Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Düzenlenmiş Mevcut Programa İlişkin Yaklaşımlarının Ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 1, 281 - 295, 15.03.2013

Sabahattin Çiftçi Ali Sünbül Onur Köksal

Öz

Özet: 2005-2006 öğretim yılından itibaren eğitim programları yeniden düzenlenerek programlar öğrenci merkezli bir eğitim anlayışına göre düzenlenmiştir. Bir yılık bir pilot uygulamadan sonra birlikte tüm ülkede uygulanmaya başlanan programın işlerliğinin değerlendirilme çalışmaları da zaman zaman yapılan çalışmalarla ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmalar daha çok programa yönelik olarak yapılmakta programın uygulayıcısı olan öğretmenlerin programı uygulama biçimlerinin değerlendirilmediği görülmektedir. Yapılan bu çalışmada öğretmenlere bu konuda rehberlik eden ve periyodik olarak onları denetleyen eğitim müfettişlerinin (il eğitim denetmenleri) görüşlerine sınıf öğretmenlerinin programa ilişkin yaklaşım ve uygulamalarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin çoğunluğunun programa ilişkin yaklaşımlarının olumsuz olduğu, mesleğinde yeni olan öğretmenlerin programı daha iyi uyguladığı, programın uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı en önemli sorunun araç-gereç eksikliği olduğu, sınıf öğretmenlerinin programı etkili bir şekilde uygulamada yetersiz kaldıkları ve öğretmenlerdeki en büyük eksikliğin programın henüz öğretmenlerce yeterince anlaşılamamış olması ve hizmet içi eğitim eksikliklerinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar kelimeler: Yapılandırmacı öğrenme, Sınıf öğretmeni, Eğitim Müfettişi (İl Eğitim Denetmeni), Eğitim Programı.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacı öğrenme, sınıf öğretmeni, eğitim müfettişi (İl Eğitim Denetmeni), eğitim programı.

Kaynakça

• Ağlagül, D. (2009). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme ortamı düzenleme becerilerinin değerlendirilmesi. Adana, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Akamca, G., Hamurcu, H. ve Günay, Y. (2006). Yeni ilköğretim fen ve teknoloji programına yönelik öğretmen görüşleri. 14-16 Nisan. Ulusal sınıf öğretmenliği sempozyumu: Bildiriler kitabı I. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Akça, S. (2007). İlköğretim 5.sınıf 2005 matematik programının öğretmen, yönetici ve ilköğretim müfettişleri görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Afyonkocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Akgül N.İ, (2006). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaşılan sorunlar (Niğde il örneği). Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Akınoğlu, O. (2011). Öğrenme-öğretmede yeni yönelimler,(Editör: Behçet Oral). Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Alaz, A ve Yarar, S. (2009). Ölçme-değerlendirme sürecinde sınıf öğretmenlerinin tercihleri ve sebepleri. The first intenational congress educational research. 1-3 May, Çanakkale/Turkey. http://www.eab.org.tr/eab/oc/egtconf/pdfkitap/indexb.php?link=2
• Altun, T. ve Şahin, M. (2009). Değişen İlköğretim Programının Sınıf Öğretmenleri Üzerindeki Psiko-lojik Etkilerinin İncelenmesi Üzerine Nitel Bir Araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 15-32.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Anıl, D. ve Acar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. V(II), 44-61.
• Arı, A. (2012). Öğretmen görüşlerine göre İsviçre (Basel) ve Türkiye İlköğretim Programlarının karşılaştırılması: Bir durum çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 119-139.
• Arslan, A (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (1): 143-154.
• Arslan, A. ve Yanpar Şahin T. (2004). Oluşturmacı yaklaşıma dayalı işbirlikli öğrenmenin öğrencilerin duyuşsal öğrenmelerine etkileri XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Arslan, M. (2007). Eğitimde Yapılandırmacı Yaklaşımlar. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (1), 41Aydın, S ve Çakıroğlu, J. (2010). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri: Ankara örneği. İlköğretim Online, 9(1), 301-315.
• Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1) 113-126. Aykaç, N. ve Ulubey, Ö. (2012). Öğretmen adaylarının ilköğretim programının uygulanma düzeyine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 63-82.
• Ayten P. B. (2011). Oluşturmacı öğrenme ortamının sınıf öğretmenliği öğrencilerinin temel matematik dersinde akademik başarı , Van Hiele geometri düşünme düzeyine etkisi. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 1(3), 47-57.
• Balım, A, G., Kesercioğlu T., İnel, D. ve Evrekli, E. (2009). Fen öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 55‐74.
• Battal, F. C. (2008). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı fen ve teknoloji programının uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Birinci Konur, K. ve Konur, B. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Kullandıkları Ölçme Değerlendirme Metotlarına İlişkin Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(2),138-155.
• Brooks, J, G. and Brooks M, G. (1993). In Search Of Understanding: The Case For Constructivist Classrooms. Association For Supervision And Curriculum Development, Alexandria: Virginia.
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğretmen ve öğrencilerinin yeni Türkçe dersi öğretim programıyla ilgili görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,5(2), 451-476.
• Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(11) 1-15.
• Çelikkaya, T. ve Kuş, Z. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Kullandıkları Yöntem ve Teknikler. Uludağ üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (2), 741-758.
• Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamaları hakkında ilköğretim 4. ve 5.sınıf öğrencilerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2) 487-502.
• Çınar, O., Teyfur, E. ve Teyfur, M. (2006). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve programı hakkındaki görüşleri. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 47–64.
• Çoruhlu Şenel, T., Er Nas, S. ve Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. V1(I), 122-141.
• Demir, S. (2009). İlköğretim okullarında 1–5. sınıflarda yapılandırmacılık yaklaşımına göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında öğretmen ve yöneticilerin karsılaştığı sorunlar. (Gaziantep İ li Örneği). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Demirel, Özcan (2011). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme (17. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Doğan, Y. (2010). Fen ve teknoloji dersi programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. VII(I), 86-106.
• Doğanay, A. ve Tok, Ş. (2007). Öğretimde çağdaş yaklaşımlar. Editör: Ahmet Doğanay. Öğretim İlke ve Yöntemleri 1. Basım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Durmuş, S. (2001). Matematik derslerinde yapısalcı yaklaşımlar. Etüt, 6, 35-36.
• Dursin, G, A. (2010). Görsel Sanatlar Dersinde Yapılandırmacı Yaklaşım ve Öğretmen Görüşleri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications,11-13 November, Antalya-Turkey.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 38, 67-81.
• Ekinci, A. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programının yapılandırmacı yaklaşım bağlamında değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi.
• Erdamar (Koç) ve Demirel, N. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının duyuşsal ve bilişsel öğrenme ürünlerine etkisi. Gürcü Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 629-661.
• Erdoğan, T. ve Gürol, A. (2003). Oluşturmacı Öğretim Tasarımı ve Yaratıcılık. Constructivist Instructional Design and Creativity. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 2 (1 ), 50-55.
• Ernest, P. (1995). The One and the Many’, in Steffe L. P. and Gale, J., Eds, Constructivism in Education, Hillsdale, New Jersey: Erlbaum, 459-486.
• Ersoy, A. (2005). İlköğretim bilgisayar dersindeki sınıf yerleşim düzeni ve öğretmen rolünün yapılandırmacı öğrenmeye göre değerlendirilmesi, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4 (4), 170-181.
• Flyvbjerg, B. (2006). Five Misunderstandings about Case Study Research. Qualitative Inquiry, 12 (2), 2192
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-1
• Gömleksiz, M. N. (2007). Yeni ilköğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları dergisi, (27), 69–82.
• Gültekin, M., Karadağ, R. ve Yılmaz, F. (2007). Yapılandırmacılık ve öğretim uygulamalarına yansımaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7( 2), 503-528.
• Güneş, G. ve Baki, A. (2011). Dördüncü sınıf matematik öğretim programının uygulanmasından yansımalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 41, 192-20
• Gürol, M. (2002). Aktif öğrenmeyi temel alan oluşturmacı öğrenme tasarımının uygulanması ve başarıya etkisi. Ulaşıldı: 12 Aralık 2011. URL:http://yordam.manas.kg/ekitap/pdf/Manasdergi/sb d/sbd7/sbd-7-14.pdf
• Gürol, M. (2002.) Eğitim teknolojisinde yeni paradigma: Oluşturmacılık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 159-183. İ nan, C. (2006). Matematik öğretiminde oluşturmacı yaklaşım uygulamasının örnekleri. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 40-50.
• Jonassen D H., K. L Peck and B G. Wilson.(1999). Learning With Technology: A. Constructivisit Perspective. New Jersey, Prentice Hall.
• Jonassen, D. H. (1994). Towards a Constructivist Design Model. Educational Technology. 34 (4), 34–37.
• Karacaoğlu, Ö. C. ve Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi.VI1(I), 45-58.
• Karacığa, S. (2008). Öğretmenlere göre yapılandırmacı ilköğretim programının uygulanmasında karşılaşılan güçlükler. İstanbul, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T. ve Deniz, G. (2008). Eğitim Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımı: Sınıf Öğretmenleri Görüşleri Kapsamında Bir Araştırma. U.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, XXI (2), 383-40
• Karaşahin, A. ve Kahyaoğlu H. (2012). İlköğretim birinci kademe fen ve teknoloji dersine giren 4. Ve 5. Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme modeli konusunda yeterliliklerinin incelenmesi X. Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongresi 27-30 Haziran, Niğde.
• Kenan, O. ve Özmen, H. (2010). Bir reform olarak yeni öğretim programları. II. International Congress Of Educational Research April 29-May, Antalya-Turkey.
• Kılıç, G. B. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 7-22.
• Koohang, A., Riley, L., Smith, T. (2009). E-Learning and Constructivism: From Theory to Application. Presented at the Informing Science & Information Technology Education Conference, Macon, Georgia.
• Kurtdede Fidan, N. (2010). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımın gerektirdiği niteliklere sahip olma düzeylerinin değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış doktora tezi.
• Marlowe, A. B. & Page, L.(1998). Creating and sustaining the constructivist classroom. California:Corwin Press.
• Mathews, M. R. (2000). Appraising constructivism in science and mathematics education. In D. C. Philips (Ed.). Constructivism in education opinions and second opinions on controversial issues. Chicago: NSSE, 161-192.
• Ocak, G. (2012). Öğretmenlerin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Kurma Başarılarının Öğretmen ve Öğretmen Adaylarınca Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 25-39.
• Önen, F., Erdem, A., Uzal, G. Ve Gürdal, A.(2011). Öğretmenlerin Yapılandırmacı Programının Uygulanabilirliğine ve Alanla İlgili Kitapların Yeterliliğine İlişkin Görüşleri: Tekirdağ Örneği . Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED),5(2), 115-137. Özdemir, Y. ve Kıroğlu, k. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme kuramına ilişkin bilgi düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 265-283.
• Özden, Y. (2011). Öğrenme ve Öğretme (11. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özenç ve Doğan (2012) . Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşım Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 67-83.
• Özerbaş, M, A. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarılarına ve kalıcılığına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635.
• Özsevgeç, T. ve Karamustafaoğlu, S. (2010). Öğretmen adaylarının geleneksel ve yapılandırmacı ölçmedeğerlendirme yaklaşımlarına yönelik profilleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8 (2), 333-354.
• Rençber, İ. (2008). Yeni ilköğretim programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin müfettiş, yönetici ve öğretmen görüşleri (Konya ili Örneği). Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Saban, A. (2004). Öğrenme Öğretme Süreci. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sancar Tokmak, H. (2011). Experıenced k-12 teachers’ opınıons on barriers preventing successful applications of a constructivist curriculum. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 1
• Simpson, T, L. (2002). Dare oppose constructivist theory? Educational Forum, 66 (4), 347 – 354.
• Ş aşan, H, H. (2002). Yapılandırmacı Öğrenme. Yaşadıkça Eğitim. 74-75, 49-52.
• Ş entürk, Ş. (2007). Yeni ilköğretim programlarının öğretmen ve müfettiş görüşlerine göre değerlendirilmesi (Amasya İli Örneği). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Ş imşek, H., Hırça, N. ve Coşkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: Şanlıurfa ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 249-268.
• Tuğba Y., Hazer, B. ve Arslan, A. (2006). 10. sınıf çözünürlük konusunda oluşturmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmalarının kullanılması. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11). 113-122.
• Tuncer, M. ve Yılmaz, Ö.(2012). Kıdem değişkeni açısından ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının kullanımı üzerine bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 41-48.
• Varış, F. (1994). Eğitimde Program Geliştirme: Teori ve Teknikler. Ankara: Alkım Yayıncılık.
• Yager, R. (1991). The constructivist learning model, towards real reform in science education. The Science Teacher, 58(6), 52-57.
• Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 68-75.
• Yelken, T., Üredi, L., Tanrıseven, I. ve Kılıç, F. (2010). İlköğretim müfettişlerinin yapılandırmacı program ile öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma düzeylerine ilişkin görüşleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,19(2), 31 – 46.
• Yeşilyurt, E. (2011). Yapılandırmacı öğrenme temelli bir öğretim programının oluşturulmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi.Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), 865-885.
• Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5.ed.), Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (1984). Case Study Research: Design and Methods. Newbury Park, CA.:Sage.
• Yurdakul, B. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının sosyal bilişsel bağlamda bilgiyi oluşturmaya katkısı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 39-67.
• Zengin, M. (2010). Temele alınan yaklaşımlar bağlamında yeni ilköğretim DKAB öğretim programı. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 225-258.