Pragmatizmin Zihin-Beden İkililiğini Reddetmesinin Analitik Felsefeye Yansıması

Yıl 2020, , 191 - 205, 30.12.2020

Hatice Başdağ Baş

https://doi.org/10.51404/metazihin.835679

Öz

Pragmatizm başından itibaren zihin-beden ikiciliğine mesafelidir. Pragmatizmin kurucularından olan John Dewey, felsefesinden zihin-beden ikililiğini kaldırmıştır. Analitik felsefe ekolü ise başta zihin-beden ikililiğini cümlelerde analitik-sentetik ayrımına dayanarak kabul etmiştir. Sonradan W. V. Quine öncülüğünde analitik-sentetik cümle ayrımının reddi, analitik felsefe akımının genel seyrini değiştirmiş ve bu ekolü pragmatizmle buluşturmuştur. Analitik felsefe geleneğinde zihin-beden ikililiğini reddetmeye yol açan durum, analitik-sentetik cümle ayrımının imkânsız olduğunun görülmesi ve analitik cümlelerin doğru kabul edilmesinin epistemolojik açıdan temelsiz olduğunun fark edilmesidir. Analitik cümle ile sentetik cümle ayrımının zihin-beden ikililiğini kabul etmekle ilgisi şu şekildedir: Doğruluk belirlemesi zihinde olup bittiği için analitik cümle zihne tekabül etmektedir. Doğruluk belirlemesini anlam içeriğinin fiziğe uygunluğundan alan sentetik cümle ise bedene tekabül etmektedir. Dolayısıyla cümlelerde analitik-sentetik ayrımının reddi, zihin-beden ikililiğinin reddi anlamına gelmektedir. Başta epistemolojik açıdan ayrı kulvarlarda yer aldığı görülen pragmatizm ile analitik felsefe ekolünün sonradan zihin-beden ikililiğini reddetme noktasında aynı kulvarda buluşmalarına yol açan kilit nokta, analitik-sentetik ayrımı ve bu ayrıma yüklenen anlamdır.

Anahtar Kelimeler

zihin-beden ikiliği, analitik-sentetik ayrımı, pragmatizm, Quine, analitik felsefe

The Effects of Pragmatism’s Rejection of the Mind-Body Duality on Analytic Philosophy

Öz

The pragmatist tradition has always been distant from the mind-body dualism. John Dewey, one of the founders of pragmatism, removed the mind-body duality from his philosophy. The school of analytic philosophy, on the other hand, has accepted the mind-body duality on the basis of the distinction between analytic and synthetic sentences. This distinction is actually about distinguishing between two kinds of truth. Later, the rejection of the distinction between analytic and synthetic sentences by W. V. Quine, changed the general course of analytic philosophy tradition and brought this school together with pragmatism. The relationship between the analytic/synthetic distinction and the mind-body duality is as follows: Synthetic truths are true both because of what they mean and because of the way the world is, whereas analytic truths are true in virtue of meaning alone. Hence, the rejection of the analytic/synthetic distinction means the rejection of the mind-body duality. The key point that led the pragmatism and the school of analytic philosophy to come together in the same lane in terms of rejecting the mind-body duality is the analytic/synthetic distinction and the meaning attributed to this distinction.

Anahtar Kelimeler

mind-body duality, analytic-syntetic distinction, pragmatism, Quine, analytic philosophy

Kaynakça

• Atkin, A. (2020). “Charles Sanders Peirce’s Pragmatism.” J. Fieser ve B. Dowden (Der.), Internet Encyclopedia of Philosophy içinde. Alındığı URL: https://iep.utm.edu/peircepr/#SH2a (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Başdağ Baş, H. (2018). “W. V. Quine, Metafizik ve Pragmatizm.” Beytülhikme an International Journal of Philosoph y, 8(1): 19-31.
• Başdağ Baş, H. (2013). W. V. Quine’da Anlambilimsel Bütüncülük. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bochenski, I. M. (1970). A History of Formal Logic. (2nd Edition) Çev. ve Der. Ivo Thomas. New York: University of Notre Dame Press.
• Borradori, G. (1994). The American Philosopher. Çev. Rosanna Crottico. Chicago: The University of Chicago Press.
• Dewey, J. (1908). “What Pragmatism Means by Practical.” Essays in Experimental Logic, içinde (s. 303-329). Alındığı URL: http://www.brocku.ca/MeadProject/Dewey/Dewey_1916/Dewey_1916_12.html (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Dewey, J. (1896). “The Reflex Arc Concept in Psychology.” Psychological Review, 3: 357-370.
• Field, R. (2020). “John Dewey.” Internet Encyclopedia of Philosophy içinde. Alındığı URL: http://www.iep.utm.edu/dewey/ (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Garry, A. (2012). “Analytic Feminism.” E. N. Zalta (Der.), Stanford Encyclopedia of Philosophy içinde. Alındığı URL: https://plato.stanford.edu/entries/femapproach-analytic/#TraAnaFemShaOthAnaPhi (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Glock, Hans-Johann. (2003). Quine and Davidson on Language. Thought and Reality. Cambridge University Press.
• Haack, S. (1976). “The Pragmatist Theory of Truth.” The British Journal forThe Philosophy of Science, 27(3): 231-239.
• Haack, R. J. (1978) “Quine’s Theory of Logic.” Erkenntnis 13(2): 231-259. Hildebrand, D. L. (2003). Beyond Realism and anti-Realism. Nashville: Vanderbilth University Press.
• James, W. (2013). Pragmatism: A New Name for some Old Ways of Thinking. Alındığı URL: http://www.gutenberg.org/files/5116/ (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Jones, W. T. Ve Fogelin, R. J. (Der.) (1908). A History of Western Philosophy (Cilt:5). Harcourt Brace.
• Legg, C. and Hookway, C. (2020). "Pragmatism." E. N. Zalta (Der.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2020 Edition) içinde. Alındığı URL: https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/pragmatism/ (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• McDermid, D. (2020). “Pragmatism.” Internet Encyclopedia of Philosophy içinde. Alındığı URL: https://iep.utm.edu/pragmati/#SH2c (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• McDermott, M. (2001). “Quine's Holism and Functionalist Holism.” Mind, 110(440): 977-1026.
• Menand, L. (2001). The Metaphysical Club. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Misak, C. (2000). Truth, Politics, Morality, Pragmatism and Deliberation. London: Routledge.
• Misak, C. (2007). New Pragmatists. New York: Oxford University Press. Peirce, C. S. (1878). “How to Make Our Ideas Clear?” Popular Science Monthly, 12: 286- 302.
• Preston, A. (2020). “Analytic Philosophy.” Internet Encyclopedia of Philosophy içinde. Alındığı URL: http://www.iep.utm.edu/analytic (Erişim Tarihi: 04.12.2020)
• Putnam, H. (1995). Pragmatism an Open Question. Cambridge: Blackwell.
• Quine, W.V. (1981). “Five Milestones of Empiricism.” Theories and Things içinde. Cambridge: Harvard University Press.
• Quine, W. V. (1980). From a Logical Point of View. Cambridge: Harvard University Press.
• Quine, W. V. ve Ullian, J. S. (1978). The Web of Belief. New York: Random House.
• Sinclair, R. (2012). “Quine and Conceptual Pragmatism.” Transactions of the Charles S. Peirce Society, 48(3): 335-355.
• Whipps, J. (2013). "Pragmatist Feminism." E. N. Zalta (Der.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2013 Edition) içinde. Alındığı URL: http://plato.stanford.edu/archives/fall2013/entries/femapproach-pragmatism/ (Erişim Tarihi: 04.12.2020)