Beşinci Sınıf Öğrencileri Arasındaki Dijital Bölünmenin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Diyarbakır İli Örneği

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 1, 29 - 42, 24.01.2012

Ferat Yılmaz , Ali Ersoy

Öz

Eğitsel açıdan öğretmenler ve öğrenciler arasındaki dijital boşluk olarak açıklanabilen dijital
bölünme, genel olarak bireyler, gruplar ve toplumlar arasındaki Bilgi ve İletişim Teknolojileri [BİT] erişim
ve kullanım farklılıkları olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmada, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin
BİT erişim olanakları ve kullanım durumları ile BİT kullanım amaçlarının incelenmesi amaçlanmıştır.
Araştırma, Diyarbakır ilinin Bağlar, Yenişehir, Kayapınar ve Sur merkez ilçelerinde bulunan okullarda
öğrenim gören 539 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisinden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Tarama
modelindeki bu araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan “BİT Erişim Olanakları ve
Kullanım Anketi” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde betimsel istatistik
tekniklerinden ve non-parametrik testlerden yararlanılmıştır. Bu araştırmada, öğrenciler arasında, BİT
erişim olanakları ve kullanım durumu açısından dijital bölünme olduğu belirlenmiştir. Bunun dışında
cinsiyet, aynı evde yaşayan kişi sayısı, anne-baba çalışma durumu, anne-baba ve kardeşin bilgisayar
ve/veya internet kullanım durumu değişkenlerinin, araştırmaya katılan ilköğretim beşinci sınıf
öğrencilerinin BİT kullanım amaçlarıyla ilişkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital bölünme, İlköğretim, Bilgi ve iletişim teknolojileri

Kaynakça

• Aerschot, L. V. ve Rodousakis, N. (2008). The link between socio-economic background and Internet use: Barriers faced by low socio-economic status groups and possible solutions. The European Journal of Social Science Research, 21(4), 317-351.
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Atkinson, J., Black, R. ve Curtis, A. (2008). Exploring the digital divide in an Australian regional city: A case study of Albury. Australian Geographer, 39(2), 479- 493.
• Babu, S. (2008). Digital divide: Educational disparities in India. The Icfai University Journal of Public Administration, 4(3), 68-81.
• Banister, S. ve Reinhart, R. V. (2011). TPCK for impact: Classroom teaching practices that promote social justice and narrow the digital divide in an urban middle School. Computers in the Schools, 28, 5–22.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chakraborty, J. ve Bomsan, M. M. (2005). Measuring the digital divide in the united states: Race, income, and personal computer ownership. The Proffesional Geographer, 57(53), 395-410.
• Clark, C. ve Gorski, P. (2001). Multicultural education and the digital divide: Focus on Race. Multicultural Perspectives, 3(4), 15–25.
• Çömlekçi, N. (2001). Bilimsel araştırma yöntemi ve istatistiksel anlamlılık sınamaları. Ankara: Bilim Teknik Yayınevi.
• Dasgupta, S., Lall, S. ve Wheeler, D. (2005). Policy reform, economic growth and thedigital divide. Oxford Development Studies, 33(2), 229-243.
• Eamon, M. K. (2004). Digital divide in computer access and use between poor and non-poor youth. Journal of Sociology and Social Welfare, 31(2), 91-112.
• Education Commission of the States. (2000). Technology: equitable access in schools. Denver, CO: Author.
• Ersoy, A. (2011). Turkish primary school children’s opinions related to the internet awareness. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 2(1), 24-38.
• Ersoy, A. ve Türkkan, B. (2009). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde internet algısı. İlköğretim Online, 8(1), 57-73. http://www.ilköğretim-online.org.tr adresinden 27 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Gudmundsdottir, G. B. (2010). From digital divide to digital equity: Learners’ ICT competence in four primary schools in Cape Town, South Africa. International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology, 6(2), 1-22. http://ijedict.dec.uwi.edu/ adresinden 02 Ocak 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Guillén, M. F. ve Suárez, S. L. (2005). Explaining the global digital divide: economic, political and sociological drivers of cross-national internet use. Social Forces, 84(2), 681-708.
• Gündüz, H. B. (2010). Digital divide in Turkish primary schools: Sakarya sample. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(1), 43-53. http://www.tojet.net adresinden 12 Şubat 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Gyabak, K. ve Godina, H. (2011). Digital storytelling in Bhutan: a qualitative examination of new media tools used to bridge the digital divide in a rural community school. Computers&Education, 57(4), 2236-2243.
• Hess, F. M. ve Leal, D. L. (2001). A shrinking digital divide? The provision of classroom computers across urban school systems. Social Science Quarterly, 82(4), 765-778.
• Hindman, D. B. (2000). The rural-urban digital divide. JveMC Quarterly, 77(3), 549-560.
• Hohlfeld, T. N., Ritzhaupt, A. D., Barron, A. E. ve Kemker, K. (2008). Examining the digital divide in K- 12 public schools: Four-year trends for supporting ICT literacy in Florida. Computers & Education, 51, 1648-1663.
• Hohlfeld, T. N., Ritzhaupt, A. D. ve Barron, A. E. (2010). Connecting schools, community, and family with ICT: Four-year trends related to school level and SES of public schools in Florida. Computers & Education, 55, 391-405.
• Holloway, D. (2005). The digital divide in Sydney. Information, Communication & Society, 8(2), 168-193.
• Jackson, L. A., Zhao, Y., Kolenic, A., M. A., Fitzgerald, H. E., Harold, R. ve Eye, A. V. (2008). Race, gender, and information technology use: the new digital divide. Cyberpsychology & Behaviour, 11(4), 437-442.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (20. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kezang ve Whalley, J. (2007). Closing the digital divide: The role of services and infrastructure in Bhutan. Prometheus, 25(1), 69-84.
• Korupp, S. E. ve Szydlik, M. (2005). Causes and trends of the digital divide. European Sociological Review, 21(4), 409-422.
• Liu, M. ve San, G. (2006). Social learning and digital divides: A case study of internet technology diffusion. KYKLOS: International Review for Social Sciences, 59(2), 307-321.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). Temel Eğitim Projesi (Faz I-II). http://projeler.meb.gov.tr/pkmtr/ adresinden 13 Aralık 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). Eğitimde FATİH projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/site/index.php adresinden 15 Aralık 2011 tarihinde edinilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). Milli eğitim
• istatistikleri: Örgün eğitim 2010-2011,
• http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2010_2011,pdf adresinden 22 Aralık
• tarihinde edinilmiştir.
• Miller, R. G. Jr. (1991). Simultaneous Statistical Inference. New York: Springer Verlog.
• Nicholas, K. (2003). Geo-policy barriers and rural internet access: The regulatory role in constructing the digital divide. The Information Society, 19, 287-295.
• Norris, P. (2001). Digital divide: Civic engagement information poverty, and the Internet Worldwide. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• Organisation For Economic Co-Operation and Development. (2001). Understanding the digital divide. http://www.oecd.org/dataoecd/38/57/1888451.pdf adresinden 08 Nisan 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Orhan, F. ve Akkoyunlu, B. (2004). İlköğretim öğrencilerinin internet kullanımları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 107-116.
• Pick, J. B. ve Azari, R. (2008). Global digital divide: Influence of socioeconomic, governmental, and accessibility factors on information technology. Information Technology for Development, 14(2), 91– 115.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Rİnning, H. (2006). Systems of control and regulation: Copyright issues, digital divides and citizens’rights. Systems of Control and Regulation, 20(1), 20-34.
• Saleh, N. (2009). The digital divide and social justice. Feliciter, 6, 244-245.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPPS’le veri analizi (3. baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Souter, D. (2007). Internet governance and development: Another digital divide? Information Polity, 13, 29-38.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2010). 2010 yılı hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=60veust_id=2 adresinden 01 Ocak 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2011). 2011 yılı hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=60veust_id=2 adresinden 09 Ocak 2012 tarihinde edinilmiştir.
• Underwood, J. D. M. (2007). Rethinking the digital divide: Impacts on studenttutor Relationships. European Journal of Education, 42(2), 213-222.
• Vandenbroeck, M., Verschelden , G., Boonaert , T. ve Haute, L. V. (2007). Changes in the digital divide: A case from Belgium. British Journal of Educational Technology, 38(4), 742-743.
• Vehovar, V., Sicherl, P., Hüsing, T. ve Dolnicar, V. (2006). Methodological challenges of digital divide measurements. The Information Society, 22, 279-290.
• Venkat, K. (2001). Digital divide and poverty. Journal of Poverty, 5(4), 113-116.
• White, B. L. (2008). The requirements of justice arising from the digital divide. Confluence: The Journal
• of Graduate Liberal Studies, 13(2), 26-35.
• Yang, J. C. ve Chen, S. Y. (2010). Effects of gender differences and spatial abilities within a digital pentominoes game. Computers & Education, 55, 1220-1233.