An Essay on Tradition: “Tradition between Past and Today”

Yıl 2007, Cilt: 4 Sayı: 2, 29 - 47, 01.01.2007

Sıtkı Karadeniz

Öz

Tradition concept like most of the other social science concepts has a complicated meaning. This results from the science understood of modern times. But being a modern concept on itself it can’t be said there is a vigorous approach from both sides to the tradition.

In one side there is modernization introducing itself as “not traditional” and trying to materialize itself using tradition as a background, and on the other side there is traditionalism trying to live the past in today and constant the tradition in a moment of the past and as a result of that be able to save it. The both approaches are trying to give a different meaning to the tradition from its real meaning, or they have such an aim indirectly. Despite this they both must be accepted far from as a concept, or structure, they must be accepted as “mentality scheme” or express mentality categories. Although being between these two struggles tradition longs its existence.  

Anahtar Kelimeler

tradition, modern, traditionalism, traditionality, conservation.

Gelenek Üzerine Bir Okuma Denemesi “Geçmişle Gelecek Arasında Gelenek

Öz

Gelenek kavramı, birçok sosyal bilim kavramı gibi oldukça muğlâk bir anlama sahiptir. Bu, büyük ölçüde modern zamanların bilim anlayışından kaynaklanmaktadır. Ancak bizatihi kendisi de modern bir kavram olan geleneğe, her iki taraftan da sağlıklı bir yaklaşımın olduğu söylenemez.

Bir tarafta, modernitenin, kendini inşa ameliyesini gelenek üzerinden gerçekleştirmeye çalışması ve kendini “geleneksel olmayan” olarak takdim etmesi söz konusu iken; diğer yanda, “geçmişi bugünde yaşatma kaygısında olan ve geleneği, tarihin bir “an”ında sabitleyerek onu muhafazaya çabalayan gelenekçilik” bulunmaktadır. Her iki yaklaşım da, geleneği kendi mecrasının dışına çıkarma çabası içerisinde bulunmakta; ya da zımnen böyle bir işlev görmektedirler. Buna rağmen ikisinin de birer değer veya yapı olmalarının ötesinde birer “zihniyet şeması” oldukları, ya da bilinç kategorilerini ifade ettikleri kabul edilmelidir. Ancak gelenek, bu “iki düşman kardeş”in savaşının ortasında kalmasına rağmen hala varlığını sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, modern, gelenekçilik, geleneksellik, muhafazakârlık.

Kaynakça

• Alpay, Yalın (2004), “Fuat Köprülü”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt: V, Muhafazakârlık içinde (cilt editörü: Ahmet Çiğdem), İletişim Yayınları: İstanbul.
• Alver, Köksal (2002), “Ahmet Hamdi Tanpınar: Türk Muhafazakârlığının Estetiği”, tezkire, Sayı: 27-28
• Armağan, Mustafa (1992), Gelenek, Ağaç Yayınları: İstanbul.
• Armağan, Mustafa (1997), Gelenek ve Modernlik Arasında, İz Yayınları: İstanbul.
• Atay, Tayfun (2004), “Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğin Gelgitinde Türk ‘Gelenek-çi’ Muhafazakârlığı”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt: V, Muhafazakârlık içinde (cilt editörü: Ahmet Çiğdem), İletişim Yayınları: İstanbul.
• Aydın, Mustafa (2004), “Modern Dönemlerde Gelenek, Din ve İslam”, tezkire, Sayı: 40
• Ayvazoğlu, Beşir (1997), Geleneğin Direnişi, Ötüken Neşriyat: İstanbul Bauman, Zygmunt (1998), Sosyolojik Düşünmek, Çeviren: Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
• Beneton, Phlippe (1991), Muhafazakârlık, Çeviren: Cüneyt Akalın, İletişim Yayınları: İstanbul.
• Çetin, Halis (2003), “Gelenek ve Değişim Arasında Kriz: Türk Modernleşmesi”, Doğu Batı, Sayı: 25
• Giddens, Anthony (1998), Modernliğin Sonuçları, Çeviren: Ersin Kuşdil, Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
• Güngör, Erol (1999), Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Ötüken Neşriyat: İstanbul.
• Karadeniz, Sıtkı (2002), “Kemalist Modernleşme Sürecinde Türk Muhafazakârlığı ve Günümüze Yansımalar”, tezkire, Sayı: 27-28
• Karadeniz, Sıtkı (2003), Modern Bir Oluşum Olarak Muhafazakârlık, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
• Laroui, Abdullah (1998), Tarihselcilik ve Gelenek, Çeviren: Hasan Bacanlı, Vadi Yayınları: Ankara.
• Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, Çevirenler: Osman Akınbay-Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yayınları: Ankara.
• Mouffe, Chantal (2000), “Radikal Demokrasi: Modern mi, Postmodern mi?”, Modernite Versus Postmodernite içinde, Derleyen: Mehmet Küçük, Vadi Yayınları: Ankara.
• Nisbet, Robert (1995), ”Muhafazakârlık”, Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi içinde, Derleyenler: Tom Bottomore ve Robert Nisbet, Çeviren: Erol Mutlu, Ayraç Yayınları: Ankara.
• Özakpınar, Yılmaz (2003), İslam Medeniyeti ve Türk Kültürü, Ötüken Neşriyat: İstanbul.
• Safa, Peyami (2001), Yalnızız, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: İstanbul.
• Shils, Edward (2002), “Gelenek”, İnsan Bilimlerine Prolegomena içinde, Çeviren ve Derleyen: Hüsamettin Arslan, Paradigma Yayınları: İstanbul.
• Takış, Taşkın (2003), “Hayatı Geriye Dönerek Anlar, İleriye Dönerek Yaşarız”, Doğu Batı, Sayı: 25
• Tanpınar, A. Hamdi (2001), “Medeniyet Değiştirmesi ve İç İnsan”, Türkiye Günlüğü, Sayı: 67.