Diyanet Gençlik Merkezlerinde Yürütülen Değerler Eğitimi Çalışmalarının Öğretmen, Öğrenci, Veli ve Diyanet İşleri Başkanlığı Personeli Görüşleri Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 10, 543 - 583, 15.09.2023

Ali Gül

https://doi.org/10.56720/mevzu.1309295

Cited By: 2

Öz

Günümüzde gençliğin dini ve kültürel mirasıyla yoğrulmuş ahlaki değerlere sahip olması için birçok kurum ve kuruluşça değerler eğitimi faaliyetleri düzenlenmekte ve devamlılığının sağlanabilmesi için projelendirilmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı arasında imzalanan protokol ile yürürlüğe giren “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) Projesi” bunlardan bir tanesidir. Proje, gönüllü öğrencilerin ilgi ve gereksinimlerine yönelik; sevgi, saygı, sabır, sorumluluk, dürüstlük, adalet, öz denetim, vatanseverlik, dostluk, yardımseverlik kök değerlerini kazandırmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın amacı veli, öğrenci, öğretmen ve DİB personelinin görüşleri çerçevesinde Diyanet Gençlik Merkezinde yürütülen ÇEDES Projesinin incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemi ve genel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın örneklemini projenin uygulandığı 48 ilde Diyanet Gençlik Merkezlerindeki faaliyetlere devam eden 1365 öğrenci, 1160 veli, 384 öğretmen ve 119 DİB personeli oluşturmaktadır. Araştırmada Diyanet Gençlik Merkezi eksenli yürütülen ÇEDES Projesinin kazanımları, aksayan ve geliştirilmesi gereken yönleri incelenmiştir. Araştırmada, öğrencilerin gençlik merkezlerine ulaşımın kolay olduğu, eğitim amaçlı araç gereçlerin yeterli hale getirilmesi gerektiği, içerik ve programların gelişti-rilmesinin uygun olacağı, öğrencilerin ilgi ve aidiyetlerinin olumlu olduğu, faaliyetin öğrencilere katkısının istendik seviyede olduğu sonuçlarına ulaşıl-mıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Değerler Eğitimi, Diyanet Gençlik Merkezi, ÇEDES

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Etik Değerlendirmeyi Yapan Kurul Adı: Samsun Üniversitesi Etik Kurulu Etik Değerlendirme Kararının Tarihi: 10.10.2022 Etik Değerlendirme Karar Sayısı: 2022-86

An Investigation of the Values Education Studies Carried out in Diyanet Youth Centers in the Frame of the Views of Teachers, Students, Parents and Personnel of the Presidency of Religious Affairs

Öz

Today, to ensure its continuity and in order to achieve, values education activities and projects are organized and designed by many institutions and organizations One of them is “I am Sensitive to My Environment, I protect My Values” (ÇEDES) Project, which based on the Diyanet Youth Center and come into effect with the protocol signed between the Ministry of National Education, the Directorate of Religious Affairs and the Ministry of Youth and Sports. The project is intented, in the axis of interests and needs of volunteer students; to bring to the students the root values of love, respect, patience, responsibility, honesty, justice, self-control, patriotism, friendship and humanity The aim of the research is to examine the ÇEDES Project, which is one of the projects carried out in the Diyanet Youth Center, within the framework of the views of parents, students, teachers and the Presidency of Religious Affairs personnel. The sample of the research, which was designed in a quantitative design, consists of 1365 students, 1160 parents, 384 teachers and 119 Ministry of Religious Affairs personnel who continue their activities in Diyanet youth centers in 48 provinces where the project is implemented. In the research, some aspects have been explored about the ÇEDES Project, which was carried out on the basis of the Diyanet Youth Center, regarding the achievements, and the aspects that were disrupted and needed to be improved. In the research, it was concluded that the students' access to the youth centers is easy, educational equipment should be made sufficient, the content and programs should be developed, the interest and belonging of the students are positive, and the contribution of the activity to the students is at a desired level.

Anahtar Kelimeler

Religious Studies, Values Education, Diyanet Youth Center, ÇEDES

Kaynakça

• Açıkalın, Aytaç. Teknik ve Toplumsal Yönleriyle Okul Yöneticiliği. Ankara: Pegem Akademi, 1994.
• Aile Araştırma Kurumu. Türk Ailesinde Adolesanların Sorunları. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu, 1997.
• Akbaş, Oktay. “Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”. Değerler Eğitimi Dergisi 6/16 (2008), 9-27.
• Akçay, Tahsin. Eğitimde Temel Boyut İnsan. İstanbul: Yağmur Yayınları, 2012.
• Akgül, Aziz - Çevik, Osman. İstatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları. Ankara: Emek Ofset Ltd, 2003.
• Aksoy, Özay Nuri. “Lise Gençlik Değerlerinin Sosyolojik Analizi Balıkesir Örneği”. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi 2/2 (2021), 166-189.
• Ataç, Ömer. Gençlerin Gençlik Merkezleri Faaliyetlerine İlişkin Tutumlarinin İncelenmesi. Düzce: Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018.
• Aydın, M Şevki. “Öğretmen Yetiştiren Kurumlar Olarak İlahiyat Fakülte-leri”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/6 (1995).
• Aydın, Mehmet Zeki. Din Öğretiminde Yöntemler ve Buldurma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 1998.
• Aydın, Mustafa. “Gençliğin Dini ve Ahlaki Değerleri”. Gençlik Dönemi ve Eğitimi II. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2003.
• Bacanlı, Hasan - Dombaycı, Mehmet. “Değer Eğitiminde Değer Boyutlandır-ma Yaklaşımı”. II. Uluslararası Değerler ve Eğitimi. 889-912. İstanbul: Dem Yayınları, 2012.
• Başaran, İbrahim Ethem. Örgütsel Davranışın Yönetimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 1982.
• Batar, Yusuf. Empatik Din Eğitimi. İstanbul: Elips Kitap, 2011.
• Bilen, Mürüvvet. Plandan Uygulamaya Öğretim. İstanbul: Anı Yayıncılık, 2002.
• Bilgiz, Mürüvvet. Çocuk Eğitiminde Sevgi. İstanbul: Beyan Yayınları, 2006.
• Birsen, Gökçe. Orta Öğretim Gençliğinin Beklenti ve Sorunları, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı. Ankara: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı, 1984.
• Bloom, Benjamin Samuel - Özçelik, Durmuş Ali. İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. Ankara: Pegem Akademi, 2012.
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem. Ankara: Pe-gem, 2017.
• Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2015.
• Cevizci, Ahmet. Eğitim Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Cılga, İbrahim. “Gençlerin Gelişiminde ve Madde Kullanımlarını Önlemede Gençlik Merkezlerinin Rolü”. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 4/4 (2021), 128-175.
• Çağlayan, Ahmet. Ahlak Pusulası: Ahlak ve Değerler Eğitimi. İstanbul: De-ğerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2005.
• Çelikkaya, Hasan. Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Basım Yayın, 1998.
• Çelikten, Yeliz. Eğitim, Örgüt ve Liderlik. İstanbul: Eğitim Yayınevi, 2017.
• “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi İş Birliği Proto-kolü”. Erişim 13 Eylül 2022. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/%C3%87evreme%20Duyarl%C4%B1y%C4%B1m%20Protokol%C3% BC.pdf
• “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi Uygulama Usul ve Esasları”. Erişim 23 Eylül 2022. https://dogm.meb.gov.tr/
• Çınar, Fatih. “Gençlik Değerler ve Bağımlılık Profilleri Üzerine Bir Araştır-ma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2019), 164-186.
• Dikeç, Gül. “Gençlik Merkezini Kullanan Bir Grup Ergende Akıllı Telefon Bağımlılığı ile Sosyal Medyadaki Sosyal Kaygıları Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler”. Bağımlılık Dergisi 21/2 (2020), 99-107.
• “Din Eğitimi Alanı, Değerler Eğitimi Kurs Programı”, Erişim 20 Eylül 2022
• Doğan, Recai - Tosun, Cemal. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2003.
• Dündar, Selma - Hesapçıoğlu, Muhsin. Türkiye’de Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Postmodernizm. İstanbul: Eğitim Yayınevi, 2011.
• Düzgüner, Sevde. “Değişen Dünyada Gençlik ve Değerler”. T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Araştırmaları Dergisi 3/3 (2015), 105-126.
• Ekici, Kübra Kamer. “Gençliğe Değer Projesinin Din Eğitimi Kapsamında Değerlendirilmesi”. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 17 (2022), 38-60.
• Enç, Mitat. Eğitim Ruhbilimi. İstanbul: İnkilâp ve Aka Kitabevleri, 1981.
• Eraslan, Levent - Erdoğan, Erdi. “Değerler, Gençlik ve Sivil Toplum Kuruluşları”. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5/2 (2015), 122-139.
• Erginer, Aysun. Avrupa Birliği Eğitim Sistemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2006.
• Ersan, Ersoy. “Değişen Değerler Dünyasında Gençliğin Ahlâkla İmtihanı”. Uluslararası Gençler ve Değerler Sempozyumu Kitabı. 270-284. İstanbul: Korint Yayıncılık, 2014.
• Gökçe, Feyyat - Kahraman, Pınar Bağçeli. “Etkili Okulun Bileşenleri: Bursa İli Örneği”. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23/1 (2010), 173-206.
• Gündüz, Turgay. İslam, Gençlik ve Din Eğitimi: Kuramsal Bir Çalışma. İs-tanbul: Düşünce Kitabevi, 2003.
• Güngör, Özcan. “1.5 ve 2. Nesil Türk Gençlerinin Ailede Dini Sosyalleş-meleri: New Jersey, USA örneği”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53/2 (2012), 36-71.
• Hökelekli, Hayati. Psikoloji, Din ve Eğitim Yönüyle İnsani Değerler. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2013.
• İnce, Abdullah. Türkiye Gençlik Makaleleri Bibiyografyası (1953-2021). Konya: Neu Yayınları, 2022.
• Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. Ahlak, Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
• Kılavuz, Mehmet Akif. Kuşaklararası Din Eğitimi. İstanbul: Düşünce Kita-bevi, 2011.
• Koç, Ahmet. Din Eğitiminde Etkili İletişim. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2011.
• Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Öğrenci Yurtları ve Gençlik Merkezlerindeki Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri (2013-2021): Sınırlılıklar ve Bir Eğitim Programı Önerisi”. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi 3 (2021), 135-201.
• Kolcu, Merve. “Gençlik Merkezini Kullanan Ergenlerde (13-20 Yaş) Akıllı Telefon Kullanımının Uyku Kalitesine Etkisi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 24/4 (2021), 512-519.
• Konrad, Adenauer. Türk Gençliği 98:Suskun Kitle Büyüteç Altında. Ankara: Konrad Adenauer Vakfı, 1999.
• Konrad, Adenauer. Türkiye Gençlik Araştırması. İstanbul: Konrad Adenauer Vakfı, 2021.
• Korkmaz, Mehmet. Din Öğretimi Teknolojisi ve Materyal Geliştirme. Kayseri: Tezmer Yayınları, 2014.
• Köylü, Mustafa. Din Eğitiminde Çağdaş Konular. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2012.
• Meydan, Hasan. İlköğretim Okullarında Değerler ve Karakter Eğitimi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2012.
• Ornstein, AC - Hunkins, FP. Eğitim Programı Temeller, İlkeler ve Sorunlar. Konya: Eğitim Yayınevi, 2014.
• Öğretici, Bekir. “Cami Merkezli Din Eğitimi Kapsamında ‘Cami Gençlik Bu-luşmalarının’ Önemi: Ümraniye Örneği”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/67 (2019), 729-737.
• Özensel, Ertan. Türk Gençliğinin Değerleri (Liseli Gençlik Üzerine Bir Araş-tırma). Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2004.
• Saylan, Nevin. Eğitim Bilimine Giriş (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık, 2012.
• Selçuk, Mualla. Çocuğun Eğitiminde Dini Motifler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 1990.
• Sünbül, Ali Murat. Eğitim Gelişim ve Değişim 1. Konya: Eğitim Yayınevi, 2012.
• Söylev, Ömer Faruk. Manevi Bakım ve Danışma Psikolojisi Kavram Kuram ve Uygulamalar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2020.
• Şener, Merve - Büyükyılmaz, Ozan. “Gönüllü Çalışma ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Karabük Gençlik Merkezinde Bir Araştırma”. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi 5/2 (2021), 95-110.
• Şirin, Ahmet. Gençlerin Değerler Sıralaması Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1983.
• Tarhan, Suna. İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Etkili Okul Algıları. Ankara: Beykent Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Taşdemir, Mehmet. Eğitimde Planlama ve Değerlendirme: Program, Öğretim, Yönetim ve Değerlendirme. İstanbul: Ocak Yayınları, 2000.
• Tetik Kanık, Aslı. İlköğretim Çağı Çocuğunun Ahlâk Gelişiminde Manevi Değerlerin Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Tezcan, Mahmut. Gençlik Kültür ve Toplum. İstanbul: Anı Yayıncılık, 2015.
• Türkoğlu, Adil. Karşılaştırmalı Eğitim: Dünya Ülkelerinden Örneklerle. İs-tanbul: Baki Kitabevi, 1999.
• Vatandaş, Celalettin. Türkiye Gençlik Araştırması “Türkiye’de Gençlik Genç-liğin Özellikleri, Sorunları, Kimlikleri ve Beklentileri". İstanbul: SEKAM, Sosyal Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi., 2016. http://sekam.com.tr/images/resimler/468b1dd1.pdf
• Yalın, Halil İbrahim. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
• Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinin An-lam Dünyasında Dinin Yeri (Çukurova Üniversitesi Örneği)”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 9/2 (2009), 1-37.
• Yazıcı, Selim. Öğrenen Organizasyonlar. İstanbul: Alfa Basım Yayın, 2001.
• Yıldız, Murat. “İşbirlikli Öğrenme İle Geleneksel Öğrenme Grupları Arasın-daki Farklar”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17/17 (1999).
• Yılmaz, Macid. Ergenlerde Şiddetin Önlenmesinde Din Eğitiminin Rolü. Dok-tora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2010.
• Zavalsız, Sinan. “Üniversite Öğrencilerinin Değer Algısı”. Değerler Eğitimi. 163-189. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Zengin, Mahmut. Din Eğitimi ve Öğretiminde Yapılandırmacı Yaklaşım. İs-tanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2011.