The Content of the Notion “Ahl al-Sunna” According to Ibn Hazm

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 3, 81 - 95, 01.09.2009

Galip Türcan

Öz

Political tensions and struggles after the death of the Prophet Muhammad gave rise to conceptional tensions and rhetorical/polemical struggles among Muslims. These struggles ended up with radical differences in the opinions of Muslims concerning basic teachings of Islam. In this context the Notion Ahl al-Sunna was employed by different Islamic sects to differentiate themselves from others which were regarded heretic or falsified. This paper will analyze the claim made by Ibn Hazm related to the Notion Ahl al-Sunna.

Anahtar Kelimeler

Ahl al-Sunna, Ib Hazm, Zahirite, Ahl al-Hadith

İbn Hazm’a Göre Ehl-i Sünnet Kavramının İçeriği

Öz

Hz. Peygamber’in vefatından sonra ortaya çıkan siyasi çatışmalar, beraberinde itikadî ayrışmayı/fırkalaşmayı getirmiş ve itikadî fırkalar arasında çok güçlü bir rekabet ortamının doğmasına neden olmuş, hangi fırkanın asıl kaynaklar bakımından dine daha yakın olduğu iddiası Müslüman toplumun gündemini sürekli meşgul etmiştir. Sözü edilen ayrışma ifade edilirken çok sık kullanılan ehl-i sünnet (ehlu’s-sunne) kavramı ve ilgili kavramın içeriği konusunda İbn Hazm tarafından geliştirilen yaklaşım bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ehl-i Sünnet, İbn Hazm, Zahirîler, Ehl-i Hadis

Kaynakça

• el-Bezdevî, Ebu’l-Yusr Muhammed b. Muhammed b. Abdulkerim, Kitabu Usûli’d-Din, Tahkik: Hans Peter Lens, Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-Arabî, Kahire 1963/1383.
• el-Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, Mevsûatu’sSunne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1412.
• el-Curcânî, es-Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, et-Ta’rîfât, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, (Mısır) 1938/1357.
• Ebû Hanife, Nu’man b. Sabit, Risaletu Ebî Hanife ilâ Osman el-Bettî, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981.
• Ebû Hanife, el-Fıkhu’l-Ebsat, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul 1981.
• Esen, Muammer, Ehl-i Sünnet Kavramın Oluşum ve Gelişim Süreci, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2009.
• el-Eş’arî, Ebu’l-Hasen Ali b. İsmail, Makâlâtu’l-İslâmiyyîn, Tahkik: Hellmut Ritter, Franz Steiner Verlag Gmbh, Wiesbaden 1980.
• el-Eş’arî, Kitabu’l-Luma’ fi’r-Reddi alâ Ehli’l-Ehvâ ve’l-Bi’da’, Risâletu’l-Eşarî fî İstihsâni’l-Havd fi İlmi’l-Kelam ile birlikte, Tahkik: Hamûde Gurâbe, Matbaatu Mısr Şirketu Musâheme Mısriyye, (Mısır) 1955.
• Goldziher, I, Zâhirîler Sistem ve Tarihleri, çeviri: Cihat Tunç, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1982.
• İbn Hazm, Mulahhas İbtâli’l-Kıyas ve’r-Ra’y ve’l-İstiahsân ve’t-Taklîd ve’- Ta’lîl, Tahkik: Saîd el-Efğânî, Matbaatu Camiatu Dimeşk, Dimeşk 1960/1379.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhallâ bi’l-Âsâr ,I-XII, Tahkik: Abdulgaffar Süleyman el-Bendârî, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1984/1405, I.
• İbn Hazm, el-Fisâl fi’l-Milel ve’l-Ahvâ ve’n-Nihal, I-III, Dâru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut 1996/1416, I.
• İbn Hazm, İlmu’l-Kelam alâ Mezhebi Ehli’s-Sunne ve’l-Cemâa, Tahkik: Ahmed Hicazî es-Sakâ, el-Mektebu’s-Sekâfî li’n-Neşr ve’t-Tevzî’, Kahire 1989.
• İbn Hazm, Resâilu İbn Hazm el-Endulusî, el-Muessesetu’l-Araviyye li’dDirâsât ve’n-Neşr, Beyrut 1983, IV.
• İbn Hazm, Resâilu İbn Hazm el-Endulusî, IV, 409; en-Nubez fî Usûli’l-Fıkh, Tahkik: Ahmed Hicazî es-Saka, Mektebetu’l-Kulliyyât elEzheriyye, Kahire 1981/1401.
• İbn Hazm, Usûlu’d-Din Dinin Kaynaklarına Bir Bakış, Çeviri: İbrahim Aydın, İnsan Yayınları, İstanbul 1997.
• İbn Mace, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid, es-Sunen, Mevsûatu’s-Sunne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuha içinde, Çağrı Yayınları., İstanbul 1992/1412.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid, es-Sunen, Mevsûatu’s-Sunne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuha içinde, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1412.
• İrfan Abdulhamid, Dirâsât fi’l-Firak ve’l-Akâid el-İslamiyye, Matbaatu’l- İrşad, Bağdad 1967.
• İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah ve İnsan, Kevser Yayınları, Ankara, Tarihsiz.
• en-Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali, es-Sunen, Mevsûatu’sSûnne
• el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1412.
• eş-Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdilkerim, el-Milel ve’n-Nihal, IIII, Dâru’l-Kitabi’l-İlmiyye, Beyrut 1992/1413.
• et-Tahânevî, Muhammed Ali, Mevsûatu Keşşâfi İstılâhâtı’l-Funûn ve’l-Ulûm, I-II, Tahkik: Ali Dahrûc, Mektebetu Lubnân Naşirûn, Lübnan 1996, I.
• et-Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Serve , es-Sunen, Mevsûatu’s-Sunne Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yy., İstanbul 1413/1992.
• Watt, Montgomery, İslam Nedir, Çeviri: Elif Rıza, Birleşik Yayıncılık, İstanbul 1993.