1924’TEN GÜNÜMÜZE TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA YAZI

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 97 - 128, 30.12.2019

Hülya Yeşiltaş Fatma Karafilik Elif Bakar

Öz

Bir ülkenin dil öğretiminde en etkili alanlardan biri yazmadır. Çünkü okuma, dinleme ve konuşma
becerilerini doğrudan etkileyebilen yazma becerisi, aynı zamanda bireylerin bilişsel ve duygusal
gelişiminin yanı sıra estetik gelişi- mini de destekleyen bir alandır. Tarihsel süreç içerisinde
ülkemizde yazı konu- suna eğitimde verilen yerin belirlenmesi bu çalışmada ele alınmıştır.
İlköğretim kurumlarında uygulanan zorunlu derslerden biri olan Türkçe dersinde geliştirilmesi
beklenen dört temel beceriden biri olan “yazma”nın öğretim programındaki yeri büyük önem
taşıdığından bu çalışmada Türk Millî Eğitim Sistemi’nde 1924’ten 2019’a kadar uygulanmış olan
Türkçe Öğretim Programlarındaki “yazı” ile ilgili hususlar ele alınmıştır. Doküman ve içerik
analizi yöntemlerinin kullanıldığı araştırmada programlar incelenerek güzel yazı, el yazısı,
dik/eğik temel harfler, dik/eğik bitişik yazı çeşitlerinin yazı türü, yazı öğretimi/yöntemi, yazı
araç gereçleri açısından ilkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki yeri ortaya konulmaya
çalışılmıştır. Araştırmada güzel yazıya verilen önemin gittikçe azaldığı ve öğretim programlarında
yazı derslerine ayrılan süreye gittikçe daha az yer verildiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretim programı, yazı öğretimi, dik temel yazı, bitişik eğik yazı, el yazısı

Kaynakça

• ALACAPINAR, F. G., SÖNMEZ, V. (2011), Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• ALTUNBAY, M. (2018), Yazı Yazma Teknikleri Dersinin Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazı Yazma Becerisine Etkisi, Ankara: Millî Eğitim Dergisi, 47 (217), 57-76.
• ARCAGÖK, S., KOBAK, G., DEMİR, M. K., ŞAHİN, Ç. (2017), Dik Temel Yazı ve Bitişik Eğik Yazı Kullanımına Yönelik Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görüşleri, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 861-879.
• ARSLAN, D., ILGIN, H. (2010), Öğretmen ve Öğrencilerin Bitişik Eğik Yazı ile İlgili Görüşleri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 69-92.
• BALTACIOĞLU, İ. H. (1954), Grafoloji Konusu, Metodu, Prensipleri, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Sayı: 12, 133-138.
• DUMAN, B. (2004), İlköğretim Türkçe Programının Etkililiğinin Değerlendirilmesi (Konya ve Muğla Örneklerinin Karşılaştırılması), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 85-108.
• DURAN, E., AKYOL, H.(2010), Bitişik Eğik Yazı Öğretimi Çalışmalarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 817-838.
• DURAN, E. (2011), Bitişik Eğik Yazı Harflerinin Yazım Şekillerine İlişkin Öğretmen Görüşleri,Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 55-69.
• GÜNEŞ, F. (2006), Niçin Bitişik Eğik Yazı?, MEB Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Sayı: 71,17- 19.
• MADEN, S. (2011), İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun Yaz(ı)ma Eğitimine Yönelik Düşünceleri ve Yazının Usûl-i Tedrisi, Turkish Studies, 6/1, 1527-1542.
• MELANLIOĞLU, D. (2008), Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretim Programları Eğitim ve Bilim, 33(150), s. 64-73.
• MEB (1924), İlk Mektepler Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 11000, İstanbul: Matbaa-ı Amire.
• MEB (1924), İlk Mekteplerin Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 5008, İstanbul: Matbaa-ıAmire.
• MEB (1925), İlk Mekteplerin Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 4612, İstanbul: Matbaa-ı Amire.
• MEB (1926), İlk Mekteplerin Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 4702, İstanbul: Millî Mat- baa.
• MEB (1927), İlk Mektepler Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 5009, İstanbul: Devlet Mat- baası.
• MEB (1930), İlkmektep Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 4170, İstanbul: Devlet Matbaası.
• MEB(1936), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 6047, İstanbul: Devlet Basımevi.
• MEB (1948), İlk Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 4582, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1956), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 4584, İstanbul: Maarif Basımevi.
• MEB (1957), İlk Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 4585, İstanbul: Maarif Basımevi. MEB (1958), İlk Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 4586, İstanbul: Maarif Basımevi.
• MEB (1960), İlk Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 4588, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1961), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 6706, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1968), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 8914, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1969), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 8915, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1971), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 11343, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1981), Temel Eğitim Okulları Türkçe Eğitim Programı, Kurul Karar Sayısı: 172, Tebliğler Dergisi, Sayı: 2098, 327-356
• MEB (1989), İlkokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 14629, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1995), İlköğretim Okulu Programı, Kurul Karar Sayısı: 17155, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1997), İlköğretim Okulu Programı, Kurul Karar Sayısı: 18021, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1997), İlköğretim Okulu Türkçe Eğitimi Yazı Programı, Kurul Karar Sayısı: 140, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2002), İlköğretim Okulu Ders Programları 1. Sınıf, Kurul Karar Sayısı: 18849, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (2002), İlköğretim Okulu Ders Programları 2. Sınıf, Kurul Karar Sayısı: 18850, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (2002), İlköğretim Okulu Ders Programları 3. Sınıf, Kurul Karar Sayısı: 18851, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1995), İlköğretim Okulu II. Kademe Programı, Kurul Karar Sayısı: 17153, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2005), İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5.Sınıflar), Kurul Karar Sayısı: 296, Ankara: MEB Ya
• MEB (2006), İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Kurul Karar Sayısı: 331, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2015), Türkçe Dersi (1-8.Sınıflar) Öğretim Programı, Kurul Karar Sayısı: 71, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2017), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar), Kurul Karar Sayısı: 100, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2018), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar), Kurul Karar Sayısı: 44, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2019), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar), Kurul Karar Sayısı: 9, Erişim Adresi: http://mufredat.meb.gov.tr, Erişim tarihi: 09 Aralık 2019.
• MEB (1930), Orta Mektep Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 5033, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1931), Orta Mektep Müfredat Programı, Kurul Karar Sayısı: 5032, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1938), Orta Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 5034, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1949), Orta Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 1197, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1951), Orta Okul Programı, Kurul Karar Sayısı: 8057, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1962), Ortaokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 7061, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (1970), Ortaokul Programı, Kurul Karar Sayısı: 8977, Ankara: MEB Yayınları.
• ÖZENÇ, E. G. (2018), 2015 ile 2017 İlkokul Türkçe Öğretim Programının Karşılaştırılmalı Olarak Değerlendirilmesi, Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 38-50.
• ÖZKARA, Y. (2007), 6+1 Analitik Yazma ve Değerlendirme Modelinin 5. Sınıf Öğrencilerinin Hikâye Edici Metin Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• SARIKAVAK, N. K. (2017), Yazı Öğretimi ve TTKB Dik Temel Abece, Social Science Studies, 5(10), 242-292.
• SARIYILDIZ, A. (2013), El Yazısı Bilimi (Grafoloji)’nin Türkçe Eğitimi Açısından Önemi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Ağustos 2013, 17(2), 83-88.
• SENNE, L., JAMİN, C., HERTZ, H. (1981), Yazı ve Karakter, İstanbul: Altınköprü Yayınları.
• TOK, T. N., SARICA, H. (2017), Sınıf Öğretmenlerinin Bitişik Eğik Yazı Uygulamasına İlişkin Görüşleri, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 27, 352-363.
• Türk Dil Kurumu (2019), Büyük Türkçe Sözlük.
• Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr, Erişim tarihi: 15 Eylül 2019.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.