Mersin ilinde serbest eczacıların finansal okuryazarlık ile finansal yönetim davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 2, 289 - 300, 16.08.2024

Tuba Şakar , Kemal Yaman

Öz

Amaç: Mersin il merkezinde serbest eczacıların finansal okuryazarlık ile finansal yönetim davranışı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışmanın verileri Mersin il merkezinde faal olarak çalışmakta olan serbest eczacılardan 31 Ekim 2022-27 Şubat 2023 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmaya 179 serbest eczacı katılmıştır. Araştırmanın örneklemi, tek aşamalı tabakalı ağırlıklandırılmış örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Veriler kişisel bilgilerin sorgulandığı anket formu, “Finansal Okuryazarlık Tutum ve Davranış Ölçeği” ve “Finansal Yönetim Davranışı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde istatistiksel olarak bağımsız örneklem sayısı iki değişkenli grup analizleri için Student T testi kullanılmıştır. Değişken sayısı 2'den fazla grup analizleri için Tek Yönlü ANOVA testi ve hangi grupların birbirinden farklı olduğuna bakmak için ise Post-Hoc Tukey HSD testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Serbest eczacıların finansal yönetim davranışı ölçeği toplam puanı ile aylık ortalama gelir düzeyi ve eğitim alma talebi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Finansal yönetim davranışı ölçeğinin alt boyutlarından kredi yönetimi ile medeni durum değişkeni arasında, tasarruf-yatırım yönetimi ile gelir düzeyi değişkeni arasında, sigorta yönetimi ile gelir düzeyi ve eğitim alma talebi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. Finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeği ortalama puanı ile finans alanında eğitim alma talebi değişkeni arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. Pearson Korelasyon analizine göre finansal okuryazarlık ile finansal yönetim arasında orta düzeyde negatif anlamlı ilişki bulunmuştur. Sonuç: Çalışmada serbest eczacılarda finansal okuryazarlık ile finansal yönetim toplam ve alt boyutları arasında negatif ilişkinin saptanması finansal okuryazarlığın finansal yönetim üzerinde tek başına etkili ve yeterli olmadığını düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal okuryazarlık, finansal yönetim, serbest eczacı, Mersin il merkezi

Investigation of the relationshıp between financial literacy and financial management behavior of community pharmacists in Mersin

Öz

Aim: To examine the relationship between financial literacy and financial management behavior amongcommunity pharmacists in Mersin city center. Method: Data of this cross-sectional study was collected between 31 October 2022 and 27 February 2023, from actively practicing community pharmacists in Mersin city center. A total of 179 community pharmacists participated in the study. The sample of the research was determined by the single-stage stratified weighted sampling method. Data was collected using a survey forms that queried personal information, the "Financial Literacy Attitude and Behavior Scale" and the "Financial Management Behavior Scale". Statistical analyses included Student's T test for independent sample size in bivariate group analyses was used. One-Way ANOVA test was used for group analyzes with more than 2 variables, and Post-Hoc Tukey HSD test and Pearson Correlation analysis were used to see which groups were different from each other. Results: Significant differences were observed in total score of the financial management behavior scale among community pharmacists based on variables such as monthly average income level and demand for training. Significant differences were also found between sub-dimensions of the financial management behavior scale: credit management with marital status, savings-investment management with income level, and insurance management with income level and education demand. A significant difference was identified between the average score of the financial literacy attitude and behavior scale and the demand for finance education. Pearson Correlation analysis revealed a moderate negative relationship between financial literacy and financial management. Conclusion: The detection of a negative relationship between financial literacy and financial management total and sub-dimensions in community pharmacists in the study suggests that financial literacy alone is not effective and sufficient on financial management.

Anahtar Kelimeler

Financial literacy, financial management, community pharmacist, Mersin city center

Kaynakça

• World Health Organization. The legal and regulatory framework for community pharmacies in the WHO European Region. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2019: 1-16. ISBN 9789289054249. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/326394/9789289054249-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y 02 Aralık 2022’de erişildi.
• Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik. T.C. Resmi Gazete Tarihi: 12 Nisan 2014, Sayı: 28970, Madde 4, Fıkra 1, Bend c. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140412-14.htm 01 Aralık 2022’de erişildi.
• Köse T. Eczane İşletmelerinde Muhasebe ve Vergi Uygulamaları: Muhasebe ve Finansta Güncel Konular. Ercan C: Ankara: İksad Publishing House; 2020:131. ISBN: 978-625-7914-57-4.
• Bayram SS. Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi Davranışları: Anadolu üniversitesi Öğrencileri Üzerine Uygulama. BMSIJ. 2014; 2(2):106. doi: 10.15295/bmij.v2i2.68
• Ağırbaş İ. Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi. Siyasal Kitapevi. 2014; 9
• Atkinson A, Messy FA. Measuring financial literacy, OECD/INFE. 2012;15:14. http://dx.doi.org/10.1787/5k9csfs90fr4-en 10 Aralık 2023’te erişildi.
• Diri ÇN, Arı S. Örneklerle Finansal Okuryazarlık. Ankara: İksad Publising House; 2020:7-13. ISBN: 978-625-7687-61-4.
• Akbulut Y, Göktaş B. Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetimin Kapsamı, Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim. Ağırbaş İ. 1. Baskı. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını; 2013:4. ISBN: 978-975-06-1528-3.
• Open Epi 3.01 programı https://www.openepi.com/Menu/OE_Menu.htm 25 Ağustos 2022’de erişildi.
• Erişen MA, Yılmaz FÖ. Finansal Yönetim Davranışı Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. JAVStudies. 2021; 7(3):197. doi: 10.29228/javs.52356.
• Sarıgül H. Finansal Okuryazarlık Tutum ve Davranış Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik. Journal of Management and Economics Research. 2015; 13(1): 200-218. doi: 10.11611/JMER408.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. Boston. Baskı:5. Boston: Pearson International Edition. 2007; ISBN 9780134790541.
• Ada Ş. Sağlık Çalışanlarının Kişisel Finans ile İlgili Tutum ve Davranışları: Kahramanmaraş İlinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi. 2017; 14: 186-198.
• Ünal S, Düger YS. Akademik Personelin Finansal Gönenç Hâli ile Finansal Davranış Eğilimi Arasındaki İlişkiye Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 11 (1): 2013-226.
• Yong CC, Yew SY, Wee CK. Financial Knowledge, Attitude and Behaviour of Young Working Adults in Malaysia. Institutions and Economies. 2018; 10(4):21-48.
• Theodos B, Kalish EC, McKernan CR. Do Financial Knowledge, Behavior, and Well-Being Differ by Gender. URBAN INSTITUTE. 2014; 1-8.
• Lusardi A, Tufano P. Debt Literacy, Financial Experiences, and Overindebtedness. Journal of Pension Economics and Finance 2015; 14(4): 332-368.doi: https://doi.org/10.1017/S1474747215000232.
• Kaya A. Finansal Yönetim Davranışının Ölçülmesi: TRA1 Bölgesi Üniversiteleri Örneği. A T A S O B E D. 2019; 23(3): 1159-1176.
• Bayram A, Yılmaz E, Karataş E. Bireysel Emeklilik ve Kredi Kartı Harcamalarına Demografik Faktörlerin Etkisi: Giresun İli Örneği. BNEJSS. 2017; (03):133-142. ISSN: 2149-9314.
• Karamustafa K, Biçkes DM. Kredi Kartı Sahip ve Kullanıcılarının Kredi Kartı Kullanımlarını Değerlendirmeye Yönelik Bir Araştırma: Nevşehir Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2003; 1(15) 91-113.
• Türk-İş Mayıs 2023 Açlık ve Yoksulluk Sınırı. https://www.turkis.org.tr/turk-is-mayis-2023-aclik-ve-yoksulluk-siniri/. 20 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Altıntaş KM. Belirlenmiş Katkı Esaslı Emeklilik Planlarında Finansal Eğitimin Önemi: Katılımcıların Finansal Okur Yazarlığı Çerçevesinde Alternatif Bir Yatırım Eğitimi Modeli. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 2009; 5(9):151-176.
• Eczacılık Fakültesi Dersler, Mersin Üniversitesi Resmi Web Sayfası. https://www.mersin.edu.tr/akademik/eczacilik-fakultesi/bolumler/eczacilik/dersler 16 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Eczacılık Fakültesi Ders Bilgileri, Ankara Üniversitesi Resmi Web Sayfası. http://www.pharmacy.ankara.edu.tr/ders_bilgileri_y/ 16 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Eczacılık, Lisans Programı (Örgün Öğretim), İstanbul Üniversitesi Resmi Web Sayfası. https://ebs.istanbul.edu.tr/home/dersprogram/?id=1104&yil=2017 16 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Programlar Hakkında Bilgi, Lisans-Eczacılık Fakültesi, Marmara Üniversitesi Resmi Web Sayfası. https://meobs.marmara.edu.tr/ProgramTanitim/eczacilik-fakultesi/eczacilik-fakultesi-25-28-0 16 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Atatürk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Beş Yıllık Öğretim Programı, Atatürk Üniversitesi Resmi Web Sitesi. https://atauni.edu.tr/yuklemeler/7a8f7e9c6f5bd0493d4da1b6d42e0a11.pdf 16 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Lusardi A, Mitchell SO, Curto V. Financial literacy and financial sophistication among older Americans. National Bureau of Economic Research. 2009; (No. w15469). doi:10.3386/w15469
• Nash J. Adult Financial Literacy in Australia. ANZ. 2011: 1(4). 3-4.
• Hassan Al‐Tamimi, HA, Kalli AAB. Financial literacy and investment decisions of UAE investors. The journal of risk finance. 2009; 10(5): 500-516. doi: 10.1108/15265940911001402.