Gebelerin emzirme mitleri ile yenidoğanı besleme niyeti arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 3, 424 - 436, 22.12.2025

Sultan Özkan Şat , Ayçin Çifçi

Öz

Amaç: Gebelerin emzirme mitleri ile yenidoğanı besleme niyeti arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan bu araştırmanın örneklemi 312 gebeden oluşmaktadır. Araştırma verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, “Emzirme Mitleri Ölçeği (EMÖ)” ve “Yenidoğanı Besleme Niyeti Ölçeği (IFI-T)” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Gebelerin % 99.7’si düşük düzeyde emzirme mitlerine sahip iken % 50.6’sı çok güçlü düzeyde ilk altı ay sadece anne sütü ile besleme niyetindedir. Regresyon analizi sonuçlarına göre; eğitim düzeyi, çalışma durumu, gelir düzeyi, aile tipi, gebelik sayısı ve emzirme ile ilgili bilgi alma durumu değişkenlerinden oluşan model ile EMÖ puan ortalaması arasında orta düzeyde; EMÖ, eğitim düzeyi, çalışma durumu, düşük yapma durumu ve emzirme ile ilgili bilgi alma durumu değişkenlerinden oluşan model ile IFI-T puan ortalaması arasında zayıf düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir (p<0.001). Sonuç: Emzirme mitlerine sahip olmak yenidoğanı anne sütü ile besleme niyetini olumsuz etkilemektedir. Emzirme ile ilgili bilgi almış olmak hem emzirmeye yönelik mitler hem de yenidoğanı besleme niyeti ile ilişkilidir. Emzirme mitlerinin emzirme eğitimlerinde ele alınması anne sütü ile beslenme oranını artırmaya katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Emzirme , besleme yöntemi , gebelik , hemşirelik

Determining the relationship between breastfeeding myths and infant feeding intentions among pregnant women and the influencing factors

Öz

Aim: The aims of the study were determine the relationship between pregnant women's beliefs in breastfeeding myths and their intention to feed their newborns, as well as the factors that influence this relationship. Methods: This descriptive and correlational study was conducted with a sample of 312 pregnant women. Data were collected using a Descriptive Information Form, the Breastfeeding Myths Scale (BMS), and the Infant Feeding Intentions Scale (IFI-T). Multiple linear regression analysis was performed to analyze the data. Results: It was found that 99.7% of the participants had a low level of belief in breastfeeding myths, while 50.6% had a very strong intention to exclusively breastfeed during the first six months. Regression analysis revealed that moderate relationship between the BMS score and the model consisting of educational level, employment status, income level, family type, number of pregnancies, and whether the participant had received breastfeeding-related information. A weak relationship was found between the IFI-T score and the model including BMS, education level, employment status, miscarriage status, and whether the participant had received breastfeeding-related information (p<0.001). Conclusion: Belief in breastfeeding myths negatively affects the intention to exclusively breastfeed newborns. Receiving information about breastfeeding is associated with both beliefs in breastfeeding myths and the intention to breastfeed. Addressing breastfeeding myths within breastfeeding education programs may contribute to increasing exclusive breastfeeding rates.

Anahtar Kelimeler

Breastfeeding , feeding method , pregnancy , nursing

Kaynakça

• Dror DK, Allen LH. Overview of nutrients in human milk. Adv. Nutr. 2018;9(Suppl.1):278S-294S. doi:10.1093/advances/nmy022
• Duong DTT, Binns C, Lee A, et al. Factors associated with intention to breastfeed in Vietnamese mothers: A cross-sectional study. Plos One. 2023;18(12):e0279691. doi:10.1371/journal.pone.0279691
• World Health Organization (WHO). Guideline: protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services. https://www.who.int/publications/i/item/9789241550086 Kasım 2017’de basıldı. 20 Ocak 2025’te erişildi.
• United Nations Children's Fund (UNICEF). Breastfeeding a mother’s gift, for every child. https://data.unicef.org/resources/breastfeeding-a-mothers-gift-for-every-child/ Mayıs 2018’de basıldı. 20 Ocak 2025’te erişildi.
• Meek JY, Noble L. Policy statement: Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics. 2022;50(1):e2022057988. doi:10.1542/peds.2022-057988
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK. Ankara, Türkiye. s. 144.
• Pesoa JI, Vásqueza SM, Gajardob KA. Experiences, beliefs and attitude on donation of human milk in women of Arauco province. Rev Chil Pediatr. 2018;89(5):592-599. doi:10.4067/S0370-41062018005000504
• Dündar T. Emzirmeyi etkileyen faktörler. İçinde: Özsoy S, ed. Emzirme ve Anne Sütü ile Beslemede Danışmanlık/Güncel Yaklaşımlar. Ankara: Türkiye Klinikleri;2021:59-65.
• Demirtas B, Ergöçmen B, Taşkın L. Annelerin günlük yaşam yükü emzirmeye engel mi?. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(3):167-172.
• Magalhães Sales N, Almeida de Oliveira AK, Sousa da Silva FM, et al. Factors associated with infant feeding intention among usual‐risk pregnant women. Int J Gynaecol Obstet. 2024;165:1085-1090. doi:10.1002/ijgo.15346
• Lok KYW, Bai DL, Tarrant M. Family members’ infant feeding preferences, maternal breastfeeding exposures and exclusive breastfeeding intentions. Midwifery. 2017;53:49-54. doi:10.1016/j.midw.2017.07.003
• Kronborg H, Foverskov E, Væth M, Maimburg RD. The role of intention and self-efficacy on the association between breastfeeding of first and second child, a Danish cohort study. BMC Pregnancy and Childbirth. 2018;18(1):454. doi:10.1186/s12884-018-2086-5
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2025). Mit. https://sozluk.gov.tr/ 22 Ocak 2025’te erişildi.
• Güllü A, Aloğlu, N. Some cultural transfers that prevent breastfeeding behavior. In: Karakurt P, Fırat M, eds. Health Sciences Research: Nursing & Midwifery- IV. Gaziantep: Özgür Publications; 2023:1-10.
• Koura H. Myths about breastfeeding. Al-Azhar Assiut Medical Journal. 2019;17(2):109-113. doi:10.4103/AZMJ.AZMJ_112_18
• Gölbaşı Z, Eroğlu K, Kaya D. Doğum yapan kadınların anne sütü ve emzirme mitlerine inanma durumlarının belirlenmesi. KOU Sag Bil Derg. 2018;4(2):32-43.
• Nommsen-Rivers LA, Dewey KG. Development and validation of the infant feeding intentions scale. Matern Child Health J. 2009;13(3):334-342. doi:10.1007/s10995-008-0356-y
• Güneri SE, Muslu GK, Güner Ö. The Turkish version of the Infant Feeding Intention Instrument (IFI-T). Erciyes Med. J. 2019;41(3):269–74. doi:10.14744/etd.2019.70487
• Ballesta-Castillejos A, Gómez-Salgado J, Rodríguez-Almagro J, Ortiz-Esquinas I, Hernández-Martínez A. Factors that influence mothers’ prenatal decision to breastfeed in Spain. Int. Breastfeed. J. 2020;15(1):97. doi:10.1186/s13006-020-00341-5
• Buckingham A, Darrow Jr B, Wahlstedt A. “Figure it out or starve”: The impact of an infant-formula shortage on prenatal infant feeding intentions. Matern Child Health J. 2024;28(11):1933-1940. doi:10.1007/s10995-024-03991-7
• Ibrahim HA, Alshahrani MA, Al-Thubaity DD, Sayed SH, Almedhesh SA, Elgzar WT. Associated factors of exclusive breastfeeding intention among pregnant women in Najran, Saudi Arabia. Nutrients. 2023;15(13):3051. doi:10.3390/nu15133051
• Góes FGB, Ledo BC, Santos ASTD, Pereira-Ávila FMV, Silva ACSSD, Christoffel MM. Cultural adaptation of Infant Feeding Intentions Scale (IFI) for pregnant women in Brazil. Rev. Bras. Enferm. 2020;73:e20190103. doi:10.1590/0034-7167-2019-0103
• Huang R, Han H, Ding L, et al. Using the theory of planned behavior model to predict factors influencing breastfeeding behavior among preterm mothers at week 6 postpartum: the mediating effect of breastfeeding intention. Front. psychol. 2023;14:1228769. doi:10.3389/fpsyg.2023.1228769
• Kim BY. Factors that influence early breastfeeding of singletons and twins in Korea: a retrospective study. Int. Breastfeed. J. 2017;12(4):1-10. doi:10.1186/s13006-016-0094-5
• Yilmaz Sezer N, Aker MN, Gönenç İM, Topuz Ş. Development of the Breastfeeding Myths Scale. Breastfeed Med. 2024;19(1):40-46. doi:10.1089/bfm.2023.0200
• Chien LY, Lee EY, Coca KP, Paek SC, Hong SA, Chang YS. Impact of COVID-19 on breastfeeding intention and behaviour among postpartum women in five countries. Women Birth. 2022;35(6):e523-e529. doi:10.1016/j.wombi.2022.06.006
• Öztürk Özen D, Demirtaş Alpsalaz S. Breastfeeding myths and influencing factors in married women. Genel Tıp Derg. 2025;35(1):80-85. doi:10.54005/geneltip.1517191
• Suárez-Cotelo MDC, Movilla-Fernández MJ, Pita-García P, Arias BF, Novío S. Breastfeeding knowledge and relation to prevalence. Rev. Esc. Enferm. USP. 2019;53:e03433. doi:10.1590/S1980-220X2018004503433
• Naja F, Chatila A, Ayoub JJ, et al. Prenatal breastfeeding knowledge, attitude and intention, and their associations with feeding practices during the first six months of life: a cohort study in Lebanon and Qatar. Int. Breastfeed. J. 2022;17(1):15. doi:10.1186/s13006-022-00456-x
• von Ash T, Alikhani A, Sharkey KM, Solano P, Morales Aquino M, Markham Risica P. Associations between perinatal sleepiness and breastfeeding intentions and attitudes and infant feeding behaviors and beliefs. Nutrients. 2023;15(15):3435. doi:10.3390/nu15153435
• Bartle NC, Harvey K. Explaining infant feeding: The role of previous personal and vicarious experience on attitudes, subjective norms, self‐efficacy, and breastfeeding outcomes. Br. J. Health Psychol. 2017;22(4):763-785. doi:10.1111/bjhp.12254
• Turan A, Kutlu, L. Bebeklerin ilk emzirilmesinde geleneksel yaklaşımların etkisinin değerlendirilmesi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;3(1):53-64.
• Tozluoğlu A, Süzer Özkan F. Annelerin emzirme deneyimleri üzerine: Niteliksel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2023;10(2):127-134. doi:10.31125/hunhemsire.1333836.
• Al Barwani S, Hodges E, Crandell J, Thoyre S, Knafl K, Sullivan C. Predicting infant feeding intention and intensity in Oman using a path analysis approach. East Mediterr Health J. 2023;29(5):324-334. doi:10.26719/emhj.23.057
• Newby R, Brodribb W, Ware RS, Davies PS. Internet use by first-time mothers for infant feeding support. J. H. Lact. 2015;31(3):416-424. doi:10.1177/0890334415584319