OKUL TEMELLİ (BAZLI) BÜTÇENİN HAZIRLANMASINA İLİŞKİN OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 455 - 481, 30.12.2019

Kasım Karakütük , Ece Özdoğan Özbal Pınar Ulutaş

Öz

Öz: Okullara kaynak ayrılmasında kendi planlamalarını gerçekleştirmelerine olanak tanıyan okulu
temel alan bütçe uygulamaları, okulların etkin bir biçimde bütçelerini planlamalarını olanaklı
kılmaktadır. Okulu temel alan bütçe uygulamalarının verimli uygulanabilmesi için ise süreci
yönetecek olan okul yöneticilerinin görüşleri önem taşımaktadır. Bu araştırmada okul temelli
bütçe uygulamalarına ilişkin okul yöneticilerinin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama
modelinde tasarlanan araştırmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen veri toplama formu
aracılığı ile çalışma grubunda yer alan 273 okul yöneticisinin görüşleri alınmıştır. Araştırmada
okullarda henüz yeteri oranda okul temelli bütçe uygulamasının yapılmadığı, okullarda bütçelerin
belirlenmesinde yeterli göstergelerin olmadığı, okulun öğrenci sayısı, fiziki yapısı,
gereksinimleri, derslik sayısı, bulunduğu coğrafi bölge-iklim, bulunduğu çevrenin sosyo ekonomik
durumu gibi göstergeler ile okul bütçesinin belirlenebileceği, okulun bütçesinin özellikle devlet
kaynaklarından sağlanması gerektiği ve okulların bütçelerinin yeterli olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır. Okulu temel alan bütçe uygulamalarının yaygınlaştırılması ve eşitliği sağlayıcı
bütçe göstergelerinin okul üyelerinin (müdür, müdür yardımcıları, öğretmenler, öğrenciler, okulun
memurları, veliler) görüşleri ile belirlenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Okulu temel alan bütçe, okul yöneticileri, okul bütçesi

Kaynakça

• Balkar, B., Öztuzcu-Küçükbere, R. ve Akşab, Ş. (2019). Okul Bazlı Bütçeleme (OBB) Uygulamasının Okul Geliştirme İşlevi Açısından Değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergi- si, 12(2), 727-756.
• Brighouse, H. (2007). Educational Justice and Socio-Economic Segregation in Schools. Journal of Philosophy of Education, 41(4), 575-590.
• Chan, L. (1997). School-based budgeting: A cost-benefit model. Reports - Evaluative. https://eric. ed.gov/contentdelivery/servlet/ERICServlet?accno=ED422628 adresinden ulaşılmıştır.
• Ekşi, H. ve Kaya, M. (2011). Okul merkezli yönetim sistemine ilişkin öğretmen görüşleri, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 45-60.
• Guthrie, J. (1997). School finance: fifty years of expansion. The Future of Children, 7(3), 24-38. doi:10.2307/1602443.
• Güler, Ayman B. (2003) Yönetişim: Tüm İktidar Sermayeye, Ankara: Praksis, Kış Bahar, 9, 93-116. Hadderman, M. (2002). School-based budgeting. Teacher Librarian, 30(1), 27.Herman, J. L., and Herman, J. L. (1997). School-Based Budgets: Getting, Spending, and Accounting. Technomic Publishing Company, Inc., 851 New Holland Ave., Box 3535, Lancaster, PA 17604.
• Hesapçıoğlu, M. ve Özcan, H. (1995). Türkiye’de Eğitimin Finansmanı ve Özel Okullar Sorunu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(7), 149-16Hoşgörür V. ve Arslan İ. (2014). Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu (Yatağan İlçesi Örneği), Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 91-102.
• Hymes, D. L. (1982). School Budgeting: Problems and Solutions. AASA Critical Issues Report. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, http://www.sbb.gov.tr/wp-con-tent/uploads/2018/11/Onuncu-Kalkınma-Planı-2014-2018.pdf adresinden alınmıştır.
• Kalkınma Bakanlığı (2019) Onbirinci Kalkınma Planı 2019-2023, www.sbb.gov.tr//wp-content/ uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf adresinden alınmıştır.
• Karakütük, K. (2007). Üniversitelerin Bütçe Yönetimi Sorunları, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, 5-7 Eylül, Tokat.
• Karakütük, K ve Özdoğan Özbal, E. (2019). Eğitim Yöneticilerinin Yaşadıkları Sorunlar İle Sorun Çözmede Kullandıkları Teknikler. Milli Eğitim Dergisi, 48 (223), 33-60.
• Karakütük, K. (2019). Eğitimin Ekonomik Temelleri, Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Bölüm V. Editör: Veysel Sönmez, Genişletilmiş Üçüncü Basım, Ankara: Anı Yayıncılık, 143-181.
• Karakütük, K. (2019). Eğitim Planlaması. Ankara: PEGEM Akademi.
• Karataş S, Korkut G., Kulaksız S., (2017), “Eğitim Yöneticilerinin Okul Temelli Yönetim Anlayışının Uygulanabilirliğine İlişkin Görüşlerine Nitel Bir Bakış”, Journal of Research in Educati- on and Teaching, VI: 311-326.
• Kavak, Y., Ekinci, E., ve Gökçe, F. (1997). İlköğretimde kaynak arayışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(3), 309-320.
• Kayıkçı G. ve Akan D. (2014). İlköğretim kurumlarının mali kaynak sorunları ve okul müdürlerinin çözüm uygulamaları, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 1, 237-255
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim Vizyonu, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ adresinden ulaşılmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Plan Raporu, 29.08.2019 tarihinde http://sgb.meb.gov. tr/meb_iys_dosyalar/2015_09/10052958_10.09.2015sp17.15imzasz.pdf adresinden eri- şilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü (2017). Okul bazlı bütçeleme kılavuzu. https://igdir.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_01/24142809_klavuz.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Mutluer, M., K., Öner E. ve Kesik, A. (2011). Bütçe Hukuku, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özdoğan Özbal, E. (2017). Genel liselerde bütçe yönetimine ilişkin karşılaştırmalı bir çözümleme.Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 151-170.
• Poston, W. K. (2011). School budgeting for hard times: Confronting cutbacks and critics. California: Corwin Press.Snell, L. (2013). A handbook for student-based budgeting, principal autonomy and school choice. Los Angeles, CA: Reason Foundation.
• Superville, D. R. (2014). School budget problems have deep roots in Philadelphia. Education Week, 33(30), 18.
• Şahin, S. (2003). Okul merkezli yönetim uygulamaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36(36), 582-605.
• Tarhan, A. B., ve Ezici, E. (2011). Kamu hizmetlerinin üretiminde yeni kamu yönetimi anlayışı ve toplam kalite yönetimi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3 (2), Issn:1309-8012.
• Taşar, H. H. (2009). Kamu İlköğretim Okullarına Ayrılan Finansmanın, Talep Kanalında(demand-side) okul-merkezli yönetim temelinde kullanımı: Dünyadaki uygulamalar ve Türkiye projeksiyonu (Adıyaman örneği), (Yayımlanmamış doktora tezi) Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,. Gaziantep.
• Tunç, B., Bülbül, T. ve Özdem, G. (2012). Okul Temelli Yönetim Girişimlerinin Niteliğini Anlamaya Yönelik Bir Çalışma. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(12), 25-42.
• Wohlstetter, P., and Odden, A. (1992). Rethinking school-based management policy and research. Educational Administration Quarterly, 28(4), 529-549.
• Yalçınkaya, M. (2004). Okul merkezli yönetim. Ege Eğitim Dergisi, 5(2), 21-34
• Yıldırım, İ. ve Ada, Ş. (2015). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ve denetim odakları ile okul etkililiği arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 113-130.
• Yolcu, H. (2007). Türkiye’de İlköğretim Finansmanının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış dok- tora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zockoff, N. (2012). Smart school budgeting: Resources for districts. Rennie Center for Education Research & Policy, 1-33.
• Zoraloğlu, İ., Şahin, İ. ve Şahin Fırat, N. (2005). İlköğretim Okullarında Kaynak Sorunu, Eğitim Bilim Toplum, 3 (12), 86-101.