TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN DİL BECERİLERİNİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YETERLİKLERİ

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 685 - 716, 30.12.2019

Halit Karatay , Atilla Dilekçi

Öz

Öz: Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterliklerini belirlemek;
kullandıkları ölçme araçlarının dil becerilerini ölçebilme durumlarını ortaya koymaktır. Bunun için
22 Türkçe öğretmeninin hazırladığı ölçme araçlarının niteliği incelenmiş, ölçme araçlarının
nitelikleri hakkında öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Türkçe öğretmenlerinin 5-8. sınıflarda
öğrencilerin dil becerilerini ölçme ve değerlendirmede kullandıkları 67 ölçme aracının içe- rik
analizi yapılmıştır. Buna göre öğretmenler, hazırladıkları ölçme araçlarında daha çok okuma
becerisini ölçmeyi öncelemektedir. Hazırladıkları ölçme araçlarındaki soru tipleri genellikle
çoktan seçmelidir. Sorular, öğrencilerin bilişsel öğrenme alanının bilgi ve kavrama düzeyini
ölçmektedir. Öğretmenlerle yapı- lan görüşmelerden elde edilen verilere göre öğretmenler;
öğrencilerinin yazma, konuşma, dinleme becerilerini tam olarak ölçememekte ve ihmal etmektedirler.
Öğretmenler, öğrenciler hakkındaki kanılarından dolayı Türkçe dersi için öğrencilerine verdikleri
dil başarı puanlarının güvenilir olmadığını düşünmektedir. Ayrıca öğretmenler, soru yazma konusunda
yeterli olmadıklarını ve bu konuda eğitime ihtiyaçları olduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe dil becerileri, ölçme ve değerlendirme, ölçme araçları

Kaynakça

• Adıyaman, Y. (2005). İlköğretim 4. 6. ve 8. sınıflarında Türkçe dersine giren öğretmenlerin ölçme değerlendirme düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Akata, A. (2009). Türkçe programıyla ilgili ölçme ve değerlendirme sürecinin işlevselliği üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Akyol, H. (2001). İlköğretim okulları 5. sınıf Türkçe kitaplarındaki okuma metinleriyle ilgili soruların analizi. Eğitim Yönetimi, (26), 169-178.
• Alaz, A. ve Yarar, S. (2009). Ölçme değerlendirme sürecinde sınıf öğretmenlerinin tercihleri ve sebepleri. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale.
• Canbulat M., Bıçak B. ve Uyumaz G. (2017). Türkçe öğretmenlerinin kullandıkları ölçme ve değerlendirme yaklaşımları. International Journal of Languages’ Education and Teaching (5) 1, 462-477.
• Çakan, M. (2008). Eğitim sistemimizde yaygın olarak kullanılan test türleri. Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Tekindal S. (ed.). Ankara. Pegem Akademi.
• Çalık, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yenilenen ilköğretim programlarının ölçme ve değerlendirme süreci hakkındaki düşünceleri üzerine bir araştırma. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat.
• Dindar, H. ve Demir, M. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen bilgisi dersi sınav sorularının bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26/3, 87-96.
• Ensar, F. (2003). Türkçe eğitiminde bir öğretim yönteminin geliştirilmesine kaynaklık etmesi bakımından soru. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 267-285.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterli algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Göçer, A. (2018). Türkçe öğretmeni özel alan yeterliklerinin ölçme değerlendirme bileşenleri ve performans göstergeleri bağlamında incelenmesi. BEÜ-SBE Dergisi, 7(1), 194-210.
• Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının yapılandırmacı öğrenme kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XXII(1), 189-210.
• Karatay H. (2011) Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/1, 1439- 1454.
• Karatay, H., Destebaşı F., ve Demirbaş M.(2015). Çocuk edebiyatı ürünlerinin 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS II, 123-140.
• Karatay, H. ve Dilekçi, A. (2019). Türkçe Öğretmenlerinin Kullandıkları Ölçme Araçları Üzerine Bir Değerlendirme, 2. Uluslararası Dergi Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu, Gire- sun s. 76-87.
• Kavruk, H. ve Çeçen, M.A. (2013). Türkçe dersi yazılı sınav sorularının bilişsel alan basamakları açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(4), 1-9.
• Kaya, E. ve Ersoy, A. F. (2007). Sosyal bilgiler programının uygulanmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir.
• Maden, S. ve Durukan, E. (2011). Türkçe dersi öğretmenlerinin ölçme değerlendirmeye ilişkin algıları. Millî Eğitim, 190, 212-233.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Mentiş Taş, A. (2007). “Öğretmen Adaylarının Yeni İlköğretim Programına ve İlköğretim Okullarında Uygulanmasına İlişkin Görüşleri”, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat.
• Metin, M. ve Demiryürek, G. (2009). Türkçe öğretmenlerinin yenilenen Türkçe öğretim programlarının ölçme-değerlendirme anlayışı hakkındaki düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 37-51.
• Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2018, 31 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 30318). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180131-3.htm
• Özdaş, A., Tanışlı, D., Yavuzsoy Köse, N. ve Kılıç, Ç. (2007). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin matematik dersinde kullandıkları değerlendirme araç ve yöntemlerine ilişkin görüşleri. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir.
• Şimşek H (2009). Methodical problem in the researches of educational history. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 42(1), 33-51.
• Ünlü, S., Öztürk, H. ve Tağa, T. (2014). Türkçe dersinde uygulanan sınavlar üzerine bir değerlendirme. International Journal of Social Science, (28), 513-523.
• Yapıcı, M. ve Demirdelen, C. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler programına ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim-Online, 6 (2), 204-212.
• Yıldırım, A. (2006). İlköğretim okulları ikinci kademede ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüşler: Diyarbakır ve Elazığ ili örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, F. ve Kırımlı, B. (2014). Türkçe öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygulama biçimleri ve uygulamada karşılaştıkları sorunlar. Turkish Studies - Intenational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9 (3), 1621-1639.