Gaziantep İli Antepfıstığı Bahçelerinin Bor ve Bazı Besin Elementleri Durumunun Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 190 - 200, 18.12.2023

Tuğba Şimşek Semercioğlu Nilgün Kalkancı Aişe Deliboran Gökhan Büyük Yılmaz Işık İzzet Açar

https://doi.org/10.51532/meyve.1307853

Öz

Bu çalışmada, Gaziantep ilinde yoğun antepfıstığı yetiştiriciliği yapılan bölgeleri temsilen seçilen antepfıstığı bahçelerinin toprak ve bitki örnekleriyle B ve bazı bitki besin elementleri durumlarını belirlemek amacıyla 200 adet örnekte bazı fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Bu amaçla, 0-30 cm derinlikten alınan 200 adet toprak örneğinde bünye, CaCO3, pH, EC, organik madde, bazı makro-mikro besin elementleri ile aynı bahçelerden alınan 200 adet yaprak örneğinde B, bazı makro ve mikro besin elementi analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, araştırma alanı topraklarının genel olarak killi bünyeye sahip olduğu, toprakların tamamının hafif alkalin reaksiyonlu ve tuzsuz sınıfında yer aldığı %80’ininde organik madde miktarının düşük, %90 civarında ise kireçli olduğu belirlenmiştir. Toprakların %16’sının P, %1’inin K, %0.5’inin Mg, %65.7’sinin Fe, %67.9’unun Zn, %44.5’ünün B, içeriği yönünden yetersiz olduğu, %29’unda P, %86’sının Ca ve %99.5’inde içeriği yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaprak örneklerinin %48.5’inin P, %31.3’ünün K, %54’ünün Ca, %84’ünün Mg, %88.5’inin B, %72’sinin Fe, %97’sinin Mn, %58’inin Zn ve %99.5’inin Cu içeriğinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak B başta olmak üzere bitki besin elementi problemlerinin olduğu belirlenmiştir. Gübre dozu, uygulama zamanı gibi çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Antepfıstığı, Bitki besin elementi, Toprak özellikleri, Bor

Determination of Boron and Some Nutrients Status of Pistachio Orchards in Gaziantep Province

Öz

In this study, some physical and chemical analyses were carried out on 200 soil and plant samples of elected pistachio orchards representing the intensive pistachio cultivation areas in Gaziantep province to determine the B and some plant nutrient sstatus. For this purpose, 0-30 cm composition, CaCO3, pH, pH, EC, organic matter, some macro-micronutrients, B, some macro and micro nutrients were analyzed in 200 soil samples taken from the same orchards. According to the findings obtained, it was determined that the soils of the research area generally have clayey texture, all of the soils are in the class of slightly alkaline reaction and salt-free, 80% of the soils have low organic matter content and around 90% of the soils are calcareous. It was determined that 16% of the soils were deficient in P, 1% in K, 0.5% in Mg, 65.7% in Fe, 67.9% in Zn, 44.5% in B, 29% in P, 86% in Ca and 99.5% in Mg. It was determined that 48.5% of the leaf samples were deficient in P, 31.3% in K, 54% in Ca, 84% in Mg, 88.5% in B, 72% in Fe, 97% in Mn, 58% in Zn and 99.5% in Cu. As a result, it was determined that there were plant nutrient problems, especially B. Studies such as fertilizer dosage and application time are recommended.

Anahtar Kelimeler

Pistachio, Plant nutrient, Soil properties, Boron

Kaynakça

• Açar I, Doran I, Aslan N, Kalkancı N, 2016. Boron affects the yield and quality of non irrigated pistachio (Pistaciavera L.) trees. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40(5): 664-670.
• Adibfar S, Mostafavi M, Hoseinifard SJ, 2012. Does foliar CaCl2 application control pistachio endocarp lesion. The Journal of Agriculture Science, 45: 233–239.
• Afrousheh M, Aghamir Mohammad Ali F, 2010. Effective factors in little leaf disease on pistachio trees. Journal of Nuts, 1(01): 12-21.
• Agar AI, 2012. Improvement of exchangeable Ca:Mg ratio by using gypsum and waste of sulfur in magnesium-affected soils. African Journal of Agriculture Research, 7: 2205–2214. https://doi. org/10.5897/AJAR11.1547.
• Ak BE, Açar İ, 2018. Irrigation of pistachio trees in Turkey and its importance. 1. International GAP Agriculture & Livestock Congress, 25-27 April, Şanlıurfa S.676-681.
• Akgül H, Uçgun K, Altındal M, 2013. Bazı şelatlı demir gübrelerinin şeftalide demir eksikliği klorozuna etkileri. Meyve Bilimi, 1(1): 12-17.
• Allison LE, Moode CD, 1965. Carbonate methods of soil analysis. Part 2. (ed. Black C.A.). Agronomy Series. No. 9, ASA. pp 1379-1396, Wisconsin.
• Alloway BJ, 2003. Zinc in soils and crop nutrition B.J.Alloway Second edition, publishedby IZA and IFA Brussels, Belgium and Paris, France, 2008.
• Arora S, Chahal DS, 2014. Forms of boron in alkaline alluvial soils in relation to soil properties and their contribution to available and total boron pool. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 45(17): 2247-2257.
• Bellitürk K, Kuzucu M, Çelik A, Baran MF, 2019. Antep fıstığında (Pistaciavera L.) kuru koşullarda gübrelemenin verim ve kaliteye etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2): 251-259.
• Black W, 1934. A standard analytical laboratory techniques in the department of soil science. University of Nigeria, Nsukka.
• Bozgeyik T, Çimrin KM, 2020. Gaziantep ili Nizip ilçesi antepfıstığı ağaçlarının yaprak ve toprak örnekleri ile beslenme durumunun belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(3): 722-732.
• Brady NC, Weil RR, 2008. The nature and properties of soil, 14th edn. Prentice Hall, Upper Saddle River.
• Çimrin KM, 2018. Gaziantep İli kiraz (Prunus avium L,) bahçelerinin beslenme durumları. ADYUTAYAM Dergisi, 6(2): 8-17.
• Deliboran A, Savran M, Dursun Ö, Eralp O, Pekcan T, Turan H, Nacar AS, 2020. Muğla ilinde yetiştirilen zeytin (Oleaeuropaea L.) ağaçlarının bor ve makro elementler yönünden beslenme durumunun belirlenmesi. Toprak ve Bitki İlişkileri. Toprak Su Dergisi, 9(2), 88-101.
• Dingil M, Şenol S, Akça E, Öztekin ME, 2012. Türkiye’de volkan külleri üzerinde oluşmuş toprakların andik özellikleri ve sınıflandırılmaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 22(2): 108-112.
• FAO, 1990. Guidelines for soildescription. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations. FAO, 2008. Guide to laboratory establishment for plant nutrient analysis, FAO Fertilizer and Plant Nutrition Bulletin 19 (Eds, MR MotsaraandRoy RN, 2015), Rome, ISBN 978-92-5- 105981-4.
• FAO, 2020. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC.
• Gestring WD, Soltanpour PN, 1981. Boron analysis in soil extracts and plant tissue by plasma emission spectroscopy. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 12(8): 733-742.
• Gezgin S, Hamurcu M, 2006. Bitki beslemede besin elementleri arasındaki etkileşimin önemi ve bor ile diğer besin elementleri arasındaki etkileşimler. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 20(39): 24-31.
• Gezgin S, Dursun N, Hamurcu M, Ayaslı Y, 1999. Konya ovasında şekerpancarı bitkisinin beslenme sorunlarının toprak ve bitki analizleri ile belirlenmesi. Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi Eğitim ve Sağlık Vakfı Yayınları.
• Gezgin S, Hamurcu M, Apaydın M, 2001. Bor uygulamasının şekerpancarının verim ve kalitesine etkisi. Turkish Journal of Agriculture Forestry, 25:89 – 95. Tübitak.
• Gupta UC, 1967. A simplified method for determining hot-water soluble boron in podzol soils. Soil Science, 103(6): 424-428.
• Güneş A, Alpaslan M, İnal A, 2007. Bitki besleme ve gübreleme IV. baskı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:1514. Ankara, 461-487.
• Hızalan E, Ünal H, 1966. Topraklarda önemli kimyasal analizler. A.Ü.Ziraat Fak, Yayınları, 278.
• Hojjat NF, Mozafari V, 2012. Effects of calcium on eliminating the negative effects of salinity in pistachio (Pistaciavera L.) seedlings. Austuralian Journal Crop Science, 6: 711–716.
• Horuz A, Dengiz O, 2018. Terme yöresi alüviyal arazilerde yetiştirilen çeltiğin bazı fiziko-kimyasal toprak özellikleriyle besin element kapsamı arasındaki ilişkiler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 33(1), 58-67.
• Işık Y, 2016. Şanlıurfa ili antepfıstığı (Pistaciavera l.) bahçelerinin mikro besin içeriklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kalkancı N, Şimşek T, Aslan N, Büyük G, 2021. Tarım topraklarının verimlilik durumlarının tematik düzeyde haritalanarak sürdürülebilir yönetiminin sağlanması: osmaniye örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(4): 859-870.
• Kara Z, Yakupoğlu T, Saltalı K, 2022. Investigation of some physical properties of developed soils on the volcanic parent material around Erciyes mountain. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25(4): 901-908.
• Karaduman A, Çimrin KM, 2016. Gaziantep yöresi tarım topraklarının besin elementi durumları ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 19(2): 117-129.
• Kızılgöz İ, Tutar E, Sakin E, 2009. Bozovada yaygın olarak yetiştirilen antepfıstığı (Pistacia vera L,) ağaçlarının beslenme durumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1): 10-15.
• Kızılgöz İ, Özberk İ, 2005. Sulanan koşullarda makarnalık ve ekmeklik buğdayın borla beslenme durumunun belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3.
• Koukoulakis P, Chatzissavvidis C, Papadopoulos A, Pontikis D, 2013. Interactions between leaf macro/micronutrients and soil properties in pistachio (Pistaciavera L.) orchards. Acta Botanica Croatica, 72(2): 295-310.
• Lindsay WL, Norvell WA, 1978. Development of a DTPA soil test for Zn, Fe, Mn, and Cu. Soil Science Society of American Journal, 42: 421-428.
• Mostashari MM, Khosravinejad A, Mousavi SM, Kashanizadeh S, 2022. Nutritional status assessment of pistachio orchards in Qazvin plain, Iran. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 53(1): 104-113.
• Nelson DW, Sommers LE, 1996. Total carbon, organic carbon, and organic matter. Methods of Soil Analysis: Part 3 Chemical Methods, 5: 961-1010.
• Noulas C, Tziouvalekas M, Karyotis T, 2018. Zinc in soils, water and food crops. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 49: 252-260.
• Olsen SR, Cole V, Watenabe FS, Dean LA, 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bi carbonate. USPA, Circular No: 939, Washington D.C.
• Olsen SR, Sommers LE, 1982. Phosphorus. In A.L. Page et al. (ed.) Methods of Soil Analysis. Part 2. 2nd ed. Agronomy Monogr. 9. ASA and SSSA, 403-430 pp.Madison, WI.
• Öztürkmen AR, Ramazanoğlu E, Çiçek İC, 2020. Şanlıurfa İli suruç ilçesi topraklarının bazı özellikleri ve bitki besin elementi kapsamlarının belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(4): 1807-1815.
• Özyurt C, 2016. Halfeti ve Birecik'te antep fıstığı (Pistaciavera L,) yetiştirilen topraklarda ve yaprakta demir noksanlığının belirlenmesi. Doktora Tezi.
• Parlak M, 2008. Eceabat ilçesi (Çanakkale) tarım topraklarının verimlilik durumlarının belirlenmesi. Journal of Agricultural Sciences, 14(04),394-400.
• Picchioni GA, Brown PH, Weinbaum SA., Muraoka TT, 1997. Macro nutrient allocation to leaves and fruit of mature, alternate-bearing pistachio trees: magnitude and seasonal patterns at the whole canopy level. Journal of American Society Horticulture Science,122: 267–274.
• Richards LA, (Ed.) 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils (No.60). LWW,78(2): 154.
• Rosecrance RC, Weinbaum SA, Brown PH,1966. Assessment of nitrogen, phosphorus, and potassium uptake capacity and root growth in mature alternate-bearing pistachio (Pistaciavera). Tree Physiology, 16: 949–956.
• Sadr S, Mozafari V, Shirani H, Alaei H, Pour AT, 2019. Selection of the most important features affecting pistachio endocarplesion problem using artificial intelligence techniques. ScientiaHorticulturae, 246: 797-804.
• Sajadian H, Hokmabadi H, 2011. Investigation on effects of calcium nitrate, calcium sulfate (soil application) and calcium chelate as foliar spray on endocarplesion disorder and some qualitative characteristics of pistachio nut cv. Akbari. International Journal Nuts & Related Science, 2: 23–28.
• Santra GH. 1989. Relationship of boron with iron, manganese, copper and zinc with respect to their availability in rice soil. Environmental Ecology, 7, 874-877.
• Shahriaripour R, 2022. Investigation of chemical forms of phosphorus for soil phosphorus management in pistachio orchards. Agricultural Engineering (Scientific Journal of Agriculture), 45(2): 167-181.
• Sherafati A, Teixeira da Silva JA, Hokmabadi H, 2007. Assessment of vegetative growth of twelve pistachio (Pistaciavera) cultivars grown in Northeast Iran. Middle East and Russian Journal of Plant Science and Biotechnology, 1(2): 66-68.
• Tarakçıoğlu C, Taban N, Aşkın T, Taban S, 2008. Fındık bitkisine topraktan ve yapraktan uygulanan borun verim ile yaprakların bazı besin maddesi içerikleri üzerine etkisi. 2. Ulusal Bor Çalıştayı, 17(18): 637-642.
• Tekin H, Çağlar G, Kuru C, Akkök F, 1990. antepfıstığı besin kapsamlarının belirlenmesi ve en uygun yaprak örneği alım zamanının tespiti. Türkiye 1. Antepfıstığı Sempozyumu Bildirileri, 11-12 Eylül, 120-138s.
• Tekin H. 1997. Antepfıstığının toprak ve yaprağında bulunması gereken besin elementleri miktarı noksanlık belirtileri ve giderilmesi. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, No: 7(34), Gaziantep.
• Tunç E, Özkan A, 2010. Gaziantep’in tarım topraklarında erozyon sorunu ve bu konuda çiftçi eğitimi. Erzincan University Journal of Science and Technology, 3(2): 143-153.
• TUİK, 2021. Bitkisel üretim değerleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
• TUİK, 2022. Bitkisel üretim değerleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
• Uçgun HAK, 2010. Isparta (Senirkent) bölgesi topraklarında farklı demir gübrelerinin şeftalide demir ve diğer elementlerin alımına etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Özel Sayı, s.29-35.
• Yurdakul İ, 2018. Toprak, gübre, su, bitki, organik materyal ve mikrobiyoloji analiz metotları laboratuvar el kitabı, II. Baskı. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Politikalar ve Araştırmalar Genel Müdürlüğü Toprak, Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Yayın No: T-72, Ankara.
• Uzel KN, Çimrin KM, 2020. Gaziantep İli Nizip ilçesi zeytin bahçelerinin yaprak ve toprak örnekleri ile beslenme durumunun belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(4): 1039-1053.
• Wahba M, Fawkia LABİB, Zaghloul, A. 2019. Management of calcareous soils in arid region. International Journal of Environmental Pollution and Environmental Modelling, 2(5): 248-258.
• Wolf B, 1971. The determination of boron in soil extracts. Plant materials. Composts. manures. Water and nutrient solutions. Soil Science and Plant Analysis 2: 363- 374.
• Yavuz MA, Yıldırım H, Onay A, 2016. Dünya antepfıstığı üretiminde son on yılın değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi, Yaşam Bilimleri Dergisi, 6 (2/2): 22-31.