Faaliyet Giderlerinin Firma Kârlılığına Etkisi: BIST 30 Endeksinde İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Sayı: 119, 77 - 96, 03.04.2023

Turan Öndeş , Muhammet Levet

https://doi.org/10.33203/mfy.1205139

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada firmaların faaliyet giderlerinin kârlılık üzerindeki etkisi ele alınmıştır. Bu doğrultuda BIST 30 endeksinde işlem gören 16 firmaya ait pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri ve araştırma- geliştirme giderleri ile seçili firmaların dönem net kârları arasındaki ilişki, Panel Regresyon Analizi aracılığıyla incelenmiştir. Analiz, firmaların 2010-2021 dönemine ait yıllık verilerini kapsamaktadır. Elde edilen analiz sonuçları, genel yönetim ve araştırma-geliştirme giderlerinin firmaların dönem net kârlarını pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Ancak pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ile dönem net kârı arasında istatistiksel açıdan herhangi bir ilişki saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Faaliyet Giderleri, Kârlılık, Panel Regresyon, BIST, Operating Expenses, Profitability, Panel Regression

Effect of Operating Expenses on Firm Profitability: A Study on Firms Traded in the BIST 30 Index

Öz

This study aims to examine the effect of firms' operational expenses on their profitability. To this end, the relationship between the marketing, sales, and distribution expenses, general administrative expenses, and research and development expenses of 16 companies traded in the BIST 30 index and their net profits were examined through Panel Regression Analysis. The analysis covers the annual data for the 2010-2021 period. The results showed that the general administrative and research-development expenses positively predicts the net profits of companies. However, no statistically significant relationship was found between marketing, sales, and distribution expenses and net profit for the period.

Anahtar Kelimeler

Operating Expenses, Profitability, Panel Regression, BIST

Kaynakça

• Albayrak, A. S. (2014). Otokorelasyon Durumunda En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Otoregresyon Teknikleri ve Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 135-146.
• Apergis, N., & Sorros, J. (2014). The Role of R&D Expenses for Profitability: Evidence from U.S. Fossil and Renewable Energy Firms. International Journal of Economics and Finance, 6(3), 8-15.
• Ayrıçay, Y., & Kılıç, M. (2018). Pazarlama Yoğunluğu ve Firma Performansı İlişkisi: BIST›de Bir Alan Araştırması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 177-191.
• Aytekin, S., & Özçalık, S. G. (2018). Borsa İstanbul Teknoloji ve Bilişim Endeksi Firmalarında Ar-Ge Harcamaları ve Finansal Performans İlişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 67-73.
• Bhargava, A., Franzini, L., & Narendranathan, W. (1982). Serial Correlation and the Fixed Effects Model. The Review of Economic Studies, 49(4), 533-549.
• Breusch, T. S., & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Chen, Y., & Ibhagui, O. W. (2019). R&D-Firm Performance Nexus: New Evidence From NASDAQ Listed Firms. North American Journal of Economics and Finance, 50, 1-16.
• Çağlak, E., & Çakır, H. M. (2018). Araştırma-Geliştirme Faaliyetlerinin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: BİST 100 Endeksinde Bir Uygulama. Pamukkale Journal of Euroasian Socioeconomic Studies, 5(2), 78-91.
• Çıtak, L. (2015). Pazarlama Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve Borsa İstanbul Kobi Sanayi Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 49-68.
• Çiftçi, C. (2014). Türkiye İmalat Sanayiinde Ölçek Bazında Kârlılık ve Temel Giderler İlişkisi: 1998-2009 Dönemi. Sosyoekonomi, 2, 229-252.
• Doğan, M., & Mecek, G. (2015). Pazarlama Harcamalarının Firma Değeri Üzerindeki Etkisi Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 180-194.
• Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometriscs. New York: The McGraw−Hill.
• Hsiao, C. (2013). Analysis of Panel Data. Cambridge: Cambridge University Press. Im, K., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115, 53-74.
• Işık, N., Engeloğlu, Ö., & Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 27-46.
• İlarslan, K., & Bıyıklı, F. (2017). Araştırma-Geliştirme Harcamalarının İşletmelerin Finansal Performansına Etkisinin Ekonometrik Analizi: İlaç Sektöründen Bir Uygulama. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(3), 122-137.
• Kar, M., Nazlıoğlu, Ş., & Ağır, H. (2011). Financial Development and Economic Growth Nexus in the MENA Countries: Bootstrap Panel Granger Causality Analysis. Economic Modelling, 28 (1-2), 685-693.
• Katenova, M., Dumlupınar, B., & Efe, İ. (2016). Relation of Marketing and Profitibality of Kazakhstan Banks. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 239-247.
• Kayıhan, B., & Tepeli, Y. (2017). Faaliyet Gi̇derleri̇ni̇n İ şletme Kârlılığı Üzeri̇ndeki Etki̇si̇: BIST Metal Eşya,Maki̇ne ve Gereç Yapim Sektöründe Bi̇r Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 327-337.
• Kocamış, T. U., & Güngör, A. (2014). Türkiye›de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması. Maliye Dergisi, 166, 127-138.
• Özer, A., Öztürk, M., & Özer, N. (2019). BIST İmalat Sanayi Firmalarının Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Piyasa Değeri ve Firma Kârlılığı Üzerindeki Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 82, 135-146.
• Özer, M., & Gülençer, İ. (2019). İşletmelerin Ar-Ge ve Pazarlama Harcamalarının Pay Değeri Üzerindeki Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 52-73.
• Öztürk, E., & Dülgeroğlu, İ. (2016). Pazarlama ve Genel Yönetim Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 136-146.
• Pesaran, M. H., Ullah, A., & Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross- Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross-Section Dependence in Panels. CESifo Working Paper Series, 1229.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312.
• Pesaran, M. H. (2021). General Diagnostic Tests for Cross-Sectional Dependence in Panels. Empirical Economics, 60, 13-50.
• Shuddhasattwa, R., Ruhul, S., & Russel, S. (2016). The Moderating Role of Firm Age in the Relationship Between R&D Expenditure and Financial Performance: Evidence From Chinese and US Mining Firms. Economic Modelling, 56, 122-132.
• Tatoğlu, F. Y. (2013). Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Basım.
• Tatoğlu, F. Y. (2021). Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Basım.
• Topuz, Y. V., & Akşit, N. (2013). İşletmelerin Pazarlama Giderlerinin Hisse Senetleri Getirileri Üzerindeki Etkisi: İMKB Gıda Sektörü Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 53-60.
• Yenisu, E. (2020). Faaliyet Giderlerinin Kârlılığa Etkisi: İmalat Sanayi Üzerine Bir İnceleme. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-12.
• Yıldırım, H. H., & Sakarya, Ş. (2018). Firmaların Ar-Ge Harcamalarının Aktif ve Özsermaye Kârlılığına Etkisi: BIST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama, İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 39-60.