6.Sınıf Türkçe Ortak Sınavının Cinsiyete ve Okul Coğrafyasına Göre Ölçme Değişmezliğinin İncelenmesi: Niğde İli Örneği

Yıl 2024, , 1773 - 1788, 01.11.2024

Erdem Boduroğlu , Oğuz Koç , Hüseyin Ekinay

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1258944

Öz

İllerde kurulan Ölçme Değerlendirme Merkezleri aracılığıyla son dönemlerde farklı sınıf düzeylerinde bazı sınavlar il genelinde ortak sınav şeklinde yapılmaktadır. Bu sınavların güvenirlik ve geçerliğinin artırılması amacıyla atılacak adımlar önem arz etmektedir. Bu araştırmada da Niğde ilinde 6.Sınıf düzeyinde yürütülen Türkçe dersi ortak sınavının cinsiyet ve okul coğrafyasına göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. 2019-2020 eğitim öğretim yılında 6.sınıf Türkçe sınavına katılan 5032 öğrenci araştırma grubunu oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda Türkçe dersi ortak sınavının hem cinsiyete hem de coğrafyasına göre güçlü değişmezlik sağladığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu sayede gruplar arasındaki ortalama farklılıkların ölçülen örtük özellikteki gerçek farklılıktan kaynaklandığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

ölçme değişmezliği, yapısal eşitlik modeli, çok gruplu doğrulayıcı faktör analizi, ortak sınav, ölçme değerlendirme merkezi

Kaynakça

• Abell, N., Springer, D. W., and Kamata, A. (2009). Developing and validating rapid assessment instruments. Oxford University Press.
• Aksu, G., Guzeller, C. O., and Eser, M. T. (2017). Analysis of maths literacy performances of students with Hierarchical Linear Modeling (HLM): The Case of PISA 2012 Turkey. Education and Science, Vol 42, 247-266. Altıntaş, Ö., ve Kutlu, Ö. (2020). Ankara üniversitesi yabancı uyruklu öğrenci seçme testinin ölçme değişmezliğinin örtük sınıf ve rasch modeline göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(203).
• Arıkan, Ç. A., and Zorbaz, S. (2020). Measurement invariance of the satisfaction with life scale across gender and time. Turkish Journal of Education, 9(4), 260-272.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. New York, NY: The Guilford Press. Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (23. baskı). Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Pegem Akademi.
• Chen, F. F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. Structural equation modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(3), 464-504.
• Cheung, G. W., and Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural equation modeling, 9(2), 233-255.
• Crocker, L., and Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Holt, Rinehart and Winston. Coşkun, F. (2023). PISA 2018 verisi üzerinden öğrencilerin kültürlerarası iletişim algısının örtük sınıf modelleri ile incelenmesi: Türkiye örneklemi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-20.
• Deniz, K. (2003). Yazılı anlatım becerileri bakımından köy ve kent beşinci sınıf öğrencilerinin durumu. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 233.
• Durmaz, M. (2019). Okul motivasyonu ölçeğinin cinsiyete ve sınıf düzeyine göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Embretson, S. E., and Reise, S. P. (2013). Item response theory. Psychology Press.
• Eriştiren, İ. (2021). Ortaöğretime geçiş sınavlarında ölçme değişmezliği ve dmf’nin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ferrando, P.J., and Lorenzo-Seva, U. (2017). Program FACTOR at 10: origins, development and future directions. Psicothema, 29(2), 236-241. https:/ doi: 10.7334/psicothema2016.304
• Gana, K., and Broc, G. (2019). Structural equation modeling with lavaan. John Wiley & Sons.
• Gündeğer, C. (2023). E-değerlendirmeye yönelik tutum ölçeğinin madde yanlılığının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1) , 249-271.
• Hu, L. T., and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• İnan, E. (2018). Kırsal kesimlerdeki ilkokullarda Türkçe öğretiminde karşılaşılan güçlüklerin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Kane, M. T. (2006). Validation. Educational measurement, 4(2), 17-64.
• Kline, R. B., (2011). Principles and practices of structural equation modelling. New York: The Guilford Press.
• Kline, R. B. (2016). Practice of principles of structural equation modeling. Guilford.
• Meade, A. W., Johnson, E. C., and Braddy, P. W. (2008). Power and sensitivity of alternative fit indices in tests of measurement invariance. Journal of applied psychology, 93(3), 568.
• Meredith, W. (1993). MI, factor analysis and factorial invariance. Psychometrika, 58, 525-543.
• Messick, S. (1995). Validity of psychological assessment: Validation of inferences from persons’ responses and performances as scientific inquiry into score meaning. American Psychologist, 50, 741-749.
• Muthén, L.K., and B.O. Muthén. (2017). Mplus user’s guide, 8th ed. Muthén & Muthén.
• Raju, N. S., Laffitte, L. J., and Byrne, B. M. (2002). Measurement equivalence: A comparison of methods based on confirmatory factor analysis and item response theory. Journal of Applied Psychology, 87(3), 517.
• Schumacker, R. E., and Lomax, R. G. (2004). A beginner’s guide to structural equation modeling. Psychology Press.
• Sireci, S. G. (2007). On validity theory and test validation. Educational Researcher 36, 477-481.
• Şen, S. (2020). Mplus ile yapısal eşitlik modellemesi uygulamaları. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Şenel, S. (2022) Measurement invariance of Turkish “central exam for secondary education” by specific learning disability. Journal of Advanced Education Studies, 4(2), 88-105.
• Urbina, S. (2014). Essentials of psychological testing (2nd Edition). John Wiley & Sons
• Ülkü, S. (2019). ABİDE 2016 Türkçe ve fen bilimleri alt-testlerinin öğretmen özelliklerine göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (5. Baskı). Pearson Education.
• Van de Schoot, R., Lugtig, P., and Hox, J. (2012). A checklist for testing measurement invariance. European journal of developmental psychology, 9(4), 486-492.
• Vandenberg, R. J., and Lance, C. E. (2000). A review and synthesis of the measurement invariance literature: Suggestions, practices, and recommendations for organizational research. Organizational research methods, 3(1), 4-70.
• Wu, A., D., Li, Z., and Zumbo, B., D. (2007). Decoding the meaning of factorial invariance and updating the practice of multigroup confirmatory factor analysis: a demonstration with TIMSS data. Practical Assessment, Research & Evaluation, 12(3), 1-26.