ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZEL YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, ÜSTÜN-ÖZEL YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ, 91 - 108, 07.11.2018

Halil İbrahim Yıldırım Ayşegül Şükran Öz

Öz

Bu araştırmada öğretmen adaylarının özel yetenekli çocukların eğitimine yönelik tutumları incelenmiştir. Araştırma modeli olarak ilişkisel tarama

modeli kullanılmıştır. Katılımcılar, 2017-2018 yılında Akdeniz Bölgesi’nde bir üniversitenin eğitim fakültesinde öğrenim gören 189 öğretmen adayından oluşmaktadır. Bu öğretmen adaylarının 99’u (% 52.3) “Özel Eğitim” dersini almıştır. Katılımcıların 62’si erkek (%32.8), 127’si kadındır (%67.2). Araştırmanın veri toplama araçları “Üstün Yeteneklilerin Eğitimine İlişkin Tutum Ölçeği” ve demografik bilgi formudur. Elde edilen veriler SPSS 20 programıyla analiz edilmiştir.

Araştırmanın bulgularına göre öğretmen adayları üstün yetenekli çocuklar ve onların eğitimine yönelik olumlu tutuma sahiptir. Bölümler arasında tutum puanları göz önünde bulundurularak en olumlu tutuma sahip olan Özel Eğitim Bölümü öğrencileridir. Öğretmen adaylarının cinsiyetlere göre tutum puanları

birbirine yakındır. ‘Özel Eğitim’ dersini alıp almama durumlarına göre incelendiğinde dersi alan katılımcılar ile almayanlar arasında dersi alan katılımcıların lehine anlamlı fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenek, tutum, öğretmen adayı, öğretmen eğitimi

Kaynakça

• Akarsu, F. (2004). Enderun: Üstün yetenekliler için saray okulu. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi seçilmiş makaleler kitabı (ss. 97-101). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Ayas, B. (2010). Bilimsel Üretkenlik Testi’nin ilköğretim 6. sınıf düzeyinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bakioğlu, A. & Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde türkiye için öneriler. Üstün yetenekliler eğitimi ve araştırmaları dergisi (uyad), 1(1), 31-44.
• Beijaard, D. (1995). Teachers’ prior experiences and actual perceptions of professional identity. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 1(2), 281–294.
• Bianco, M., Harris, B., Garrison-Wade, D., & Leech, N. (2011). Gifted girls: Gender bias in gifted referrals. Roeper Review, 33(3), 170-181.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.,K., Akgün, Ö.,E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, PegemA yayıncılık, 15. baskı, Ankara.
• Çetinkaya, Ç., & Döner, İ (2012). Türkiye’de üstün yeteneklilere tanınan hakların incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 7-20.
• Chipego, A. (2004). Factors associated with the attitudes of elementary level classroom teachers toward gifted education (Doctoral Dissertation). Retrieved from Widener University UMI No. 3120729 on 23rd August2016.
• Cutts, N. E. & Moseley, N. (2004): Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocukların eğitimi ulusun en büyük kaynaklarından birinin harcanması nasıl önlenir, (Çeviren: İsmail Ersevim), Özgür Yayınları, İstanbul.
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. National Education, 186, 72-84.
• Day, C. (2002). School reform and transitions in teacher professionalism and identity. International Journal of Educational Research, 37(8), 677–692.
• Demirhan, E., Kaya Uyanık, G., Canan Güngören, Ö., & Gür Erdoğan, D. (2016). An examination of pre service classroom teaching programs in terms of gifted education in Turkey. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 4(2), 15–15.
• Forlin, C., Loreman, T., Sharma, U., & Earle, C. (2009). Demographic differences in changing pre-service teachers’ attitudes, sentiments and concerns about inclusive education. International Journal of Inclusive Education, 13(2), 195-209.
• Gagné, F. (1991). Brief presentation of Gagné and Nadeau‘s attitude scale: Opinions about the gifted and their education. Montreal: University of Québec.
• Gagné, F., & Nadeau, L. (1985). Dimensions of attitudes toward giftedness. In A. H. Roldan, (ed.), Gifted and talented children, youth and adults: Their social perspective and culture (pp. 148-170). NY: Trillium Press.
• Öğretmen Adaylarının Özel Yeteneklilerin Eğitimine İlişkin Tutumlarının İncele... Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018 105
• Geake, J. G., & Gross, M. U. (2008). Teachers’ negative affect toward academically gifted students: An evolutionary psychological study. Gifted Child Quarterly, 52(3), 217-231.
• Gencel, İ. E., & Satmaz, İ. (2017). Teacher candidates’ attitudes towards education of gifted students. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 7(14), 49-62. yetenekliler eğitimine ilişkin tutum ve öz-yeterliklerinin incelenmesi. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(1), 12-16
• Hansen, J. B., & Feldhusen, J. F. (1994). Comparison of trained and untrained teachers of gifted students. Gifted Child Quarterly, 38(3), 115-121.
• Hébert, T. P., & Neumeister, K. L. S. (2000). University mentors in the elementary classroom: supporting the intellectual, motivational, and emotional needs of high-ability students. Journal for the Education of the Gifted, 24(2), 122-148.
• Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message: Self-understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(2), 257-272.
• Keskin, M. Ö., Samancı, N. K., & Aydın, S. (2016). Bilim ve sanat merkezleri: mevcut durumları, sorunları ve çözüm önerileri. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 1(2), 78-96.
• Korthagen, F. , & Vasalos, A. (2005). Levels in reflection: Core reflection as a means to enhance professional growth. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 11(1), 47-71.
• Marland Jr, S. P. (1971). Education of the gifted and talented-volume 1: Report to the congress of the united states by the us commissioner of education . McCoach, D. B., & Siegle, D. (2007). What predicts teachers’ attitudes toward the gifted?. Gifted child quarterly, 51(3), 246-254.
• Metin, N., Şenol, F. B., & İnce, E. (2017). Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(1), 95-116.
• Nykvist, S., & Mukherjee, M. (2016). Who am I? Developing pre-service teacher identity in a digital world. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 851-857.
• Omolara, S. R., & Adebukola, O. R. (2015). Teachers’ Attitudes: A Great Influence on Teaching and Learning of Social Studies. JL Pol’y & Globalization, 42, 131.
• Peker, M., & Mirasyedioğlu, Ş. (2008). Pre-service elementary school teachers’ learning styles and attitudes towards mathematics. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 21-26.
• Philippou, G. N., & Christou, C. (1998). The effects of a preparatory mathematics program in changing prospective teachers’ attitudes towards mathematics. Educational studies in mathematics, 35(2), 189-206.
• Plunkett, M. (2000). Impacting on teacher attitudes toward gifted students. Australasian Journal o f Gifted Education, 9(2), 33-42. Halil İbrahim Yıldırım / Ayşegül Şükran Öz 106 Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018
• Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. Handbook of research on teacher education, 2, 102-119.
• Rosenblatt, Z., & Ruvio, A. (1996). A test of a multidimensional model of job insecurity: The case of Israeli teachers. Journal of organizational behavior, 17, 587-605.
• Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliliği. Eğitim ve Bilim. 36(161), 1-17.
• Sak, U. (2012). Üstün zekalılar: Özellikleri tanılanmaları eğitimleri Ankara: Vize yayıncılık.
• Savolainen, H., Engelbrecht, P., Nel, M., & Malinen, O. P. (2012). Understanding teachers’ attitudes and self-efficacy in inclusive education: Implications for pre-service and in-service teacher education. European Journal of Special Needs Education, 27(1), 51-68.
• Sharma, U., Forlin, C., & Loreman, T. (2008). Impact of training on pre-service teachers’ attitudes and concerns about inclusive education and sentiments about persons with disabilities. Disability & Society, 23(7), 773-785.
• Sternberg, R. J., & Zhang, L. (1995). What do we mean by giftedness? A pentagonal implicit theory. Gifted Child Quarterly, 39(2), 88-94.
• Tannenbaum, A. J. (1983). Gifted children: Psychological and educational perspectives. New York: Macmillan.
• Terman, L. M. (1916). The measurement of intelligence: An explanation of and a complete guide for the use of the Stanford revision and extension of the Binet-Simon Intelligence Scale. Houghton Mifflin. s.44
• Tomlinson, C. A. (1999). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C.A., & Allan, S.D. (2000). Leadership for differentiating schools and classrooms. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tortop, H. S. (2014a). Öğretmenler için üstün yetenekliler eğitimine ilişkin tutum ölçeği Türkiye için uyarlama çalışmasının yeniden gözden geçirilmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 2(2), 63-71.
• Tortop, H. S. (2014b). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 2(2), 16-26.
• Tortop, H.S. & Kunt, K. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 441-451.
• Tortop, H.S. (2012). Öğretmenler için üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutum ölçeği adaptasyon çalışması. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 89-106.
• Troxclair, D.A. (2013). Preservice teacher attitudes toward giftedness. Roeper Review, 35(1), 58-64. Uzun, M. (2004). Üstün yetenekli çocuklar el kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları Öğretmen Adaylarının Özel Yeteneklilerin Eğitimine İlişkin Tutumlarının İncele... Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018 107
• Valsiner, J. (2007). Culture in Minds and Societies: Foundations of Cultural Psychology.. New Delhi: Sage
• Walker, A., Shafer, J., & Iiams, M. (2004). Not in my classroom”: Teacher attitudes towards English language learners in the mainstream classroom. NABE Journal of Research and Practice, 2(1), 130-160.
• Wiggins, R. A., Follo, E. J., & Eberly, M. B. (2007). The impact of a field immersion program on pre-service teachers’ attitudes toward teaching in culturally diverse classrooms. Teaching and Teacher Education, 23(5), 653-663.
• Yönergesi, M. B. (2007). Millî eğitim bakanlığı bilim ve sanat merkezleri yönergesi