Fen ve Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 3, 110 - 122, 30.01.2015

Ebru Demircioğlu Murat Özdemir

Öz

Bu araştırmada Fen ve Edebiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, çeşitli değişkenler bakımından incelenmiştir. Araştırmada ayrıca öğretmenlik mesleğine yönelik tutumun, mesleğin tercih edilmesinde anlamlı bir yordayıcı olup olmadığı da sorgulanmıştır. Araştırma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Çankırı Karatekin Üniversitesi’ne bağlı Fen ve Edebiyat Fakültelerinde öğrenim görmekte olan 410 lisans öğrencisinden oluşan örneklem üzerinde yürütülmüştür. Araştırma verileri ‘Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği (ÖMTÖ)’ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, yüzdelik değer, çok-yönlü varyans analizi  (MANOVA) ve lojistik regresyon kullanılmıştır. Araştırmada, Fen ve Edebiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının olumlu yönde olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları cinsiyet, sınıf düzeyi ve öğretim durumu değişkenleri bakımından anlamlı farklılık göstermemiş; bölüm değişkeni bakımından ise anlamlı bir farklılık göstermiştir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının, öğretmenlik mesleğini tercih etme düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı da saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretmenlik mesleği, tutum, fen ve edebiyat fakültesi

Kaynakça

• Aksoy, M. E. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 197-212.
• Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000- M.S. 2007. Gözden Geçirilmiş (11. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Anastasi, A. (1982). Psychological Testing. New York: Mac Millan Publishing Co. Inc.
• Anderson, L. W. (1988). Attitude measurement: Attitudes and their measurement. Educational Research Methodology, and Measurement: An International Handbook. New York: Pergamon Press.
• Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice (2013). Avrupa’da Öğretmenler ve Okul Liderlerine İlişkin Temel Veriler. Eurydice Raporu. Luxembourg: Publications Office of The European Union.
• Aycan, Ş., Ayçana, N. ve Türkoğuz, S. (2005). Fen ve edebiyat fakültesi öğrencilerinin tezsiz yüksek lisans programlarından beklentileri ve kaygıları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 17-25.
• Aydın, E. ve Dilmaç, B. (2004). Matematik Kaygısı Eğitime ilişkin Çeşitlemeler (Ed. M. Gürsel). Konya: Eğitim Kitabevi.
• Başbay, M., Ünver, G. ve Bümen, N. T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 345-366.
• Bedel, E. F. (2008). Okulöncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve bazı kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 31-48.
• Beşoluk, Ş. ve Horzum, M. B. (2011). Öğretmen adaylarının meslek bilgisi, alan bilgisi dersleri ve öğretmen olma isteğine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(1), 17-49.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research (1. Edition). NY: Guilford Publications, Inc.
• Byrne, M. B. (1994). Structural Equation Modeling with EQS and EQS/Windows: Basic Concepts, Applications, and Programming. California: Sage Publications, Inc.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
• Dalgıç, G., Doyran, F. ve Vatanartıran, S. (2012). Ücretli öğretmenlerin, katıldıkları pedagojik formasyon programına ilişkin deneyimleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi [Mediterranean Journal of Educational Research], 11, 39-54.
• Doğan, T. ve Çoban, A. E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 157-168.
• Erdem, A. R. ve Anılan, H. (2000). PAÜ eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, özel sayı, 144-148.
• Erdem, A. R. ve Şimşek, S. (2000). PAÜ eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenliği seçmelerinde etkili olan faktörler. II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Eraslan, L. ve Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erden, M. (2004). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Genç, A. (2014). Türkiye’de yabancı dil öğretmenlerinin istihdamı. Öğretmen Yetiştirme Politika ve Sorunları Uluslararası Sempozyumu IV-ISPITE.
• Gürbüz, H. ve Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen-edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
• Gürkan, T. (2000). Öğretmenin Nitelikleri ve Görevleri, Öğretmenlik Mesleğine Giriş (Editör: Ersan Sözer). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar. Evrim Basım Yayım, İstanbul.
• Kartal, S. (2009). Tezsiz yüksek lisans programlarına devam eden öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 223-239.
• Kavcar, N., Erol, M., Kaya Ş. S., Tanel, R., Tanel, Z. ve Sağlam, M. (2007). Ortaöğretime öğretmen yetiştirme: Tezsiz yüksek lisans uygulamasının sorgulanması ve yeni bir model önerisi. Türk Milli Eğitimi’nin Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri Yüksek Öğretmenliler Derneği, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Sempozyumu Bildirisi.
• Kaya, A. ve Büyükkasap, E. (2005). Fizik öğretmenliği programı öğrencilerinin profilleri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve endişeleri: Erzurum örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 367- 380.
• Korkmaz, G. ve Sadık, F. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 121-138.
• Lapido, B. (1984). Motivational Factors and Attitude Changes in Teachers. Nortwestern Universty.
• Lubis, S. (1988). Attitude Toward The Teaching Proffesion of Students of The Vocational and Tecnical Teacher Education College. Padang, Indonesia. The Ohio State University.
• Netemeyer, R. G., Bearden, W. O., & Sharma, S. (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. Sage Publications, 151-153.
• Özbek, R. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde kişisel, ekonomik ve sosyal faktörlerin etkililik derecesine ilişkin algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 145-159.
• Özder, H., Konedralı, G. ve Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Sisteminin Sorunları. Seta Analiz.
• Polat, S. (2013). Pedagojik formasyon sertifika programı ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2).
• Sağlam, A. Ç. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
• Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., Serin, O. ve Serin, U. (2004). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 311, 16-27.
• Sarı, M. (2010). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programının öğretmenlik mesleğine ve programa ilişkin görüşlere etkisi. Eğitim ve Bilim, 35(155), 3-15.
• Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit. Measures Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Semerci, Ç. (1999). Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği. Eğitim ve Bilim, 23, 111.
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları 3(6), 49-74.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5. Baskı). Boston: Allyn and Bacon.
• Tanel, R., Kaya-Şengören, S. ve Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 1-9.
• Tekerek, M. ve Polat, S. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Elazığ.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
• Tümkaya, S., Bal, L. ve Karaçoban, F. (2014). Öğretmen adaylarının eğitme-öğretme özyetkinlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 13(2), 412-424.
• Üstün, E., Erkan, S. ve Akman, B. (2004). Türkiye'de okulöncesi öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Bilimler Dergisi, 10, 129-136.
• Üstüner, M., Demirtaş, H. ve Cömert, M. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği. Education and Science, 34(151), 140-155.
• Yıldırım, R. (2003). Öğrenmeyi Öğrenmek (8. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Yılman, M. (1987). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme sisteminin pedagojik temelleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (1997). 06 Ekim 1997 tarih ve 534-22449 Sayılı yazı.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2010). 28 Ocak 2010 tarih ve 03317 Sayılı yazı.
• Yüksel, S. (2004). Tezsiz yüksek lisans programının öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarına etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 355-379.