8. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere İlişkin Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 10, 773 - 796, 15.09.2023

Buşra Çelik Mürşet Çakmak

https://doi.org/10.56720/mevzu.1331333

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda hem ülkemizde hem de dünyanın birçok yerinde doğal afet adı verilen pek çok felaket gerçekleşmektedir. Doğal veya insan kaynaklı bu felaketler birçok can ve mal kaybına neden olduğu bilinmektedir. Anlık ger-çekleşen ve çoğu kez insanoğlunun bu felaketler karşısında çaresiz kaldığı görülmektedir. Doğal afetlerin gerçekleşmesinin önüne geçilemeyebilir. An-cak belki en az kayıp, en az zarar ve en az yaralanma ile kurtulmak mümkün olabilir. Kuşkusuz ki bu durumdan kurtulmanın en etkili yollardan birisinin de bireysel ve toplumsal eğitimin olduğu gerçeği unutulmamalıdır. Bu tür felaketlerin öncesinde, anında ve sonrasında neler yapılması konusunda bireylerin ne düşündüğü, nasıl davrandığı, neler hissettiği çok önemlidir. Bu temelde bu çalışmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin doğal afetlere ilişkin bilişsel yapılarını kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla ortaya koymaktadır. Çalışma 2023 yılında yapılmıştır. Çalışma grubu, Mardin/Artuklu ilçesine bağlı 8.sınıfta öğrenim gören 196 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrenciler amaçlı örneklem ile seçilmiştir. Testi oluşturmak amacıyla doğal afetleri oluşturan 4 anahtar kavram (deprem, sel, kuraklık, orman yangınları) seçilmiştir. Öğrencilerin akıllarına ilk gelen kelimeleri teste yazmaları istenmiştir. Elde edilen verilere göre anahtar kavramlara verilen cevap sayıları ile ilgili bir frekans tablosu hazırlandı. Verilen anahtar kavramlarla kavram ağları oluşturuldu. Anahtar kavramlar arasındaki ilişki incelendiğinde 4 anahtar kavramın ölüm cevap kelimesiyle ilişkilendirildikleri görülmüştür. Sonuç olarak elde edilen bulgu-lar incelendiğinde öğrencilerin daha çok felaket anında ve sonrasında ya-şanılan olaylar hakkında fikir sahibi olduğu ancak doğal afetlere karşı alınması gereken önlemler hususunda bilgi eksikliği olduğu tespit edildi. Bu bağlamda çevre eğitimi temelinde doğal afet içeriklerinin verilmeye çalışıldığı başta fen bilimleri, biyoloji, sosyal bilgiler, coğrafya gibi disiplinlerden etkili olarak yararlanılması gerektiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğal afetler, bilişsel yapı, kelime ilişkilendirme testi

Etik Beyan

Bu çalışma Dr. Öğretim Üyesi Mürşet ÇAKMAK danışmanlığında 19.07.2023 tarihinde tamamlanan 8. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere İlişkin Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla İncelenmesi başlıklı lisansütü eğitim çalışması esas alınarak hazırlanmıştır. Mardin Artuklu Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Kararı: Evrak Tarih ve Sayısı: 23.05.2023-96859

Examination of 8th Grade Students Cognitive Structures Recarding Natural Disasters Through The Word Association Test

Öz

In recent years, there have been many natural disasters both in the world and in many parts of the world. The cause of many losses of life and property from these natural or man-made disasters is known. It is seen that a moment has come true and most of the time, human beings are helpless in the face of these disasters. Natural disasters cannot be prevented. However, it may be possible to get rid of it with the least loss, the least damage and the least survival. Undoubtedly, it should not be forgotten that one of the most effective ways of getting rid of these women is individual and social education. What to do before, during and after such disasters—what to do, how to behave and what happens is very important. The purpose of these compounds is to reveal the therapeutic structures of 8th grade for natural disasters through the word-kill test. The study was carried out in 2023. The study group consists of 196 8th grade students in Mardin/Artuklu district. It was chosen for the purposes of the students. In order to create the test, four key concepts that make up na-tural disasters (earthquake, flood, drought, forest fires) were selected. People were asked to write down the first words that came to mind. According to the information obtained, a frequency table related to the answer componen given to the key concepts is prepared. Concept networks are inc-luded with the given key concepts. Relationship scheme between key concepts It was seen that four keywords were associated with the death response. As a result, it was determined that the findings obtained mostly had an idea about the events experienced during and after the disaster, but there was a lack of information about the necessary precautions in the fight against natural disasters. In this context, it is seen that disciplines such as science, biology, social studies and geog-raphy, in which natural disaster contents are tried to be given on the basis of environmental edu-cation, should be used effectively.

Anahtar Kelimeler

Natural disasters, healing structure, word use test.

Kaynakça

• Açıkgöz, F. N. ve Mutlu, M. (2019). 5.sınıf öğrencilerinin yıkıcı doğa olaylarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılarak incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Niğde.
• AFAD, (2023). Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/afadem/dogal-afetler sitesinden erişilmiştir. (24.08.2023)
• Aladağ, C., & Kaya, B. (2017). Determining the views of high school students about natural disasters. Journal of International Scientific Publications, 15, 228-235.
• Aydemir, A. ve Çetin, T. (2014). Ortaokul 7.Sınıf Öğrencilerinin Beşerî Coğrafya Kavramlarına İlişkin Algılarının Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bahar, M., & Hansell, M. H. (2000). The relationship between some psychological factors and their effect on the performance of grid questions and word association tests. Educational psycho logy, 20(3), 349-364.
• Bahar, M., Johnstone, A.H., & Sutcliffe, R.G. (1999). “Investigation Of Stu-dents’ Cognitive Structure İn Elementary Genetics Through Word Asso-ciation Tests”. Journal Of Biological Education, 33, 134-141. Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. Ve Bıçak, B. (2014). Geleneksel-Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri. Ankara: Pegem Akademi
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz Ş.ve Demirel, F. 2019, S. 92-94
• Bozyiğit, R., ve Kaya, B. (2017). Coğrafya Öğretmen Adaylarının Doğal Afetlerle İlgili Bazı Kavramlar Hakkındaki Bilişsel Yapılarının Belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi.
• Carrıe, J. (1984) The growth of the concept energy—a longitudinal study in Scottish secondary schools, Ph.D. thesis, University of Glasgow.
• Cvetković, V. M., Dragičević, S., Petrović, M., Mijalković, S., Jakovljević, V., & Gačić, J. (2015). Knowledge and perception of secondary school students in Belgrade about earthquakes as natural disasters. Polish journal of environmental studies, 24(4), 1553-1561.
• Doğan, M., Nacaroğlu, O., & Ablak, S. (2021). Sivrice Depremini Yaşamış Ortaokul Öğrencileri ninDepreme İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi: Malatya İli Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 384-402.
• Ercan, F. Taşdere, A. ve Ercan, N. (2010). Kelime İlişkilendirme Test Aracılı-ğıyla Bilişsel Yapının ve Kavramsal Değişiminin Gözlenmesi. Yüksek Li-sans Öğrencisi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Gençoğlu, S. E. (2019). 6. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere Yönelik Bilişsel Yapılarını Kelime İlişkilendirme Testi Yoluyla İncelenmesi, Yüksek Li-sans Tezi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Gussarsky, E. & Gorodetsky, M. (1988) “On the equilibrium concept: constrained word associations and conception”, Journal of Research in Science Teaching, 25, pp. 319–333
• Gökçe, O. Özden, Ş. ve Demir, A. (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekansal ve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri. Ankara: Bayındırlık ve İskân 57 Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüt ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı Yayınları.
• Johnstone, A.H. & Moynıhan, T.F. (1985) “The relationship between perfor-mances in word associ- ation tests and achievement in chemistry”, European Journal of Science Education, 7, pp. 57–66
• King, T. A., & Tarrant, R. A. (2013). Children's knowledge, cognitions and emotions surrounding natural disasters: An investigation of year 5 stu-dents, Wellington, New Zealand. Australasian Journal of Disaster and Trauma Studies, 1. 1-11.
• Kousky, C. (2016). Impacts of natural disasters on children. The Future of children, 26(1), 73-92. https://www.jstor.org/stable/43755231 sitesinden erişilmiştir (18.07.2022)
• Miles, M.B. and Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, California: SAGE.
• Özatlı, N.S. ve Bahar, M. (2010). Öğrencilerin Boşaltım Sistemi Konusundaki Bilişsel Yapılarının Yeni Teknikler ile Ortaya Konması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 9-26.
• Özden, Ş. Gökçe, O. ve Demir, A. (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekansal ve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri. Ankara
• Özgen, N., Eser-Ünaldı, Ü., & Bindak, R. (2011). Öğretmen Adaylarının Doğal Afetler Konusuna Yönelik “Etkili Öğrenme Biçimleri” nin Belirlenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 12(4). 303-323
• Pınar, A. (2017). What is Secondary School Students’ Awareness on Disasters? A Case Study, Review of International Geographical Education Online (RIGEO), 7 (3), 315-331.
• Senemoğlu, N. (2011). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (16. Baskı). Pegem Akademi. Ünite 20. 511-514.
• Sucu, H. (2021), 11. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere Yönelik Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi Yoluyla İncelenmesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Sözcü, U. (2019). Öğretmen Adaylarının Doğal Afet Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Tokcan, H. & Yiter, E. (2017). 5. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere İlişkin Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi (Kit) Aracılığıyla İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 115-129
• Torre-Enciso, Isabel M. & John E. Laye, “Financing Catastrophe Risk İn The Capital
• Uzunyol, B. (2013). 8. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetler Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Çeşitli Değikenlere Göre İncelenmesi. Niğde Üniversitesi.
• Yazıcı, Ö., & Ulu Kalın, Ö. (2018). “Doğal Afet” için Kavramsal Metaforların Karşılaştırmalı Analizi. EKafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Wahl-Alexander, Z., & Sinelnikov, O. A. (2013). Using physical activity for emotional recovery after a natural disaster. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 84(4), 23-28.
• Watson, P. G., Loffredo, V. J., & McKee, J. C. (2011). When a natural disaster occurs: lessons learned in meeting students' needs. Journal of Professional Nursing, 27(6), 362-369.