İlkokul Öğretmenlerinin Örgütsel Mutluluk ve Örgütsel Sessizlikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 21, 19.04.2024

Alper Sinan İnan , Hüseyin Ergen

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1308351

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın başlıca amacı Mersin İli merkezindeki kamuya ait ilkokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri ile örgütsel sessizlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır. Evreni Mersin ili merkez ilçelerindeki kamuya ait ilkokullarda çalışan 3989 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem ise ulaşılabilirlik esasına göre hesaplanmış, 723 öğretmene ulaşılmıştır. Çalışmada demografik özellikleri gösteren bilgi formu, örgütsel mutluluk ölçeği ve örgütsel sessizlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeyleri ve örgütsel sessizlik düzeylerinin, yaş, cinsiyet, kıdem ve kurumda çalışma süresine göre farklılık gösterip göstermediği ile sessizlik arasındaki korelasyon ve örgütsel sessizliği yordayan değişkenlerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Veriler SPSS yardımıyla analiz edilmiştir. Demografik değişkenlere göre fark analizleri için t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Örgütsel mutluluk ve sessizlik düzeylerini yordayan değişkenlerin belirlenmesi için ise, stepwise EKK regresyon analizi yürütülmüştür. Örgütsel mutluluk ile örgütsel sessizlik arasında negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Okul yöneticilerinin olumsuz duyguların yaşanmaması için gerekli ortamı hazırlayacak tedbir alması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Mutluluk, Örgütsel Sessizlik, Öğretmen Mutluluğu, Öznel İyi Oluş

Relationship Between Organizational Happiness and Organizational Silence for Primary School Teachers

Öz

The main aim of this research is to prove the meaningful relationship between the level of organizational happiness and organizational silence for the teachers who work at primary public schools in Mersin Province. The population for the quantitative data collection comprises 3989 primary school teachers who work at state schools in central districts of Mersin Province. The sample was calculated on the basis of accessibility, and 723 teachers were reached. Demographic Information form, the scale of organizational happiness and the scale of organizational silence have been used in the study. In this research, it is aimed to determine the correlation between the organizational happiness and organizational silence levels of classroom teachers and whether these levels differ according to their age, gender, seniority and length of work at the institution as well as the variables predicting organizational silence. The data were analyzed with the help of SPSS. t-test and ANOVA were used to analyze the difference according to demographic variables. In order to determine the variables predicting organizational happiness and silence levels, Stepwise OLS Regression Analysis was conducted. It has been concluded that there is a moderate negative relationship between organizational happiness and organizational silence. It is recommended that school administrators take measures to prepare the necessary environment in order to avoid negative emotions.

Anahtar Kelimeler

Organizational happiness, teacher happiness, organizational silence, subjective well-being

Kaynakça

• Akan, B. B. ve Oran, F. Ç. (2017). Akademisyenlerin örgütsel sessizlik algıları: Konuya ilişkin bir uygulama. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(5), 72-90.
• Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2014). Örgütsel sessizlik ile algılanan bireysel performans, örgüt kültürü ve demografik değişkenler arasındaki etkileşim. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(28), 24-52.
• Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2015). Bireylerin örgütsel sessizlik tutumlarında iş doyumu ve duygusal tükenmişlik algılarının rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), 205-230.
• Alparslan, A. M. ve Kayalar, M. (2012). Örgütsel Sessizlik: Sessizlik davranışları ve örgütsel ve bireysel etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 136-147.
• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimleri yaklaşımına ilişkin algıları ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 511159).
• Arslan, Y. ve Polat, S. (2017). Örgütsel Mutluluk Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 603-622.
• Arslan, A. ve Yener, S. (2016). İşgören sesliliği ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması çalışması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 173-191.
• Barçın, N. (2012). İşletmelerde örgütsel sessizliğin örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Adana.
• Bayraktar, H. V. ve Girgin, S. (2020). The examination of teachers’ levels of organizational Happiness. Journal of Education and Learning, 9(5), 170-183.
• Biçen, G. (2019). İş gören mutluluk düzeylerinin iş tatmini ve iş performansı üzerine etkileri: Konaklama işletmelerinde bir inceleme. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 558177).
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 398388).
• Bulut A. ve Demirhan, G. (2020). Eğitim kurumlarında yönetsel tarz ve örgütsel mutluluk. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 162-176.
• Büyüköztürk,Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cheng, J., Chang, S, Kuo, J. ve Lu, K. (2014). Social relations and voice behavior: The mediating role of psychological safety. WSEAS Transactions on Business and Economics, 11, 130-140.
• Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular, sessizliğin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde işgören sessizliği. Detay Yayıncılık.
• Çavuşoğlu, S. ve Köse, S. (2016). Örgüt kültürünün örgütsel sessizlik davranışına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 115-146.
• Çetin, S. ve Polat, S. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 171-182.
• Diener, E. (2000). Subjective wellbeing: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychological Association, 55, 34-43.
• Diener, E., Suh, E., Lucas, R.E., ve Smith, H.L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276-302.
• Döş, İ. (2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38(170), 266-280.
• Durak, İ. (2014). Örgütsel sessizliğin demografik ve kurumsal faktörlerle ilişkisi: Öğretim elemanları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2), 89-108.
• Erenler, E. (2010). Çalışanlarda sessizlik davranışının bazı kişisel ve örgütsel özelliklerle ilişkisi: Turizm sektöründe bir alan araştırması. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 265206).
• Erigüç, G., Özer, Ö., Sonğur, C. ve Turaç, İ.S. (2014). Bir devlet hastanesinde hemşirelerde örgütsel sessizlik üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 61-84.
• Ergül, A., Kartal, C. ve Gökdeniz, İ. (2017). Çalışanların ses çıkarma davranışının zaman hırsızlığına olan etkisi. İşte Davranış Dergisi, 2(1), 80-89.
• Ergüven, H. (2020). Okul müdürlerinin kullandıkları güdüleyici dil ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.656287).
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412.
• Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.495714).
• Gökçe, N. (2013). Lise öğretmenlerinin örgütsel sessizlik düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.345641).
• Güçlü, N., Özer, A., Kurt, T. ve Koşar, S. (2015). Liderlik stilleri, karar verme stratejileri ve kişiliğin okullardaki karar sürecine etkilerinin çok düzeyli analizi. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1756–1791.
• Güngör, B. ve Gündüz, Y. (2020). İlkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin örgütsel sessizlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 421-442.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013a). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167),50-64.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013b). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43),167-182.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hanehalkı için bazı sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 214-233.
• Kılıç, G., Tunç, T. Saraçlı, S. ve Kılıç, İ. (2013). Örgütsel stresin örgütsel sessizlik üzerine etkisi: Beş yıldızlı termal otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1), 17-32.
• Konan, N. ve Taşdemir, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel ikiyüzlülük algıları ile mutluluk düzeyleri algıları arasındaki ilişki. Bilimsel Eğitim Araştırmaları, 3(2), 132-152.
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.565827).
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.589349).
• Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.298549).
• Mersin MEM (2019). Mersin ili öğretmen ve öğrenci sayıları (2019, 5 Mayıs). Erişim Adresi: http://mersin.meb.gov.tr/
• Michalos, C. A. (2008). Education, happiness and well-being. Social Indicators Research, 87(3), 347-366.
• Moçoşoğlu, B. ve Kaya, A. (2018). Okul yönetici ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ev örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Harran Education Journal, 3(1), 52-70.
• Morrison, E. F. ve Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: a barrier to change and development in a pluralistic academy of management. The Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
• Nartgün, Ş. S. ve Demirer, S. (2012). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile iş yaşamında yalnızlık düzeylerine ilişkin görüşleri. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2),139-156.
• Nartgün, S. S. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
• Özdemir, L. ve Uğur, S. S. (2013). Çalışanların “örgütsel ses ve sessizlik” algılamalarının demografik nitelikler açısından değerlendirilmesi: Kamu ve özel sektörde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 257-281.
• Özgen, M. K. (2005). Farabî’nin mutluluk anlayışı. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.186369).
• Özocak, A. ve Yılmaz, E. (2020). Öğretmenlerin psikolojik güçlendirmelerinin örgütsel mutluluklarına etkisi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 80-94.
• Özüpek, A. A. (2019). Örgütsel sessizlik, iş tatmini ve iş stresi arasındaki ilişki: İnşaat sektörü üzerine bir çalışma. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.622059).
• Panahi, B., Veiseh, S., Divkhar, S. ve Kamari, F. (2012). An empirical analysis on influencing factors on organizational silence and its relationship with employee’s organizational commitment, Management Science Letters, 2, 735-744.
• Park, C. W. ve Keil, M. (2009). Organizational silence and whistle-blowing on ıt projects: an integrated model. Decision Sciences, 40(4), 901-919.
• Pinder C.C.ve Harlos K.P. (2001). Employee silence: quiescence and acquiescence as responses to perceived ınjustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369.
• Pryce‐Jones, J. (2010). Happiness at work: Maximizing your psychological capital for success, Wiley-Blackwell. Selbi, C. (2018). Okulda öğretmenlerin örgütsel mutluluğunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.488673).
• Şahin, H. ve Yalçın, B. (2017). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki: İzmir ili çiğli ilçesi devlet ilkokullarına ilişkin bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 60-90.
• Şimşek, E. ve Aktaş, H. (2014). Örgütsel sessizlik ile kişilik ve yaşam doyumu etkileşimi: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14(2), 121-136.
• Tosten, R., Avci, Y. E., ve Sahin, S. (2018). The relations between the organizational happiness and the organizational socialization perceptions of teachers: The sample of physical education and sport. European Journal of Educational Research, 7(1), 151-157. doi: 10.12973/eu-jer.7.1.151.
• Tutar, H. (2009). Örgütsel iletişim. Seçkin Yayınları.
• Türkben, Y. (2010). Descartes’ ın ahlak ve mutluluk anlayışı. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 3(5), 239−250.
• Uçar, Z. (2016). Örgütlerde yaşanan sessizlik olgusunun kişisel özellikler bağlamında araştırılması: Nitel bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 311-342.
• Vakola, M. ve Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organizational silence: An empirical investigation. Employee Relations, 27(5), 441-458.
• Warr, P. (2013). Sources of happiness and unhappiness in the workplace: A Combined Perspective. Journal of Work and Organizational Psychology 29, 99-106.
• Yıldız, M. A. (2014). Ergenlerde anne-babaya bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve baş etme yöntemlerinin çoklu aracılık rolü. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.368558).
• Yılmaz, E. ve Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469.
• Yörür, F. (2016). İlk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin yabancılaşma ve örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No.435884).