Normal ve Zihin Engelli Ergenlerin Empati Becerileri İle Annelerinin Empati Becerileri

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 2, 301 - 314, 02.05.2013

Aydan Aydın Kudrettin Açar

Öz

Özet- Bu çalışmada, kaynaştırma uygulaması yapılan sınıflara devam eden normal gelişim gösteren 105 ergen ile özel eğitim veya kaynaştırma uygulaması yapılan sınıflara devam eden 23’ü ortave 97’si hafif düzeyde zihin engelli ergenin empati becerileri ile annelerinin empati becerilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, her iki grubun annelerinin; eğitim düzeyi değişkeni ve gelir düzeyi değişkenine göre empati ölçeğinden almış oldukları puanların anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırma, ilişkisel tarama modelli bir araştırmadır. Araştırmanın sonucunda, ergenlerin empati ölçeğinden almış oldukları puanlar ile ergenlerin durumu (normal/engelli) ve annelerin empati ölçeğinden almış oldukları puanlar ile zihin engelli ergene sahip olup olmama değişkenleri arasındaki farklılık anlamlı bulunmuştur. Normal gelişim gösteren ergenlerin ve annelerinin empati becerileri, zihin engelli ergenler ve annelerinin empati becerilerinden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Hem zihin engelli ergenlerin ve annelerinin hem de normal gelişim gösteren ergenlerin ve annelerinin empati puanları arasında birilişki bulunamamıştır.Anahtar Sözcükler: Ergen,zihin engelli, empati

Anahtar Kelimeler

Ergen, zihin engelli, empati

Kaynakça

• Bacanlı, H. (2003). gelişim ve öğrenme. (7. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Barber, J.G., Bolitho, F. & Bertrand, L. (2001). parent-child synchrony and adolescent adjustment. Child and Adolescent Social Work Journal. 18(1), 51-64.
• Baron-Cohen, S. & Wheelwright. S. (2004). the empathy quotient: an investigation of adults with asperger Syndrome or high functioning autism, and normal sex differences. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(2),163-175.
• Bora, E. & Baysan, L. (2009). empati ölçeği-türkçe formunun üniversite öğrencilerinde psikometrik özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(1), 39-47.
• Calder, J. (2010). nurturing empathy. child care health connections. A Health and Safety Newsletter for California Child Care Professionals, 23(3), 1-8.
• Ceyhan, A. A., (1993). ana-babaların empatik eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. II. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları Kitabı içinde (s.104–110). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Cohen, J. (1988). statistical power analysis fort he behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum
• Çetin, C.N. (2008). “İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Empatik Beceri Düzeylerinin Ana Baba Tutumları ve Özsaygı İle İlişkisi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Çiftçi, İ. & Sucuoğlu, B. (2004). bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi. Kök Yayıncılık: Ankara.
• Dorak, F. & Vurgun, N. (2006). takım sporları açısından empati ve takım birlikteliği ilişkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 73-77.
• Dökmen, Ü. (2000). iletişim çatışmaları ve empati. (14. Basım). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Eisenberg, N., Fabes, M. S., Carlo, G. & Miller, P. A. (1991). the relations of parental characteristics and practices to children's vicarious emotional responding. Child Development, 62(6), 1393–1408.
• Feshbach, N. D. (1991). studies on parental empathy: implications for head start. Paper presented at the national working conference on new directions in Child and family research, Washington, (340473).
• Garton, A.F. & Gringart, E. (2005). the development of a scale to measure empathy in 8- and 9-year old children. Australian Journal of Education and Developmental Psychology 5, 17-25.
• Genç, S. Z. & Kalafat, T. (2008). öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211-222.
• Gillett, K. S. (2006). “Parental And Religious Influences On Adolescent Empathy And Antisocial Behavior Among Latino And Euro-American Youth: An Investigation Of Mediating And Moderating Effects”. A Dissertation In Marriage And Family Therapy. Submitted to the Graduate Faculty of Texas Tech University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor Of Philosophy.
• Grinder, R.E., Hartwell, L. K. & Kashner, J. B. (1982). A Study of Relative Influence of Factors Underlying the Participation and Expectations of Minority Handicapped Adolescents in School Activities. Final Report. Arizona State University. The document was developed by the Center for Adolescent Research, Evaluation and Service.
• Greenspan, S.I. & Wieder, S. (2004) özel gereksinimli çocuk. (Çev. İ. Ersevim). İstanbul: Özgür Yayınları (eserin aslının basım tarihi 1998).
• Güleryüz, Ş. O. (2009). “Kaynaştırma Eğitimine Devam Eden Engelli Öğrencilerin Akranları İle İlişkilerinde Karşılaştıkları Sorunların Değerlendirilmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi: Konya.
• Günindi, N. (2008). “Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Uyum Becerileri İle Anne- Babalarının Empatik Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Happe, F. (1995). autism an introduction to psychological theory. Cambridge: Harward University. Pres.
• Hasdemir, A. D. (2007). “Ergenlerin ve Anne Babalarının Empatik Becerileri İle Aile Yapılarını Değerlendirmeleri Üzerine Bir Araştırma”. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi: Ankara.
• kiz, F.E. (2006). “Danışma Becerileri Eğitiminin Danışmanların Empatik Eğilim, Empatik Beceri ve Tükenmişlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi”. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi: İzmir.
• Kalisch, B. J. (1973). what is empathy? The American Journal of Nursing, 73(9), 1548- 1552.
• Kalliopuska, M. (1992). holistic empathy education among preschool and school children. Paper presented at the International Scientific Conference on Comenius’ Heritage and the Education of Man. (Prague, March 1992) (ED 348167).
• Karasar, N. (2007). bilimsel araştırma yöntemi. (17. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kasari, C., Freeman, S.F.N. & Bass, W. (2003). empathy and response to distress in children with down syndrome. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(3), 424–431.
• Klis, M. & Kossewska, J. (1996). empathy in the structure of personality of special educators. Reports-Research (ED 405323).
• Kovacs, P.R. (2008). effects of the college admission process on adolescent development. Journal of College Admission, 15- 18.
• Kulaksızoğlu, A. (2002). ergenlik psikolojisi. (5. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Loewen, P. J., Lyle, G. & Nachshen, J. S. (2007). an eight-item form of the empathy quotient (EQ) and an application to charitable giving. www.crcee.umontreal.ca web adresinden 16.01.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Marton, I., Wiener, J., Rogers, M., Moore, C. & Tannock, R. (2009). empathy and social perspective taking in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. J Abnorm Child Psychology, 37(1), 107–118.
• Metin, N., Işıtan, S. (2011). zihin engelli çocuklar ve eğitimleri. Baykoç Dönmez, N. (Ed.) özel gereksinimli çocuklar ve eğitimleri. Ankara: Eğiten Kitap.
• Nickerson, R.S., Butler, S.F & Carlin, M. (2009). empathy and knowledge projection. Decety, J. (Eds), the social neuroscience of empathy. Cambridge, MA, USA: MIT Press.
• Özcan, C.T. (2002). “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Anne-Babalarının Empati Düzeyi İle Aile İşlevlerinin İncelenmesi”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi: Ankara.
• Rehber, E. (2007).“İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Çatışma Çözme Davranışlarının İncelenmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi: Adana.
• Richards, J. C. (2010). mentoring preservice teachers in a community of practice summer literacy camp: master’s students’ challenges, achievements, and professional development. The Qualitative Report, 15 (2), 318-339.
• Sayın, K. B. (2010). “İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Empati Becerileri ile Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi: İstanbul.
• Scambler, D.J., Hepburn, S., Rutherford, M.D., Wehner, E. A. & Rogers, S. J. (2007). emotional responsivity in children with autism, children with other developmental disabilities and children with typical development. Journal of Autism and Developmental Disorder., 37, 553–563.
• Şahin, M. (2007). “İlköğretim Okullarında Zorbacı Davranışların Azaltılmasına Yönelik Empati Eğitim Programının Etkisinin Araştırılması”. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi: Erzurum.
• Ural, S. N. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Demokratik Tutum ve Empati Eğilim Düzeylerine Sosyal Beceriler Dersinin Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi: Sakarya.
• Yavuzer, H. (2002). çocuk eğitimi el kitabı. (15. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yılmaz, A. (2009). “Suça Yönelmiş ve Yönelmemiş 14-18 Yaş Arası Ergenlerin Empati Düzeylerinin ve Ana-Baba Tutumlarının İncelenmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi: Bursa.
• Yüksel A.(2003). “Empati Eğitim Programının İlköğretim Öğrencilerinin Empatik Becerilerine Etkisi”. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi: Ankara.
• Yüksel, A. (2004). “empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi”. Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 341-354.
• Yüksel, A. (2009). “ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin empatik becerileriyle aile işlevleri ve benlik kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 153-165.