BİST’te İşlem Gören Mevduat Bankalarının IMF Finansal Sağlamlık Göstergeleri Açısından Topsis ve Entropi Yöntemleri ile Analizi

Yıl 2021, Sayı: 116, 119 - 142, 03.10.2021

Mehmet Mete Karadağ

https://doi.org/10.33203/mfy.970497

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul’da işlem gören mevduat bankalarının finansal sağlamlıklarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSİS ve Entropi Yöntemleriyle değerlendirilmesidir. Çalışmada IMF finansal sağlamlık göstergelerinden ve Borsa İstanbul’da işlem gören mevduat bankalarının 2018 yılına ilişkin verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Entropi yöntemi kullanılarak kriterlerin ağırlıkları saptanmış; ardından TOPSİS yöntemi ile finansal sağlamlık açısından bankaların sıralaması yapılmıştır. Çalışma sonucunda IMF finansal sağlamlık göstergeleri açısından 2018 yılı verilerine göre ilk sırada QNB Finansbank A.Ş.; ikinci sırada ise Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Sağlamlık Göstergeleri, TOPSİS, Entropi

Analysis of the Deposit Banks Quoted in BIST with TOPSIS and Entropy Methods in Terms of IMF Financial Soundness Indicators

Öz

The purpose of this study is to evaluate the financial soundness of the deposit banks quoted in BIST by using Entropi and TOPSIS methods which are multi-criteria decision making methods. In the study, IMF financial soundness indicators and 2018 data of deposit banks traded on Borsa Istanbul were used. In the first stage of the study, the weights of the criteria were determined using the Entropy method; then, the banks were ranked in terms of financial soundness with the TOPSIS method. As a result of the study, QNB Finansbank ranked first in terms of IMF financial strength indicators according to 2018 data. In second place, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. took place.

Anahtar Kelimeler

Financial Soundness Indicators, TOPSIS, Entropy

Kaynakça

• Akgül, Y. (2019). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Türk Bankacılık sisteminin 2010-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4 (4). 567-582. DOI: 10.29106/fesa.655722. (Erişim Tarihi: 29.02.2020).
• Aldemir, A. & Özden Ü. H. (2017). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Analizi. Avrasya İşletme ve İktisat Dergisi Yıl:2017. Sayı: 12. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Ayçin, E., (2019). Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Yayınevi. Ankara.
• Ayçin, E. & Orçun, Ç. (2019). Mevduat Bankalarının Performanslarının Entropi ve Mairca Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (42). 175-194. DOI: 10.31795/baunsobed.657002. (Erişim Tarihi: 29.02.2020).
• BDDK (2019). Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri Aralık 2018. https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/veri_0014_39.pdf. (Erişim tarihi: 25.02.2020).
• Borsa İstanbul (2019). Üye Bilgileri, https://www.borsaistanbul.com/borsa_uyeleri/uye-bilgileri?g=3&y=205. (Erişim Tarihi: 28.10.2019).
• Chen, S. J. & Hwang, C. L. (1992). Fuzzy Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer-Verlagç Berlin. Ss.38-39.
• Demireli, E. (2010). Topsis Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (5:1) 2010. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Eyüboğlu, K. (2016). Gelişmekte Olan Ülkelerin Bankacılık Finansal Sektör Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi İle Karşılaştırılması. Odtü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD). 6 (14). 220-236. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/27560/289969. (Erişim Tarihi: 27.10.2019).
• Gündoğdu, A. (2015). Measurement of Financial Performance Using TOPSIS Method for Foreign Banks of Established in Turkey between 2003-2013 Years. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences. 5(1):137–147. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Hwang, C.L. & Yoon, K. (1981) Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, A State-of-the-Art Survey. Springer-Verlag. New York. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-642-48318-9. (Erişim Tarihi: 25.10.2019).
• IMF (2006). Financial Soundness Indicators Compilation Guide. https://www.imf.org/external/pubs/ft/fsi/guide/2006/pdf/fsiFT.pdf. (Erişim Tarihi: 09.09.2017).
• IMF (2015). Financial Soundness Indicators and the IMF. https://www.imf.org/external/np/sta/fsi/eng/fsi.htm. (Erişim Tarihi: 07.09.2017).
• Isik, O. (2019). Türk Mevduat Bankacılığı Sektörünün Finansal Performanslarının Entropi Tabanlı Aras Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4 (1). 90-99. DOI: 10.29106/fesa.533997. (Erişim Tarihi: 29.02.2020).
• Kandemir, T. & Karataş H. (2016). Ticari Bankaların Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile İncelenmesi: Borsa İstanbul'da İşlem Gören Bankalar Üzerine Bir Uygulama (2004-2014). İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi. Cilt: 5. Sayı: 7. Sayfa: 1766-1776. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Karaca, S., Altemur, N., & Çevik, M. (2019). Bist 30 Endeksinde İşlem Gören Ticari Bankaların Topsis Yöntemi İle Finansal Performans Analizi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi. 3(1). 63-73. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Kenger, M. D. & Organ, A. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4(4). 152-170. (Erişim Tarihi: 29.02.2020).
• Lindgren, C.J., Garcia, G., & Saal, M. (1996). Bank Soundness And Macroeconomic Policy. IMF. Washington DC.
• Opricovic, S., & Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: Acomparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research. Vol. 156. Issue 2. Ss. 445–455. ISSN 0377-2217. https://doi.org/10.1016/S0377-2217(03)00020-1. (Erişim Tarihi: 24.10.2019).
• Pala, F., Ayaydın, H., Çam, A., & Sarı, Ş. (2018). Türk Bankacılık Sektöründe Performans Değerlendirmesi: AHS ve Topsis Yöntemleri. Global Journal of Economics and Business Studies. 7 (13). 51-64. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumusgjebs/issue/38305/324127. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Selimler, H. & Karadağ, M. M. (2020). Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerde Mevduat Kabul Eden Kuruluşların Finansal Sağlamlık Göstergelerinin Entropi ve Edas Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Florya Chronicles of Political Economy. 6 (1). 79-111. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/fcpe/issue/54701/746937. (Erişim Tarihi: 25.06.2021).
• TBB (2019a). Bankalarımız 2018. Yayın No: 331. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7604/Bankalarimiz_2018.pdf. (Erişim tarihi: 25.02.2020).
• TBB (2019b). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması - 2018 – Aralık. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59. (Erişim Tarihi: 28.10.2019) verilerinden yararlanılarak hesaplanmıştır.
• TBB (2019c). İstatistiki Raporlar. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59. (Erişim Tarihi: 27.10.2019).
• Tunay, K. B. & Akhisar, I. (2015). "Performance Evaluation and Ranking of Turkish Private Banks Using AHP and TOPSIS," MIC 2015: Managing Sustainable Growth; Proceedings of the Joint International Conference. Portorož. Slovenia. 28–30 May 2015. University of Primorska. Faculty of Management Koper. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Uludağ, A. S. & Ece, O. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2018 Cilt: 55 Sayı: 637. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Ural, M., Demireli, E., & Güler Özçalık, S. (2018). Kamu Bankalarında Performans Analizi: Entropi Ve Waspas Yöntemleri İle Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (31). 129-141. DOI: 10.30794/pausbed.414721. (Erişim Tarihi: 29.02.2020).
• Vergili, G. (2018). BIST’te İşlem Gören Bankaların TOPSIS Yöntemiyle Performanslarının Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 18 (1). 95-112. DOI: 10.18037/ausbd.550773. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Wang, T.C. & Lee, H.D. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights. Expert Systems with Applications. 36. 8980-8985.
• Wu, J., Sun, J., Lıang, L. & Zha, Y. (2011). Determination of weights for ultimate cross efficiency using Shannon entropy. Expert Systems With Applications. 38 (5). 5162-5165.
• Yıldırım, B. & Demirci, E. (2017). Banka Performansının TOPSIS-M Uygulaması İle Değerlendirilmesi. 1. 35-48. Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi Cilt:1. Sayı:1. Haziran 2017. (Erişim Tarihi: 16.10.2019).
• Zhang, X., Wang, C., Li, E., & Xu, C. (2014). Assessment model of ecoenvironmental vulnerability based on improved entropy weight method. The Scientific World Journal, 1-7. ss.2-3.