ÖĞRETMEN ATAMALARINDA SÖZLÜ SINAV UYGULAMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ: ATANAN VE ATANAMAYAN ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİNE DAYALI NİTEL BİR ANALİZ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 218, 135 - 162, 15.05.2018

Didem Koşar , Emre Er Serkan Koşar , Ali Çağatay Kılınç

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen atamalarında sözlü sınav uygulamasını, atanan ve atanamayan öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Durum çalışması deseninde kurgulanan bu nitel araştırmanın çalışma grubunu 29.09.2016 tarihinde açıklanan sözleşmeli öğretmenlik sözlü

sınavı sonuçlarına göre atanan dokuz ve atanamayan yedi olmak üzere toplam 16 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, nitel araştırma veri analizi tekniği olarak betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları katılımcıların sözlü sınavındaki soruların genellikle alan dışından olduğunu, sözlü sınav komisyonlarının puanlamada yanlı davrandığını, sözlü sınav süresinin değerlendirme için yetersiz olduğunu ve sözlü sınavla atama yönteminin objektif olmadığını düşündüklerinin göstermektedir. Bununla birlikte katılımcılar sözlü sınav uygulamasıyla öğretmenlerin değersizleştirildiğini, sözlü sınavın öğretmen niteliğine herhangi bir katkı sağlamadığını ve mesleğin geleceğine ilişkin kaygı duyduklarını belirtmişlerdir. Araştırma sonuçları ilgili alanyazınla ilişkili bir biçimde tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleği, öğretmen atama, sözlü sınav

Kaynakça

• Atav, E. ve Sönmez, S. (2013). Öğretmen adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS)’na ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 1-13.
• Loeb, S., Kalogrides, D., & Béteille, T. (2011). Effective schools: Teacher hiring, assignment, development, and retention. NBER Working Paper No.17177. Retrieved from http://www. nber.org/papers/w17177 1st May, 2017.
• Bogdan R. C., & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods (3rd ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Boyd, D., Lankford, H., Loeb, S., Ronfeldt, M., & Wyckoff, J. (2011). The role of teacher quality in retention and hiring: Using applications to transfer to uncover preferences of teachers and schools. Journal of Policy Analysis and Management, 30(1), 88-110.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 11. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Cannata, M., Rubin, M., Goldring, E., Grissom, J. A., Neumerski, C. M., Drake, T. A., & Schuermann, P. (2017). Using teacher effectiveness data for ınformation-rich hiring. Educational Administration Quarterly, 53(2), 180-222.
• Cohen-Vogel, L., Little, M., & Fierro, C. (2017). Evidence-based staffing in high schools: Using student achievement data in teacher hiring, evaluation, and assignment. Leadership and Policy in Schools, 16(1), 1-34.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage. Epçaçan, C. (2016). Öğretmen adaylarının KPSS ve öğretmenlik atamaları hakkındaki görüşleri. Turkish Studies, 11(3), 1065-1090.
• Eraslan, L. (2004). Öğretmenlik mesleğine girişte Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) yönteminin değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-31.
• Didem Koşar / Emre Er / Serkan Koşar / Ali Çağatay Kılınç 160 Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2008). How to design and evaluate research in education (7th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Gore, J., Barron, R. J., Holmes, K., & Smith, M. (2016). Who says we are not attracting the best and brightest? Teacher selection and the aspirations of Australian school students. Australian Education Research, 43(5), 527-549.
• Gündoğdu, K., Çimen, N. ve Turan, S. (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.
• Ingle, K., Rutledge, S., & Bishop, J. (2011). Context matters: Principals’ sensemaking of teacher hiring and on-the-job performance. Journal of Educational Administration, 49(5), 579-610.
• Jacob, B. A. (2016). The power of teacher selection to improve education. Economic Studies at Brookings. Evidence Speaks Report, 1(12).
• Jacob, B., Rockoff, J. E., Taylor, E. S., Lindy, B., & Rosen, R. (2016). Teacher applicant hiring and teacher performance: Evidence from DC public schools. NBER Working Paper No.22054. Retrieved from http://www.nber.org/papers/w220547177 1st May, 2017.
• Kabak, M. ve Kazançoğlu, Y. (2012). Bulanık analitik hiyerarşi yöntemiyle öğretmen seçimi ve bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 95-111.
• Karataş, S. ve Güleş, H. (2013). Öğretmen atamalarında esas alınan merkezi sınavın (KPSS) öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 102-119.
• Kuran, K. (2012). Öğretmen adaylarının KPSS kursu veren dershanelere ve KPSS’ye ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 143-157.
• Liu, S., Liu, C., Stronge, J., & Xu, X. (2016). Teacher characteristics for success in the classroom: Chinese principals’ perceptions for hiring decisions. Asia Pacific Educational Review, 17(1), 107-120.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). USA: SAGE.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2016). Sözleşmeli Öğretmenliğe Başvuru ve Atama Duyurusu. http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_08/05101302_szlemeliretmenalmduyurusu.pdf adresinden 03.02.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Resmî Gazete (2015). Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. 17 Nisan 2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2015/04/20150417-4.htm adresinden 03.02.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Resmî Gazete (2016). Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik. 3 Ağustos 2016 tarih ve 29790 sayılı Resmî Gazete. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/sozogristihdam/sozogristihdam_ 0.html adresinden 03.02.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Öğretmen Atamalarında Sözlü Sınav Uygulamasının Değerlendirilmesi: Atanan ve... Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018 161 Sezgin, F. ve Duran, E. (2011). Kamu Personeli Seçme Sınavı’nın (KPSS) öğretmen adaylarının akademik ve sosyal yaşantılarına yansımaları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 1-9.
• Sezgin-Nartgün, Ş. (2008). Aday öğretmenlerin gözüyle Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen atama esasları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 47-58.
• Şahin,İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1194.
• Şahin, Ç.ve Demir, F. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının Türkçe öğretmenliği alan sınavına yönelik algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 979-992.
• TEDMEM, (2016). 2016 eğitim değerlendirme raporu. Ankara: Türk Eğitim Derneği. Yolcu, H. & Bayram, A. (2015). Okul yöneticisi seçme sürecini deneyimleyen yönetici adaylarının sözlü sınav yöntemine ilişkin algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 3(3), 102-126
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yüksel, S. (2013). Öğretmen yetiştirmede hesap verebilirlik bağlamında KPSS sonuçlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 404-420.