İŞİTME ENGELLİLERE YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ÜÇ BOYUTLU TEKNOLOJİLERİN YERİ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 218, 21 - 54, 15.05.2018

Serdar Bulut

Öz

İşitme engellilere verilen dil eğitiminin belirli bir plan ve program dâhilinde olması gerekmektedir. Özel öğrenci kapsamında değerlendirilen işitme

engelli öğrencilere verilen eğitim öğretim faaliyetlerinin amaca ulaşabilmesi için doğru ortamda doğru adımların atılması son derece önemli bir konudur. Eğitim öğretim ortamlarının hedefe uygun şekilde dizayn edilmesi ve üç boyutlu materyallerle bu eğitim öğretim ortamlarının desteklenmesi hem ana dilde hem de yabancı dilde işitme engellilere dil öğretimini daha hızlı hâle getirecektir. Çağımız şartlarında engellilerle ilgili Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi adı altında yapılan birkaç çalışma dışında, engellilere yönelik yapılan herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmalar da görme engellilerle alakalıdır. Yabancı

dil olarak Türkçe öğretimi alanının son yıllarda yakaladığı ivmeyi düşünürsek, hele hele Türkçenin dünya dili yapılmak istendiği bir çağda engelli vatandaşlara da yabancı dil olarak Türkçenin öğretilmesi şarttır. Biz bu çalışmamızda sosyal sorumluluk kapsamında işitme engellilere yabancı

dil olarak Türkçe öğretiminde teknolojinin gelişmesiyle beraber üç boyutlu teknolojiden ne oranda faydalanmak gerektiğini ve bu faydalanma sonucunda

işitme engellinin Türkçeyi öğrenme düzeyinde eskiye oranla hangi farklılıkların olduğunu göstermeye çalışacağız. Üç boyutlu teknoloji yardımıyla oluşturulan materyaller, görsel ve yazılı basılı materyaller olarak ele alınacaktır. Özellikle eğitim öğretim faaliyetleri ile araç ve gereçler de bu çalışmalar içinde değerlendirilecektir. Bu çalışma sonucunda görsel ve yazılı basılı materyallerin eğitim öğretim faaliyetlerinde işitme engellilerin dil öğretimini ne oranda etkilediği de gösterilmeye çalışılacaktır. Görsel ve yazılı basılı materyaller bilgiyi somutlaştıracak ve işitme engellilerin yabancı dil olarak Türkçeyi, hızlı ve kalıcı şekilde

öğrenmelerini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hearing impaired, Turkish as World Language, Three-Dimensional Technology, Teaching Turkish as a Foreign Language, Materials

Kaynakça

• Akçamete, G. (2003). İşitme Yetersizliği Olan Çocuklar, (Editör: A. Ataman). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş içinde (s. 311-358) Dördüncü Baskı, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Akdemir, Ö. (2011). Yükseköğretimimizde Uzaktan Eğitim, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, Ağustos, 69-71.
• Arnold, P. (1978). The Deaf Child’s Written English – Can We Measure Its Quality?, J. Brit. Assn. Teachers of the Deaf.
• Baykoç, N. vd. (2010). Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, I. Baskı.
• Bulut, S. (2015). Görme Engellilere Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Kesit Akademi Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, 138-173.
• Bulut, S. ve Bulut, G. (2016). Usage Of Three Dimensional Technology In Teaching Turkish Language To The People With Visually Impaired, Jass Studies-International Journal of Social Science, Doi Number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3445, Number: 46, Spring IV, 319-330. İşitme Engellilere Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Üç Boyutlu Teknolojiler... Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018 51
• Cerra, K. K. et al. (1997). Fostering Reader Response and Developing Comprehension Strategies in Deaf and Hard of Hearing Children, American Annals of The Deaf, 142(5), 379-385.
• Demir, N. ve Tiryaki, E. N. (2014). Ortaokulda Öğrenim Gören İşitme Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, Volume:6, No:2, 9-24.
• Deretarla, E. (2000). Kaynaştırma Uygulaması Yapan İlköğretim Okullarının 3. Sınıfına Devam Eden Normal İşiten ve İşitme Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerinin İncelenmesi, Yayımlanmış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dooley, C. (1996). Approaches to Individualized Reading: a Child Historical Perspective, Reading Psychology, Volume: 17, No:3, 193 227.
• Durmuş, M. vd. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı, 1. Baskı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Erdem, M. D. ve Memiş, M. R. (2013). Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri ve Eleştiriler, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume: 8/9, 297-318.
• Erdem, M. D. vd. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Alanında Yazılmış Bilimsel Makalelerde Geçen Anahtar Sözcüklere İlişkin İçerik Analizi, OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 213-237.
• Erdiken, B. (2010). İşitme Engelli Öğrencilere Yazılı Anlatım Öğretiminde İki Yaklaşım ve Değerlendirme, Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 39(186), 85-105.
• Erişkon Cangil, B. (1999). Yabancı Dil Öğretiminde Bilgisayar, Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 64. Sayı, Ekim-Aralık, İstanbul, 26-29.
• Girgin, Ü. (2005). İşitme Engelli Çocuklarda Bireyselleştirilmiş Okuma Eğitimi, The Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, July, ISSN:1303-6521, Volume:4, Issue:3, Article: 19, 143-150.
• Gormley, K. and Sarachan-Deily, A. B. (1987). Evaluating Hearing-Impaired Students Writing: A Pactical Approach.
• Gökçearslan, A. (2010). Bilgisayar Teknolojisi ve 3 Boyutlu Canlandırma, Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Uluslararası Yeni Medya ve Etkileşim Sempozyumu, İstanbul.
• Hyde, M. B. and Power, D. J. (1991). Teacher’ use of simultaneous Communication: Effects on the signed and spoken components. American Annals of the Deaf, 136, 381-387.
• Isaacson, S. and Luckner, J. L. (1988). A Model for Teaching Written Language to Hearing Impaired Student, Teach English Deaf Second Language Students.
• Işık, A. H. vd. (2009). Medikal Cihazların 3 Boyutlu Web Tabanlı Öğretilmesi, Akademik Bilişim 2009 – XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat 2009, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Serdar Bulut 52 Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018
• Işık, İ. vd. (2008). Uzaktan Eğitimde 3 Boyutlu Web Teknolojilerinin Kullanılması, Bilişim Teknolojileri Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, Mayıs, 75-78.
• Kılıç, A. vd. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kirazlı, N. ve Ateş, M. (2016). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Görsel ve İşitsel Materyal Kullanımı, INES 2016 (1st International Academic Research Congres) Tam Metin Kitabı içinde (s. 3290-3299), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kocabıyık, D. (2013). İşitme Engelli Öğrencilere Türkçe Öğretimindeki Bazı Sorunlar, Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 4, 8-14.
• Kretschmer, R. R. and Kretschmer, L. W. (1978). Language Development and Intervention with The Hearing Impaired, Baltimore.
• Maden, S. ve Dincel, Ö. (2015). İnformal Öğrenme Yaklaşımının Yabancı Dil Olarak Türkçe Sözcük Öğretimine Etkisi, Milli Eğitim, Sayı: 206, Bahar, 30-53.
• Myklebust, H. R. (1973). Development and disordes of Written Language, Volume:2, Studies of normal and exceotional children, Grune and Stratton.
• Öz, C. vd. (2011). Saklı Markov Model Kullanarak Türkçe Konuşmayı ve Yazıyı İşaret Diline Çevirme, Fırat Üniversitesi Elektrik Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, Elazığ, 237-241.
• Özgür, İ. (2013). Engelli Çocuklar ve Eğitimi-Özel Eğitim, Adana: Karahan Kitabevi, 4. Baskı.
• Özsoy, Y. (1979). Türkiye’de Sağırlar Eğitiminde Sözlü İletişim Yönteminin Etkililiği, Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Özyürek, A. (1997). İşiten Bir Anneyle Birinci Sınıfa Devam Eden İşitme Engelli Çocuğun Doğal ve Ortamında Çeşitli Bağlamlardaki Sözlü Etkileşimlerinde Konu Değiştirmeleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Russel, W. K. et al. (1976). Linguistics and Deaf Children, DC: A.G. Washington: Bell Association for the Deaf.
• Sarı, H. (2011). İşitme Engelli Çocuklar ve Eğitimleri (Editör: Baykoç, N.). Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim içinde (s. 132-154), Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Searfoss, L. W. and Readence, J. E.(1989). Helping Children Learn To Read. Boston: Allyn and Bacon.
• Şahin, A. ve Maden, S. (2011). Dilbilgisi Öğretiminde Materyal Tasarımı,1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Taştan, O. (2015). İşitme Engelli Öğrenciler İçin Türkçe Öğrenci Ders ve Çalışma Kitabı, Edirne: Parafiks Yayınevi.
• Tiryaki, E. N. (2014a). Ortaokulda Öğrenim Gören İşitme Engelli Öğrencilerin Yazılı Metinlerini Oluşturmadaki Sorunları, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 101-121.
• Tiryaki, E. N. (2014b). Ortaokulda Öğrenim Gören İşitme Engelli Öğrencilerin Yazılı Anlatım Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 247-258. İşitme Engellilere Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Üç Boyutlu Teknolojiler... Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018 53
• Yoshinaga, C. I. and Snyder, L. (1985). Form and Meaning, The Volta review.
• Yalın, H. İ. (2010). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Pegem Yayınları. İnternet Kaynakları (http://niluferieml.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/16/14/870798/icerikler/isaret-dili_46306. htm (http://www.hurriyet.com.tr/isitme-engelliler-de-yabanci-dil-ogrenecek-10822202) https://www.spreadthesign.com/tr/