İletişim Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 2, 0 - , 15.04.2014

Fidan Owen , Aslı Bugay

Öz

Bu araştırmada iletişim becerilerini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek amaçlanmıştır.  Ölçeğin 30 maddelik ön deneme formu toplam (n:162)  üniversite öğrencisine verilmiş, açımlayıcı faktör analizinden sonra kalan 25 madde bu kez toplam  (n:144) üniversite öğrencisine verilerek doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda İletişim Becerileri Ölçeği adı verilen ölçme aracının 25 maddeli dört faktörlü yapı gösterdiği bulunmuştur. Elde edilen değerlerin ölçeğin geçerli bir ölçek olduğunu göstermesi üzerine yapılan güvenirlik çalışmalarında, test tekrar test güvenirliği  (n: 78) ve iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Güvenirlik çalışması sonuçları da elde edilen değerlerin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, yapılan analizler İBÖ’nün üniversitede öğrencilerinin iletişim becerilerini belirlemek amacıyla kullanılabileceğini göstermiştir. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

iletişim becerileri, İletişim Becerileri Ölçeği, üniversite öğrencileri, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Arslan, E., Erbay, F. ve Saygın, Y. (2010). Yaratıcı drama ile bütünleştirilmiş iletişim becerileri eğitiminin Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü öğrencilerinin iletişim becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 1-8.
• Ashton, M. C., Lee, K. & Paunonen, S.V. (2002). What is the central feature of extraversion? Social attention versus reward sensitivity, Journal of Personality and Social Psychology 83, 245-51.
• Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT). Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 261-279.
• Baker, S. B. & Shaw, M. C. (1987). Improving counseling through primary prevention. Ohio: Merrill Publishing Company.
• Balcıç S. ve Yılmaz, M. (2000). Çocukları anaokuluna devam eden annelere verilen iletişim becerileri eğitiminin ailenin işlevlerine etkisi. Türk PDR Dergisi, 14, 17-24.
• Barnum, C. & Wolniansky, N. (1989). Taking cues from body language. Management Review, 78, 59-60.
• Baykara-Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim-Online, 4(2), 17-23.
• Beebe, S. A., Beebe, S. J. & Redmond, M. V. (2002). Interpersonal communication: Relating to others. (3rd Ed.), Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
• Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 238-246.
• Bilgin, M. (2000). Üniversite öğrencilerinin sorunları ile değerleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 18-25.
• Bingöl, G. ve Demir, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi. 26(4), 152-159.
• Black, K. A. (2000). Gender differences in adolescents’ behavior during conflict resolution tasks with best friends. Adolescence, 35(139), 499-512.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.). Testing structural equation models (pp. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.
• Buckman, R. (2001). Communication skills in palliative care. Neurologic Clinics, 19(4), 989- 1004.
• Bulut, B. N. (2003). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin iletişim becerilerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi (Sözlü Bildiri), Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Communication Research Associates (2004). Communicate Workbook for interpersonal communication. (7th Ed). Dubuque: Kendall/Hunt Publishing Company.
• Corey, G. (1997). I never knew I had a choice. Pacific Grove: Brooks/Cole Publishing Company.
• Costa, P. T. & McCrae, R. R. (1980). Influence of extraversion and neuroticism on subjective well-being: Happy and unhappy people. Journal of Personality and Social Psychology, 38, 668-678.
• Coursen, D., & Thomas, J. (1989). Communating. In Smith, S.C., Piole, P.K., Bridges, E.M. (Eds) School Leadership. Hardwork for Exellence Eric. 252-271.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008). Development of interpersonal problem solving inventory for high school students: The validity and reliability process. International Journal of Human Sciences. 5(2), 1-17.
• Çetinkanat, C. (1998). Öğretmen adayları ve müfettişlerin bakış açısından öğretmen iletişim becerileri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 13, 209-221.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
• DeFleur, M. L., Kearney, P., & Plax, T. G. (1997). Fundamentals of human communication. (2nd ed). Mountain View, CA: Mayfield Published Company.
• DePaulo, B. M. (1992). Nonverbal behavior and self-presentation. Psychological Bulletin, 111(2), 203-243.
• Dilekmen, M., Başcı , Z. ve Bektaş, F.(2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
• Egan, G. (1994). Psikolojik danışmaya giriş. Akkoyun F. (Çev), Ankara: Form Ofset.
• Egan, G. (2002). The skilled helper: A problem-management and opportunity-development approach to helping (7th ed.) Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
• Evans, D. R., Hearn M. T., Uhlemann M. R. ve Ivey A. E. (2008). Essential interviewing: A programmed approach to effective communication, (7th ed). Belmont: Thomson Brook/Cole.
• Fleeson, W., Malanos, A. B. & Achille, N. M. (2002). An intra-individual process approach to the relationship between Extraversion and positive affect: is acting extraverted as ‘good’ as being extraverted?, Journal of Personality and Social Psychology 83: 1409– 22.
• Gibson, R. L. & Mitchell, M. H. (1995). Introduction to counseling and guidance (4th ed.).Englewood Cliffs, NJ: Merrill/Prentice Hall.
• Gordon, T. (1992). Etkili öğretmen eğitimi. Çev. E. Aksoy E. ve B. Özkan. İstanbul:YA-PA Yayınları.
• Harlak, H., Dereboy Ç. & Gemalmaz, A. (2008) Validation of a Turkish Translation of the Communication Skills Attitude Scale with Turkish Medical Students. Education for Health (online)21(1) Article no:55; 2008), http://www.educationforhealth.net
• Johnson, D. W. (1996). Reaching out: Interpersonal effectiveness and self-actualization, 6th ed. Boston, Allyn & Bacon.
• Jones, C. M. (1999). Shifting sands: Women, men, and communication. Journal of Communication, 49, 148-155.
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği’nin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
• Kılcıgil, E., Bilir, P., Özdinç, Ö., Eroğlu, K. ve Eroğlu, B. (2009). İki farklı üniversitenin beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 19-28.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. (2nd ed.) NewYork: Guilford.
• Klein, C. R. (2009) . What do we know about interpersonal skills? Unpublished doctoral dissertation, University of Central Florida, Orlando.
• Knapp, M. L. & Hall, J. A. (2009). Nonverbal communication in human interaction (7th Ed.)
• Boston: Wadsworth/Cengage.
• Korkut, F. (1996a). Lise ögrencilerinin bazı değişkenler açısından iletişim becerilerini değerlendirmeleri. 3. Ulusal Psikolojik Danısma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları, (ss.11-20). 15-16 Nisan 1996, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Korkut, F. (1996b). İletisim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,143-149.
• Kumcağız, H., Yılmaz, M., Balcı-Çelik, S. ve Aydın -Avcı, (2011). Hemşirelerin iletişim becerileri: Samsun ili örneği, Dicle Tıp Dergisi, 38(1), 49-56.
• McCroskey, J. C. & Richmond, V. P. (1995). Correlates of compulsive communication: Quantitative and qualitative characterizations. Communication Quarterly, 43, 39-52.
• Mehrabian, A. & Williams, M. (1969). Nonverbal concomitants of perceived and intended persuasiveness, Journal of Personality and Social Psychology, 13(1), 37-58.
• Nelson-Jones, R. (2002). Essential counselling and therapy skills: The skilled client model. London: SAGE Publications Ltd.
• Nurick, A. J. (1993). Facilitating effective work teams. SAM Advanced Management Journal 58(1), 22-26.
• O’Conner, T. (2003). Interpersonal skills module. Generic Skills Integration Project (GENSIP),University of Dublin, Trinity College.
• Öz, F. S. ve Aysan, F. (2011). The effect of anger management training on anger coping and communication skills of adolescent, International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 343-369.
• Özerbaş, M. A., Bulut, M. ve Usta, E. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(1), 123-135.
• Reed, V. A., McLeod, K. & McAllister, L. (1999). Importance of selected communication skills for talking with peers and teachers: Adolescent’ opinions. Language Spech and Hearing Services in Schools, 30(1), 32-49.
• Rees, C. E. & Garrud, P. (2001). Identifying undergraduate medical students’ attitudes towards communication skills learning: A pilot study. Medical Teacher, 23, 400-406.
• Rees, C., Sheard, C. & Davies, S. (2002). The development of a scale to measure medical students' attitudes towards communication skills learning: The Communication Skills Attitude Scale (CSAS). Medical Education, 36, 141-147.
• Rogers, C. R. & Farson, R. E. (1976). Active listening. Chicago: Industrial Relations Center of
• the University of Chicago.
• Rubina, R.B. & Martin, M.M. (1994). Development of a measure of interpersonal communication competence, Communication Research Reports, 11(1), 33-44.
• Saracaloğlu, A. S., Özkütük, N. ve Silkü, A. (2001). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Sözel Bildiri), Bolu.
• Scherer, Robert F., Wiebe, F. A., Luther, D. C. & Adams J. S. (1988), Dimensionality of using coping: PsychologicalReports, 62, 763-770. the ways of coping questionnaire,
• Schulz, B. (2008). The importance of soft skills: Education beyond academic knowledge, Journal of Language and Communication, June, 146-154.
• Songül-Naçar, F. ve Tümkaya, S. (2011). Analysis of the relationship between the communication of the class teachers and their skills to solve interpersonal problems. Elementary Education Online, 10(2), 493-511.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tannen, D. (1992). How men and women use langue differently in their lives and in the classroom. Education Digest, 57, 3-4.
• Taşkın, A.K., Taşğın, Ö., Başaran, M.H. ve Taşkın, C. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 98-103.
• Uchida, A. (1997). Bringing the culture back in: A culture building approach to gender and communication. Women and Language, 20, 15-24.
• Verdener, R. F. (1999). Communicate (9th Ed). Belmont CA: Wadsworth Publishing Company.
• Watson, D. & Clark, L. A. (1997). Extraversion and its positive emotional core. In R. Hogan, J. Johnson, & S. Briggs (Eds.), Handbook of personality psychology (pp. 767-793). San Diego, CA: Academic Press.
• Yeşilyaprak, B. (1986). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sorunları. Türk Psikoloji Dergisi. 20,80-85.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, İ., Çimen, Z. ve Bektaş, F. (2010). Sporcu algılamalarına göre bireysel ve takım sporu antrenörlerinin iletişim beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(4) 52-57.