HAYAT BİLGİSİ DERSİ DEĞER EĞİTİMİNDE ÖRNEK OLAY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 177 - 202, 30.12.2019

Özge Bal , Hüseyin Anılan

Öz

Bu araştırmada, hayat bilgisi dersi öğretim programında yer alan on adet kök değerin örnek olay
yöntemi ile öğrenciye kazandırılması hedeflenmiştir. Araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında
özel bir ilkokulun ikinci sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Araştırma deseni olarak eylem
araştırması kullanılmıştır. Veriler; gözlem, öğrenci çalışmaları, öğrenci/öğretmen günlükleri,
odak grup görüşmeleri, öğrenci ön ve son algıları, video kayıtları ile elde edilmiştir. Veriler
içerik analizi ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır.

Araştırma sonucunda öğrencilerin örnek olay içerisinde vurgulanan değer- leri günlük yaşantılarında
karşılaştıklarında belirleyebildikleri, problem durumlarına değerler üzerinden yorum
getirdikleri, karar verme süreçlerinde değerlerden yararlandıkları ve sözel ifadelerinde
kullandıkları belirlenmiştir. Öğretim programında yer alan değerlerin planlı ve programlı olarak
eğitim-öğretim süreçlerine dâhil edilmesinin olumlu katkılarının olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler eğitimi, Örnek olay yöntemi, Eylem araştırması

Kaynakça

• Aktepe, V. ve Tahiroğlu, M. (2016). Değerler eğitimi yaklaşımları ve etkinlik örnekleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 3(42), 361-384. doi:10.9761/JASSS2941.
• Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Balcı, F. A. ve Yelken, T. Y. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 195-213.
• Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme biçimlerinin öğrencilerin proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14), 9-28. doi: 10.17051/io.2015.34904.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013), Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, G. (2008). Dostluk ve eğitimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Çelik, Z. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımseverlik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çoban, O. (2016). Sokratik sorgulama yöntemi ile sorumluluk değerinin öğretimi (Yayınlanmamış doktora tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Duckworth, A. L. (2011). The significance of self-control. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(7), 2639-2640. doi: 10.1073/pnas.1019725108
• Eliüşük, A. (2014). Sabır eğiliminin öz-belirleme öz-anlayış ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi(Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya. Ertürk, S. (1986). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayıncılık.
• Harmanşa, T. (2017). 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde dürüstlük değerini kazandırmada edebi ürünlerin kullanımı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• Kan, Ç. (2009). Değişen değerler ve küresel vatandaşlık eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 895-904.
• Kıral, E. (2018). Kayıp giden bir değer: Saygı. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 4-10. MEB (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). Ankara: MEB.
• Özyurt, M. (2015). İlkokul üçüncü ve dördüncü sınıf değer eğitimi programının geliştirilmesinde okul temelli yaklaşımın etkililiğinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Tolan, B. (1991). Toplum bilimlerine giriş. Ankara: Adım Yayınlar.
• Töremen, F. ve Tan, Ç. (2010). Eğitim örgütlerinde adalet: Kavramsal bir çözümleme. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(14), 58-70.
• Uğur, T. (2006). 2005 ilköğretim 1., 2. ve 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri (Uşak ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Ulusoy, K. ve Arslan, A. (2016). Değerli bir kavram olarak “değer ve değer eğitimi”. R. Turan veT. Ulusoy (Ed.), Değerler eğitimi içinde (s. 6-7). Pegem Akademi: Ankara.
• Yazıcı, M. (2013). Toplumsal değişim ve sosyal değerler. International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1489-1501. doi:10.7827/TurkishStudies.4782
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin değer yönelimlerinin Rokeach ve Schwartz değer sınıflandırmasına göre değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fa- kültesi Dergisi, 8(19), 1-15.
• 202