, K.G., ve Preusser, K.J. (2002). The adaptive/maladaptive perfectionism scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34, 210-222.
• Roedell, W.C. (1984). Vulnerabilities of highly gifted children. Roeper Review, 6 (3), 127-130.
• Rohner, R.P. (1999). Handbook for the study of parental acceptance and rejection. Rohner Research, Center for the Study of Acceptance and Rejection, University of Connecticut.
• Schiamberg, L.B. (1988). Child and adolescent development. Macmillian Publishing Company a Division of Macmillian Inc.
• Sorotzkin, B. (1998). Understanding and treating perfectionism in religious adolescents psychotherapy. Theory, Research, Practice and Training, 35, 87-95.
• Stöber, J. (1998). The Frost Multidimensional Perfectionism Scale revisited: More perfect with four (instead of six) dimensions. Personality and Individual Differences, 24, 481–491.
• Stumpf, H. ve Parker, W.D. (2000). A hierarchical structural analysis of perfectionism and its relation to other personality characteristics. Personal and Individual Differences, 28, 837-852.
• Suddarth, B.H. ve Slaney, R.B. (2001). An investigation of the dimensions of perfectionism in college students. Measurement and Evaluation in Counseling Development, 34 (3), 157-165.
• Turgut, A. (2005). The relationship between bullying tendency, parental acceptance-rejection, and self-concept among seventh grade students. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Vieth, A.Z. ve Trull, T.J. (1999). Family patterns of perfectionism: An examination of college students and their parents. Journal of Personality Assessment, 72, 49–67.