AKADEMİK ÖZGÜVEN ÖLÇEĞİNİN (AÖÖ) GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 225, 319 - 342, 18.02.2020

Abdullah Kalkan , Fuad Bakioğlu Yasin Toprak

Öz

Abdullah KALKAN1, Fuad BAKİOĞLU2, Yasin TOPRAK3


1 Uzm. Rehberlik Öğretmeni, Tokat Anadolu İmam Hatip Lisesi TOKAT, [e-mail],
ORCID ID: 0000-0003-4967-2839.

2 Dr. Öğretim Üyesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri
Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, [e-mail],
ORCID ID: 0000-0002-9905-6199.

3 Uzm. Rehberlik Öğretmeni, Küçükdilli İlkokulu, Seyhan/ADANA, [e-mail], ORCID
ID: 0000-0001-8130-5786.




Öz: Bu araştırmanın amacı, ortaokul (11-15 yaş arası) öğrencilerinin akademik özgüven düzeylerini
belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma, Tokat merkez
ilçesindeki üç devlet ortaokulunda öğrenim gören toplam 506 öğrenci ile yapılmıştır. Akademik
Özgüven Ölçeğin (AÖÖ) yapı geçerliği AFA ve DFA yönte- miyle incelenmiştir. İçerik ve görünüş
geçerliği için ise uzman görüşü- ne başvurulmuştur. Ölçeğin KMO örneklem uygunluk katsayısı=.918
(KMO>.60), Bartlett’s Sphericity x2= 3106.442 (p<.001, sd=300) düzeyin- de anlamlı bulunmuştur. AFA
sonucunda ölçeğin beş boyutlu olduğu ve boyutlardaki maddelerin faktör yük değerlerinin
.44-.81arasında de- ğiştiği tespit edilmiştir. Ölçeğin DFA analiz sonucu beş boyutlu model için
uyum indeks değerleri (χ2=493.36, sd=265, χ2/sd=1.86, p=0.00, RM- SEA = .058, SRMR = .05, GFI =
.87, CFI = .97, NNFI = .97, IFI = .97, RFI
= .93) olarak bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı
.92 olarak bulunmuştur. Düzeltilmiş madde toplam korelasyonu t-testi
sonucunda alt-üst %27’lik grup karşılaştırmalarında bütün maddelerin
anlamlı olarak farklılaştığı (p<.001) görülmüştür. Ölçek test tekrar test
güvenirliği p<.00 anlamlı ve r=.95 bulunmuştur. Ölçeğin iki yarı test gü-
venirliği incelemesinde Spearman-Brown Katsayısı ise .86 olarak tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akademik Özgüven Ölçeği, öz-yeterlik, motivasyon, akademik itibar, sosyal doyum

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Özgüven ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. AİBÜ, Egitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 165-175.
• Alpan, G. B., Özer, A., Erdamar, G. K., ve Subaşı, G. (2014). Öğretmen adayı kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Eurasian Journal Of Educational Research, 151-170.
• Arseven, A. (2016). Özyeterlilik: Kavram analizi. Tuskish Studies, 63-80.
• Asghar, H. V., Tayarani, R. A., & Saeed, T. S. (2012). The effect of personality traits on academic performance: The mediating role of academic motivation. Elsevier- Procedia - Social and Behavioral Science(32), 367 – 371.
• Aydın, F. ve Kara, F. N. (2013). Öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumları: Ölçek geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi(4), 103-118.
• Bacanlı, H. ve Sahinkaya, O. (2011). The adaptation study of academic motivation scale into Turkish. Elsevier- Procedia Social and Behavioral Sciences, 562–567.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psy- chological Review, 84(2), 191-215.
• Bergey, B. W., Parrila, R. K., Laroche, A., & Deacon, S. H. (2019). Effects of peer-led training on academic self-efficacy, study strategies, and academic performance for first-year university students with and without reading difficulties. Contem- porary Educational Psychology, 56, 25-39.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 17. Baskı. Ankara: Pagem Akademi.
• Cvencek, D., Fryberg, S. A., Covarrubias, R., & Meltzoff, A. N. (2017). Self-concepts, self-esteem, and academic achievement of minority andmajority north ameri- can elementary school children. Child Development, 1-11.
• Çamur, H. (2012). Araştırmalarda ölçme - güvenilirlik – geçerlilik. TAF Preventive Me- dicine Bulletin, 339-344.
• Drago, A., Rheinheimer, D. C., & Detweiler, T. N. (2018). Effects of locus of control, academic self-efficacy, and tutoring on academic performance. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice, 19(4), 433-451.
• Ekinci, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 174-185.
• Ersoy, E. ve Başer, N. (2013). Matematiksel düşünme ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 1471-1486.
• Espinoza, D., & Jesus, Z. (2017). I’m here for a reason: Motivational factors of first-generation latino males to attend college. Knoxville-USA: The University of Tennessee Gabriela, O. V., Guadalupe, A. T., Lagunes, R., & Isabel, L. (2014). Development of an academıc self concept for adolescents (asca) scale. Journal of Behavior, 117-130.
• Güseyyen, C. O., Eser, M. T., & Aksu, G. (2016). Üniversite öğrencilerinin mezun oldukları lise türünün, matematik başarısı ve eleştirel düşünme eğilimi üzerinde- ki etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 223-236.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7. bs.). Edinburg: Pearson Company.
• Hakimi, S., Hejazi, E., & Lavasani, M. G. (2011). The relationships between personality traits and students’ academic achievement. Elsevier- Procedia - Social and Behavi- oral Science, 836 – 845.
• Hanum, M. W., & Wan, S. b. (2017). Self-efficacy and academic performance of secon- dary schools students in perak: an exploratory outlook. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 6(3), 41-55.
• Healy, J. M. (1997). Çocuğunuzun gelişen aklı (çev. Ayşe Bilge Dicleli,) İstanbul: BZD Yayıncılık.
• Kalkan, M. (2011). Sosyal öğrenme kuramı. Özbay Y., Erkan S., Özbay Y., ve Erkan S. (Edi- torler). içinde, Eğitim Psikolojisi. İkinci Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık, s. 208.
• Kandemir, M. (2010). Akademik erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Klapp, A. (2017, February 24 ). Does academic and social self-concept and motivation explain the effect of grading on students’ achievement? Eur J Psychol Educ, 1-22.
• Kline, R. B. (2005). principles and practice of structural equation modeling. (second edition).N.Y: Guilford Publications,Inc.
• Laird, T. F. (2005). College students’ experıences wıth dıversıty and theır effects on aca- demıc self-confıdence, socıal agency, and dısposıtıon toward crıtıcal thınkıng. Research in Higher Education, 365-387.
• Mohammed, A. I., Dawakı, M. A., Idrıs, M., Abdulhameed, Z., Bello, H., & Abdullahı,R. (2017). An assessement extra-curricular activities and primary school pupils’ academic self-efficacy in gwale local government area, Kano State of Nigeria.KIU Journal of Humanities, 2(1), 295-304.
• Mortimer, J. T., Zhang, M., Wu, C.-Y., & Johnson, J. H. (2017). Familial transmission of educational plans and the academic self-concept: a three-generation longitudi- nal study. HHS Public Access, 80(1), 85–107.
• Özdamar, K. (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1,. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Yay.
• Sadeghi, A., Niayfar, G. H., Azizi, S., & Nejad, D. A. (2016). Investigation of the role of the university in students’ academic self confidence, university of guilan, faculty of humanities. Scientific Research Publishing, 130-139.
• Sheldrake, R. (2016). Confidence as motivational expressions of interest, utility, and other influences: Exploring under-confidence and over-confidence in science students at secondary school. Elsevier- International Journal of Educational Rese- arch, 50-65.
• Shrauger, J. S., & Schohn, M. (1995). Self-confidence in college students: Conceptuali- zation, measurement, and behavioral ımplications. Assessment, 2(3), 255 - 278.
• Slavın, R. E. (2013). Educational psychology. (G. Yüksel, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd.Şti.
• Stajkovica, A. D., Bandura, A., Lockec, E. A., Leed, D., & Sergenta, K. (2017). Test of th- ree conceptual models of influence of the big five personality traits and self-ef- ficacy on academic performance: A meta-analytic path-analysis. Elsevier-Perso- nality and Individual Differences, 238-245.
• Tabachnick, G. B. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. bs.). London: Pearson.
• Taşar, B ve Timur, M. F. (2011). The adaptation of the technological pedagogical content knowledge confidence survey into Turkish. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 839 -856.
• Usta, H. G. (2017). Examination of the relationship between teog score transition from basic to secondary education), self-confidence, self-efficacy and motivation le- vel. Journal of Education and Practice, 36-47.
• Whiting, G. (2014). The scholar ıdentıty model, black male success in the K–12 context. MP, 88-106.
• Yardımcı, F. ve Başbakkal Z. (2010). Ortaokul öz-yeterlilik ölçeğinin geçerlilik ve güve- nilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 321-326.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (3 b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yurt, E. ve Bozer, E. N. (2015). Akademik motivasyon ölçeğinin türkçeye uyarlanması.Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(3), 669-685.
• Zellner, A. (2017). Gender, self-ratıng and achıevement, and choıce of college major. Texas USA: Department of Economics Texas Christian University.