KENDİ KENDİNİ İSTİHDAM ETME ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI İLE ÖRGÜT TEMELLİ ÖZ SAYGININ KENDİ KENDİNİ İSTİHDAM ETMEYE ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 6 - 24, 31.12.2019

Z. Mehmet Fırat , Kenan Orçanlı , Mustafa Bekmezci

Öz

Yapılan çalışmanın amacı, örgütsel davranış
literatüründe önemli iki kavram olan örgüt temelli özsaygı ile kendi kendini
istihdam etme kavramları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Söz konusu amacı
gerçekleştirmek maksadıyla değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemede, korelasyon
ve regresyon analizi yöntemleri kullanılmış ve bu analizlerde kullanılan veriler
ise Ankara Organize Sanayinde bulunan ve döküm sektöründe faaliyetlerini
yürüten 9 adet özel işletmede görev yapan 178 çalışana uygulanan Örgüt Temelli
Özsaygı Ölçeği (Pierce, Gardner, Cumming ve Dunham, 1989)ve Kendi Kendini
İstihdam Etme Ölçeği (Rothwell ve Arnold, 2007) ile toplanmıştır. Ölçeklerin
geçerlik ve güvenirlik analizleri SPSS paket programı ile R programlama dilinde
ve değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleme için yapılan analizler ise sadece R
programlama dilinde yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, örgüt temelli öz saygı ile
kendi kendini istihdam etme kavramları arasında pozitif yönlü orta derecede (r=0.62) nedensellik ilişkisinin (F=14.7, p(0.010)<0.05, =0.36) olduğu tespit
edilmiştir. Bu şekilde ortaya konan sonucun, hem örgütsel davranış literatürüne
katkı sağlayacağı ve hem de işletmelerde yöneticilere ve çalışanlara iş
yaşantılarında faydalı olacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Temelli Özsaygı, İstihdam, Kendi Kendini İstihdam Etme

Kaynakça

• Alpar R. (2012).Uygulamalı istatistik ve geçerlilik-güvenirlik, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Andrews, J. & Higson, H. (2008). Graduate employability, ‘softskills’ versus ‘hard’ business knowledge: A Europeanstudy. Higher Education in Europe, 33(4), 411-422.
• Aybas, M. ve Kırbaşlar M. (2014). Hırs, iç kontrol odaklılık ve yenilikçiliğin iş gücü piyasası adaylarının istihdam edilebilirlik algıları üzerindeki etkisi. Research Journal of Business and Management 1(4), 353-364.
• Berntson, E., Sverke, M. & Marklund, S. (2006). Predicting perceived employability: Human capitalorlabour market opportunities? Economic and Industrial Democracy,27(2), 223–244.
• De Vos, A., De Hauw, S. & Van Der Heijden, B. I. J. M. (2011); Competency development and career success: The mediating role of employability, Journal of Vocational Behavior, 79, 438-447.
• Eygü, H. ve Güllüce, A.Ç. (2017). Determination of customer satisfaction in conservative concept hotels by ordinal logistic regression analysis, Journal of Financial Risk Management, 6, 269-284.
• Erden, N.S. (2011). Örgüte bağlılık ile örgütsel adalet arasındaki ilişkide örgüt temelli özsaygının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Fugate M., Kinicki, A. J. & Ashforth B. E. (2004); Employability: A psycho-social construct, its dimensions, and applications, Journal of Vocational Behavior, 65, 14–38.
• Gardner, D.G., & Pierce, J.L. (1998). Self-esteem and self-efficacy within the organizational context. Group and Organization Management. 23(1), 48-71.
• Gardner, D.G., Dyne, L.V. & Pierce, J.L. (2004). The effect of pay level on organization based self-esteem and performance: A field study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(3), 307-322.
• Gerçek, M. ve Elmas Atay S. (2017). Rothwell ve Arnold’ın Algılanan İstihdam Edilebilirlik Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 54, 91-103.
• Heijde, C. M. V. & Heijden, B. (2005). The development and psychometrice valuation of a multi-dimensional measurement insturement of employability and the impact of aging. International Congress Series, 1280, 143. Erdem, H., Kılınç, E., ve Demirci, D. (2016). Çalışanlarda iş yükü fazlalığın algılanan istihdam edilebilirlik üzerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz- 15(58), 772-784.
• Keleş, E. (2015). Yaşam doyumunu yordayan örgütsel değişkenler: örgüt temelli özsaygının düzenleyici rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Korman, A.K. (1971). Organizational achievement, aggression and creativity: Some suggestions toward on theory on integrated theory. Organizational Behavior and Human Performance. 6, 593-613.
• Martin, L., West, J., & Bill, K. (2008). Incorporating problem-based learning strategies to develop learner autonomy and employability skills in sports science undergraduates. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education., 7(1), 18-30.
• Mateyisi, A. (2018). Relationship between Self-Efficacy, Employability and Career. Retrieved November 6, 2019, from [https://worldofsamar.com/relationship-between-self-efficacy-employability-and-career/].
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapisal eşitlik modellemesi AMOS Uygulamaları. Detay Yayımcılık, Ankara.
• Özçelik Bozkurt, H. ve Özkoç, A. G. (2019). Çalışanlarda öznel iyi olma halinin algılanan istihdam edilebilirlik ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 265-285.
• Pierce, J. L., Gardner, D. G., Cummings, L. L., & Dunham, R. B. (1989). Organization-based self-esteem: Construct definition, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 32(3), 622-648.
• Pierce, J. & Gardner, D. (2004). Self esteem within the work and organizational context: A review of organization based self esteem literature. Journal of Management, 30(5): 591–622.
• Rothwell, A., & Arnold, J. (2007). Self-perceived employability: Development and validation of a scale. Personnel Review, 36(1), 23-41.
• Sui, Y. & Wang, H. (2014). Relational evaluation, organization- based self-esteem, and performance: The moderating role of allocentrism. Journal of Leadership and Organizational Studies, 21(1), 17-28.
• Sumanasiri, E. G. T., Ab Yajid, M. S. & Khatibi, A. (2016). Organization-Based Self-Esteem (OBSE) and its influence on Self-Perceived Employability (SPE) of IT export sector employees in Sri Lanka. European Scientific Journal, 12(14), 124-133.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları, Ekinoks Yayınları, Ankara.Türk Dil Kurumu (TDK) https://sozluk.gov.tr/ (Erişim: 24.10.2019).
• Wittekind, A., Raeder, S. & Grote, G. (2009); A longitudinal study of determinants of perceived employability. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 566-586.
• Yıldırım, F. (2003). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ile örgütsel adalet, örgüt temelli özsaygı ve bazı kişisel ve örgütsel değişkenlerin ilişkisi. Mülkiye Dergisi, Cilt 27, Sayı 239, Sayfalar 371 – 402.