Okul Öncesi Dönemde Müze Eğitimi ile Çocuklarin Tarihsel Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 2, 465 - 486, 07.09.2017

Kibar Aktın

https://doi.org/10.17860/mersinefd.336734

Cited By: 12

Öz

Bu
çalışmada, planlanan bir müze gezisi ile okul öncesi çocuklarının tarihsel
düşünme becerilerini geliştirmek ve çocukların tarihsel düşünme süreçlerini
sorgulamak amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan
“eylem araştırması” deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu
anaokuluna devam 5-6 yaş arası 10 çocuk oluşturmuştur.  Araştırmanın veri toplama araçları müze içi
etkinlik kayıtları, diyalogları ve müze gezisi sonrası çocuklarla yapılan
görüşme kayıtlarından oluşmuştur. Veriler betimsel analiz tekniğine uygun
olarak önceden belirlenen temalar ve alt problemlerle analiz edilmiştir.
Araştırma bulgularında çocukların müzede geçmiş zamana ait sosyo-kültürel unsurları tanımlarken
ve araç gereçlerin işlevlerini açıklarken kendi ön bilgilerini
kullandıkları,  kendi yaşam deneyimleri
içerisinde kültüre ait kanıtlar sundukları ve aile büyüklerini referans alarak
yer yer anakronik bir düşünüşle çıkarımda bulundukları görülmüştür. Ayrıca
çocukların zaman içinde değişim, süreklilik gibi kavramları
algıladıkları gözlenmiştir. Son olarak da müzede bulunan somut nesneler ve
öğretmen desteği sayesinde sınırlı bir tarihsel empati becerisi kullanarak
geçmiş yaşamı imgelemlerinde kurgulayabildikleri görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Müze eğitimi, tarih eğitimi, okul öncesi, tarihsel düşünme becerileri

Kaynakça

• Abacı, O., & Usbaş, H. (2010). Investigation of the effects of the program “utilization of the museums for pre-school education” on 6 year-old children. Procedia Social and Behavioral Sciences 2, 1205–1209.
• Adıgüzel, Ö. (2006). Okul dışında farklı bir öğrenme ortamı olarak müzeler. Eğitim Bilim Toplum, 4 (14), 32-41. Aktın, K., & Dilek, G. (2014). Tarih/sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: ABD örneği. Uluslarası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (16), 36-56.
• Alleman, J., & Brophy, J. (2003). History is alive: Teaching young children about changes over time. The Social Studies. 94 (3), 107-110.
• Anderson, D., Piscitelli, B., Weier, K., Everett M., & Tayler, C. ( 2002). Children’s museum experiences: Identifying powerful mediators of learning. The Museum Journal, 45 (3), 163-250.
• Ata, B. (1998). John Dewey ve Türkiye’de ilköğretimde tarih öğretimi (1923-1930). Atatürk’ün Cumhuriyet’in İlanından Sonraki Hedefleri Sempozyumu. İzmit: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Araştırma Merkezi.4-6 Haziran 1998, 57-77.
• Assa, J., & Wolf, L. (2007). Diorama Construction From A Single Image, Eurographıcs 26 (3): 608-559.
• Baykan Z. Ö. (2007). 2005 ve 2006 ilköğretim programlarının “müze eğitimi” açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Coşkun-Keskin, S. (2016). Erken çocukluk döneminde sosyal bilgiler eğitimi ve sosyo-kültürel eğitim. D. Dilek (Ed.). Sosyal bilgiler eğitimi içinde (s.255-274). Ankara: Pegem Akademi.
• Coşkun-Keskin, S., & Kırtel, A. Erken çocukluk döneminde Türk kültürüne ait sanat örnekleri aracılığıyla sosyo-kültürel eğitim, Sakarya University Journal of Education, 2 (2), 32–51.
• Dağal, A. B., & Bayındır, D. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarla yapılan müze gezilerinin çocukların müzelere karşı olumlu duygu ve bilgi düzeylerine etkisi, Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (6), 264-281.
• Demircioğlu, İ. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayınları.
• Derince, Z. M., & Özgen, B. (2015). Eylem araştırması. F. N. Seggie, Y. Bayyurt (Ed.), Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları içinde. Ankara: Anı Yayınları (s.146-161).
• Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Dilek, D. (2009).Geçmişi imgelerle yeniden kurmak: İlköğretim düzeyinde tarihsel imgelem becerilerinin kullanımı üzerine ikonografik bir analiz, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (2), 689-633.
• Dilek, D., & Alabaş, R (2010). Öğrencilerde tarihsel düşünce gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri Bölüm içinde (s.144-151) İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Frijhoff, W. (2012). Historian’s discovery of childhood. Paedagogica Historica: International Journal of the History of Education, 48 (1), 11-29.
• Gökmen, C. H. (2004). İlköğretim 1. kademede müzelerin öğretim ortamı olarak yeri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gurian, E. H. (2006). Thoughts from civilizing the museum. Museums and Young People. Retrieved April 5, 2014 from http://icom.museum/fileadmin/user_upload/pdf/ICOM_News/2006-1/ENG/p8_2006-1.pdf adresinden alınmıştır.
• Güleç, S., & Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (1), 63-78.
• Güler, T., & Tuğrul, B. (2007). Okul öncesi çocuklarına yönelik sosyal çalışma alanında tarih ve coğrafya eğitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (33), 29-35.
• Gürkan, T. (1980). Bruner’in öğretim kuramı. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1-2), 207-222.
• Hein, G. E. (2011). Museum education. S. Macdonald (Ed.), A companion to museum studies (pp.340-352). United Kingdom: Blackwell Publishing.
• Howard, M. L. (2013). Growing Young Minds. United States of America: Institute of Museum and Library Services Printed.
• İzmir İl Kültür Turizm Müdürlüğü (İİKTM). 2 Ocak 2015 tarihinde http://www.izmirkulturturizm.gov.tr/TR,135200/minik-adimlarla-kulturel-mirasimiza-yolculuk-projesi-ta-.html adresinden erişilmiştir.
• Karabağ, G. (2014). Tarihsel empati becerisi: Öğretimi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi. M. Safran (Ed.), Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri Için Özel Öğretim Yöntemleri içinde (s. 137-151). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Klein, H. A. (1999) For parents particularly: looking backward, moving forward: history in the lives of children. Childhood Education, 76 (1), 42-43.
• Martı, L. (2015). Konuşma analizi. F.N. Seggie, Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s.267-278). Ankara: Anı Yayınları.
• MEB (2009). Güzel sanatlar ve spor lisesi müze eğitimi dersi öğretim programı. 3 Eylül 2015 tarihinde ogm.meb.gov.tr/belgeler/muze_egitimi.pdf adresinden alınmıştır.
• Meydan, A., & Akkuş A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi 29, 402-422.
• McRainey, L., & Russick, J. (2010). Connecting kids to history with museum exhibitions. United States America: Lef Coast Press.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (2. Baskı). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Ed.), Ankara: Pegem. Munley M. E., MEM & Associates (2012). Early learning in museums a review of literature. Smithsonian Institution’s Early Learning Collaborative Network and Smithsonian Early Enrichment Center (SEEC). Retrieved Mayıs 03, 2015 from http://www.si.edu/Content/SEEC/docs/mem%20literature%20review%20early%20learning%20in%20museums%20final%204%2012%202012.pdf. adresinden alınmıştır.
• Nakou, I. (2003). Museum and history education in our contemporary context. International Journal of Historical Learning, Teaching and Research, 3 (2), 83‐93.
• Önder, A., Abacı O., & Kamaraj I. (2009). Müzelerin eğitim amaçlı kullanımı projesi: İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndeki Marmara örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (25), 103-117.
• Öztürk, İ. H. (2011). Problem of anachronism in history teaching: An analysis of fictional texts in social studies and history textbooks. Journal of Social Studies Education Research, 2 (1), 37-58.
• Piscitelli, B., & Anderson, (2000). Young chıldren's learnıng ın museum settıngs. Visitor Studies Today, 3 (3), 3-10. Safran, M., & Ata, B., (1998). Okul dışı tarih öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 87-94.
• Seefeldt, C., Castle, S., & Falconer, R.C. (2015). Okul öncesi/ilkokul çocukları için sosyal bilgiler öğretimi, (Çev. Sevgi Coşkun-Keskin). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Seidel, S.. & Hudson, K. (1999). Müze eğitimi ve kültürel kimlik uluslararası iki çalışma raporu, (Çev. Bahri Ata). Ankara Üniversitesi Rektörlüğü: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müze Eğitimi Anabilim Dalı Yayınları No:1.
• Selanik-Ay, T., & Kurtdede-Fidan, N. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (48), 69-89.
• Sezer, S., & Kaya, P. (2009). Gelişimsel açıdan ölüm kavramı. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2009), 151-165.
• Tezcan-Akmehmet, K. (2008). Müzelerin tarih öğretiminde nesne merkezli eğitim etkinlikleriyle kullanılması ve ilköğretim sosyal bilgiler öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 180, 50-67.
• Wolins, I. S., Jensen, N., & Ulzheimer, R. (1992). Children’s memories of museum field trips: A qualitative study. Journal of Museum Education, 17 (2), 17-27.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (7.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldırım, T., & Tahiroğlu, M. (2012). Sanal ortamda gerçekleştirilen müze gezilerinin ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (39):104-114.
• Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi Fen Bilgisi Dergisi, 3 (8), 21-39.
• Yurdakul, B. (2015). Yapılandırmacılık. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Eğilimler (s.30-65). Ankara: Pegem Akademi.