The Nature and History of Recitations

Yıl 2021, Sayı: 5, 127 - 168, 15.03.2021

Yakup Yüksel

https://doi.org/10.5281/zenodo.4322646

Öz

In order to understand the subject of recitations clearly, it is necessary to give general information about the Quran. In other words, the historical process of the Quran, which is the product of revelation, the origin and quality of the revelation, Hz. The Prophet's sensitivity about the revelation that came to him, the verbal and written recording and control of the revelation, the method of teaching the Quran to his companions, the protection of revelation materials and similar issues should be explained. The subject of recitations, which is still on the agenda as if it is a very difficult and problematic subject to understand today, will be systematically covered with the titles we have touched. In this study, our aim is to give general information about the recitations, in a way that is to say, to the mosque, and to answer possible questions on this subject. In addition, it is to provide detailed information about the origin of the recitation, the relationship between the Qur'an and the recitation, and the effects of the differences in recitation.

Anahtar Kelimeler

Quran, Recitation, Revelation, Tafsir, Recitation Imam

Kıraatlerin Mâhiyeti ve Tarihi

Öz

Kıraatler konusunun açık bir şekilde anlaşılabilmesi için Kur’an’la ilgili genel bir bilgi vermek gerekir. Yani vahiy ürünü olan Kur’an’ın tarihsel süreci, vahyin nüzûlü ve keyfiyeti, Hz. Peygamberin kendisine gelen vahiy konusunda hassasiyeti, vahyi sözlü ve yazılı kayıt altına aldırması ve kontrol etmesi, Kur’an’ı ashâbına öğretmedeki metodu, vahiy malzemelerinin korunması ve benzeri konuların izah edilmesi gerekir. Halen günümüzde sanki anlaşılması çok zor ve problemli bir konuymuş gibi gündemde tutulan kıraatler konusu temas ettiğimiz başlıklar eşliğinde sistematik bir şekilde işlenerek vüzûha kavuşturulacaktır. Bu çalışmada amacımız kıraatler hakkında efradını câmi ağyarını mâni bir şekilde genel malumat vermek, bu konuda muhtemel sorulara cevap oluşturmaktır. Ayrıca kıraatlerin menşeinin ne olduğu, Kur’an ve kıraat ilişkisi ve kıraat farklılıklarının tefsire etkisi hakkında detaylı bir bilgi sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Kıraat, Vahiy, Tefsir, Kıraat İmamı

Kaynakça

• Akdemir, M. Atilla. (2015), Kıraat İlmi Eğitim Ve Öğretim Metodları, İFAV Yayınları, İstanbul.
• Akkuş, Murat. “Kıraatlerin Tefsire Etkisi (İbn Âşur Örneği)”, Mütefekkir, AÜİİF Dergisi, cilt 2, sayı 3, Haziran 2015, s. 151-176.
• Allânî, Muhammed el-Habîb. (2014), Eśerû Ḳıraâti’sSaḥâbe fi Tefsîri’l-Ḳur’âni’l-Kerîm, Dârü Sahnûn, Beyrut.
• Altıkulaç, Tayyar. (1973), Kur'an Tarihinde Yedi Harf Meselesi, Dini İlmi Edebi Mesleki Aylık Dergi, C. XII, Sayı: 1, s. 10- 22, Ankara.
• Bennâ, Şeyh Ahmed b. Muhammed. (1987), İtḥâfu fuḍalâi’l-beşer, thk. Şaban Muhammed İsmâîl, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut.
• Beyelî, Ahmed Beyelî, (1984), el-İḫtilâf beyne’l-Ḳıraât, Dârü’l-Cîl, Beyrut.
• Birışık, Abdulhamit. (2014), Kıraat İlmi ve Tarihi, Emin Yayınları, Bursa.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhim. el-Câmi‘u’ṣ-sahîh, (1981), el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul.
• Cansız, “Sahih Kıraat İsnad Edilen Sahabe Rivayetlerinin Kıraat İlmindeki Yeri”, AÜSBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray 2018, s. 35-154.
• Cerrahoğlu, İsmail. (1988), Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Cevherî, İsmâîl b. Ḥammâd. (1984), es-Sıhāh, thk. Aḥmed ʿAbdulgafûr ʿAttâr, Dâru’l-ʿİlmi li’l-Melâyîn, Beyrut.
• Cüveynî, İmâmü'l-Haremeyn Ebu’l-Me’âlî Abdülmelîk. (1950), Kitâbü’l-irşâd ilâ ḳavâtı’i’l-edilleti fî usûli’l-i’tiḳâd thk. Muhammed Yûsuf Mûsâ-Alî Abdülmün'îm Abdülhamîd, Mektebetü’l-Hancî, Kahire.
• Çalışkan, Mehmet. (2005), Kur’an’ın Nuzûlü ve Yedi Harf (el-Ahrufu’s-Seb’a) Meselesi, ÇÜİF Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Ocak-Haziran, s. 215-242.
• Çetin, Abdurrahman. (2013), Kur’an-ı Kerim’in İndirildiği Yedi Harf ve Kıraatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul.
• Çetin, Abdurrahman. “Kur’ân Kıraatlarına Yönelik Oryantalist Yaklaşımlar”, Marife, Konya, 2002, S. 3, Kış, s. 74.
• Çetin, Abdurrahman. “Kur’an Kıraatları Üzerine”, Din ve Hayat, İstanbul Müftülüğü Dergisi, 2, 2007, s. 57-61.
• Çollak, Fatih. (2010), “eş-Şâtıbıyye”, DİA, XXXVIII, 377-379, İstanbul.
• Dağ, Mehmet, (2011), Geleneksel Kıraat Algısına Eleştirel Bir Yaklaşım, İsâm Yayınları, İstanbul.
• Dağdeviren, Alican, “Kıraatlerin Kur’âniyyeti ve Sayısına Yönelik Bir Değerlendirme”, Ekev Akademi Dergisi, 68, 2016, 35-52.
• Dânî, Osman b. Saîd b. Osman b. Saîd Ebû Amr. (1999), Câmiu‘lbeyân fi’l-ḳıraâti’s-seb‘i’l-meşhûre, thk. Kemal Atik, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Demirci, Muhsin. (2003), Tefsir Tarihi, İFAV Yayınları, İstanbul.
• Demirci, Muhsin. (1997), Kur’an Tarihi, İstanbul: MÜİFAV Yayınları, İstanbul.
• Ezherî, Muḥammed b. Aḥmed. (1964), Tehzîbu’l-Luğa, thk. ʿAbdusselâm Muhammed Hârûn-Muhammed ʿAlî en-Neccâr, el-Muʾessesetu’l-Mısriyyeti’l-ʿAmme li’t-Teʾlîf ve’l-Enbâʾ ve’n-Neşr, Kahire.
• Fırat, Yavuz. (2011), “Kıraat ilmi ve Tarikler”, EÜİF Dergisi, 13/2, 37-55.
• Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed. (2005), el-Kâmūsu’l-mhîīṭ, Muʾessesetu’r-Risâle, Beyrut.
• Gırnâtî, Ebû Ca’fer Ahmed b. İbrâhîm b. Zübeyr. (1995), el-Burhân fî tertibi suveri’l-Kurân, thk. Muhammed Şa’bân, byy.
• Ğânim Kaddûri el-Hamed. (2003), Muhâdarât fî ulûmi’l-Kur’an, Dâru Ammâr, 2003, Amman.
• Halîl b. Ahmed, Ebû Abdirrahmân b. Amr b. Temîm el-Ferâhîdî. (2003), Kitâbü’l-ayn, thk. Dr. Abdulhamîd Hendâvî, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
• Hamidullah, Muhammed. (1993), Kur’an-ı Kerim Tarihi, İstanbul.
• Hayruddîn es-Seyyib. (2009), Teġâyurü’l-üslûb fi’l-ḳıraâti’l-Ḳur’ânî ve eśeruhû fi iḫtilâfi’lma‘nâ, Dârül-Gavsânî, Dımaşk.
• Isfehânî, Râğıb. (1997), Müfredâtü elfâẓi’l-Ḳurʾân, thk. Safvân Adnân Dâvûdî, Dâru’ş-Şâmiyye, Beyrut.
• İbn, Âşur, Muhammed Tâhir. (2000), et-Tahrir ve’t-tenvir, Müessesetü’t-tarih, Beyrut.
• İbnü’l-Cezerî, Hâfız Ebi’l-Hayr Muhammed b. Muhammed ed-Dımeşkî. (ts.), Müncidü’l-muḳrıîn ve mürşidü’t- ṭâlibîn, byy.
• İbn Cinnî, Ebü’l-Feth Osman. (1998), el-Muḥteseb fi tebyîni vücûhi şevâżżi’l-ḳıraâti ve’l-îḍâhi ‘anhâ, thk. Muhammed Abdulkadir Ata, Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, Beyrut.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik. (ts.), es-Sîretü’n-nebeviyye, Dârü İhyâi’t-türâsî, Mısır.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî. (1994), Lisânü’l-‘arab, Dâru’l-Fikr. Beyrut.
• İbn Mücâhid, Ebû Bekr Ahmed b. Mûsâ b. el-Abbâs. (1980), Kitâbü’s-seb‘a fi’l-Ḳıraât, thk. Şevkî Dayf, Dâru’l- Meârif, Kahire.
• İbn Nedîm, Ebü’l-Ferec Muhammed b. Ebî Ya’kub İshâk b. Muhammed b. İshâk. (1994), el-Fihrist, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut.
• İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed. (ts.), et-Tabkâtü’l-kübrâ, byy., Beyrut.
• İbn Zencelî, el-İmam el-Celîl Ebû Zür’a Abdurrahman b. Muhammed. (1793), Ḥüccetü’l-ḳıraât, thk. Saîd el- Efganî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut.
• Karaçam, İsmail. (2000), Kur’an-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İFAV Yayınları, İstanbul.
• Kaya, Osman. (2004), “Kur’an’ın Yedi Harf Üzerine İndirilmesi ve Ahrufu’s-seb’a (Yedi Harf Meselesi)”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cilt: VIII/2, s. 219-244, ARALIK- Sivas.
• Keskioğlu, Osman. (1993), Nüzûlünden Günümüze Kur’an-ı Kerim Bilgileri, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Lahluhi Salih. (2009). Kırâe fi’l-Kıraâti’l-Kur’aniyye eş-Şâzze Ḳıraâtü Abdillah b. Mes’ud, Mecelletü’l-Muhbir, s. 193-204.
• Maşalı, M. Emin. (2016), Tarihi ve Temel Meseleleriyle Kıraat İlmi, Otto Yayanları, Ankara.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc. (1981), el-Câmiu’s-sahîh, Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul.
• Nesâî, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. (1981), es-Sünen, el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul.
• Öge, Ali. (2010). Kıraatler ve Kurrâ, (Fehd b. Abdirrahman er-Rûmî, çev. Ali Öge), Marife, 2, s. 217-234.
• Önen, Hacı. (2014), “Yedi Harf ve Kıraatin Kesiştiġi ve Ayrıldığı Noktalar”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Nisan-6, S.11.
• Sicistânî, Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş’âs b. İshâk el-Ezdî. (1952), es-Sunen, Mısır.
• Sicistânî, Ebû Bekr Abdullah b. Süleyman b. el-Eş’as. (1995), Kitabü’l-mesahif, thk. Muhibbuddin Abdu’s-Secan Vâiz, Darü’l-Beşairi’l-İslami, Beyrut.
• Sehâvî, Ebü’l-Hasen Alemüddîn Alî b. Muhammed b. Abdissamed. (1987), Cemâlü’l-kurrâ ve kemâlü’l-ikrâ, thk. Dr. Alî Huseyn el-Bevvâb, Mektebetü’t-Türâs, Mekke.
• Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. (2008), el-Itkân fî ‘ulûmi’l- Kur’ân, thk. Şuayb Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut.
• Ünal, Mehmet. (2002), “Kur’an’ın Anlaşılmasında Kıraât Farklılıklarının Rolü”, Doktora Tezi, AÜSBE, Ankara.
• Yüksel, Yakup. (2019), Tefsirde Dil ve Kıraat Tartışmaları Ebû Hayyân’ın Zemahşeri Eleştirisi, İlahiyât Yayınları, Ankara.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. (1995), Ma’rifetü’l-kurrâi’l-kibâr ala’t-tabatâti ve’l-a’sâr, thk. Tayyar Altıkulaç, İstanbul.
• Zencele, Sâîd el-Efgânî. (1998), Ḥuccetü’l-ḳıraât, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut.
• Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî. (2008), el- Burhân fî ‘ulûmi’l-Ḳur’ân, thk. Muhammed Mütevellî Mansûr, Mektebetü Dâri’t-Türas, Kahire.
• Zürkânî, Muhammed Abdulazîm. (2012), Menâhilü’l-irfân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân, el-Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut.