1990-2006 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’NİN VERGİ KAPASİTESİNİN HESAPLANMASINA AİT BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 79, 45 - 60, 01.04.2008

Günay Deniz Dursun

Öz

Anahtar Kelimeler

-

1990-2006 YILLARI ARASI TÜRKİYE’NİN VERGİ KAPASİTESİNİN HESAPLANMASINA AİT BİR ARAŞTIRMA

Öz

Vergiler, devletlerin en büyük gelir kaynağıdır. Toplanan bu vergiler, genelde kamu giderlerini finanse etmede kullanılır. Ancak devletlerin toplayacakları vergilerin bir sınır vardır. Bu sınır, ülkenin vergi kapasitesi ile ilişkilidir. Belirlenen bu sınır, zamana ve ülkeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu araştırma ile 1990 ile 2006 yılları arasında Türkiye’nin vergi kapasitesi ile gerçekleşen vergi yükü belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada üç farklı değişken kullanılmıştır. Bu değişkenlerden “vergi gelirleri” bağımlı değişkeni, “milli gelir, imalat sanayi ve ihracat gelirleri” de bağımsız değişkenleri temsil etmektedir. Oluşturulan modelde, on beş yıllık zaman serisi içerisinde zaman zaman gerçekleşen vergi yükünün tahmin edilen vergi yüküne yaklaştığı gözlemlense de genel olarak gerçekleşen durum kapasitenin altında kalmıştır. Bu durum ülkenin vergileme politikalarında yaşanan sorunlarını ortaya koymaktadır. Ülkenin, kapasitenin altında vergi tahsil ediyor olması aynı zamanda vergi toplamada veya denetiminde yaşadığı sorunları da ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

Vergi, vergi kapasitesi, vergi gayreti, kamu harcamaları

Kaynakça

• Akdoğan, A., 2003, Kamu Maliyesi, Ankara: Gazi Kitapevi.
• Akgül, A. ve Çevik, O., 2003, İstatistiksel Analiz Teknikleri. Ankara: Emek Ofset.
• Ataç, B., 2002, Maliye Politikası, Eskişehir: Anadolu Üniversi- tesi Yayınları.
• Saygılıoğlu, N., 1991, Vergi Reformu, İktisat Dergisi Özel Sa- yısı, Gökhan Matbaacılık, İstanbul.
• Özyürek, M., 17.11.2000, “Türkiye’de Vergi Yükü Ağır Mı?” Milliyet Gazetesi.
• Uluatam, Ö., 2005, Kamu Maliyesi, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü, Vergi Reformu, 1998. www.hazine.gov.tr www.gelirler.gov.tr www.tuik.gov.tr