OKUL MÜDÜRLERİNİN DEMOKRATİK TUTUMLARININ ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL GÜVEN ALGILARI İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 232, 335 - 356, 24.11.2021

Yüksel Gündüz , Günay Saraç

https://doi.org/10.37669/milliegitim.754383

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada okul müdürlerinin demokratik tutumları ile öğretmenlerin örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. 2017–2018 öğretim yılında Artvin merkez, Hopa ve Arhavi ilçelerindeki okullarda çalışan 1043 öğretmen çalışmanın evrenini; örneklemini ise evrenden seçkisiz örneklem yoluyla belirlenmiş 439 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini toplamak için Demokratik Tutum Ölçeği ve Örgütsel Güven Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenler okul müdürlerinin “çoğu zaman” demokratik tutum sergilediklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin algılarına göre örgütsel güven düzeyi ölçek genelinde ve tüm boyutlarda ‘‘çoğunlukla’’ düzeyindedir. Demokratik tutum değişkeni, örgütsel güven toplam puanları ve meslektaşlara güven, paydaşlara güven, yöneticiye güven boyutları ile pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki vermektedir. Okul müdürlerinin demokratik tutumları öğretmenlerin örgütsel güven algılarının anlamlı bir yordayıcısıdır.

Anahtar Kelimeler

Demokratik Tutum, Örgütsel Güven, Öğretmen, Okul Müdürü

THE RELATİONSHİP BETWEEN SCHOOL PRİNCİPALS’ DEMOCRATİC ATTİTUDES AND TEACHERS’ ORGANİZATİONAL TRUST PERCEPTİONS

Öz

The purpose of this study is to determine the relationship between school principals’ democratic attitudes and teachers’ perceptions of organizational trust. The research was conducted with relational screening model. The research population consists of 1034 teachers working in schools in central, Hopa and Arhavi districts of Artvin province during the academic year of 2017-2018. The sample consists of 439 teachers determined through random sampling from the research population. ‘Democratic Attitude Scale’ and ‘Organizational Trust Scale’ were used to collect data. The teachers stated that the school principals ‘often’ have a democratic attitude. According to the teachers’ perceptions, the level of organizational trust is at ‘mostly’ level in the general and in all dimensions of the scale. The democratic attitude variable shows a high level of meaningful relationship in a positive direction with the total scores of organizational trust, trust in the principle, trust in colleagues and trust in stakeholders. The democratic attitudes of school principals are a significant predictor of teachers’ perceptions of organizational trust.

Anahtar Kelimeler

democratic attitude, organizational trust, teacher, school principal

Kaynakça

• Kaynakça
• AÇIKALIN, A. (1994). Teknik ve toplumsal yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• AKYEL, Ö. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak, okul müdürlerinin demokratik tutum ve davranış sergileme düzeylerinin belirlenmesi: Kocaeli ili İzmit ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• APPLE, M. W. ve Beane, J. A. (1995). Democratic schools.http://www.appstate. edu/ ~ nelsenpj/ rcoe /2400 Fall11/Welcome.pdf. Erişim Tarihi: 28.01.2019
• ARSLAN, M. C. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutum ve davranışlarının öğretmen motivasyonu ve öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• ARTUKSİ, E. (2009). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin okulun örgütsel güven düzeyine ilişkin algıları: Malatya ili örneği. Bilim Uzmanlığı Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• AYDIN, A. (2008). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• BAKIR, A. (2007). Sergiledikleri demokratik tutum ve davranışlar açısından ilköğretim okulu yöneticilerinin değerlendirilmesi: Malatya ili örneği. Bilim Uzmanlığı Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• BALCI, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık
• BAŞAR, H. (1998). Eğitim denetçisi. Ankara: Pegem Yayınları.
• BAYIR, E. (2016). Öğretmen algıları açısından ilk ve ortaokul yöneticilerinin demokratik tutumları üzerine bir araştırma: İstanbul ili Ataşehir ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• BEYTEKİN, O. F., Teyfur, M., ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile okullardaki örgütsel güven düzeyinin incelenmesi: İzmir ili örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 84-106.
• BÖKEOĞLU, Ö. Ç. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 211-233.
• BULUT, N. (2006). Bir grup üniversite öğrencisinin demokratik tutumları ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 37-59.
• BURSALIOĞLU, Z. (2000). Eğitimde yönetimi anlamak ve sistemi çözümlemek. Ankara: Pegem Yayınları.
• BÜYÜKKARAGÖZ, S. ve Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim Yönetimi, 3(2), 353-365.
• CEYLAN, A. ve Demircan N. (2003). Örgütsel güven kavramı: nedenleri ve sonuçları. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 139-150.
• ÇELİK, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• ÇINAR, K. (2013). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel güven düzeylerine yöneticilerinin farklılıklarla yönetim davranışlarının etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• ÇİNTAY, H. (2013). Meslek liselerinde öğretmenlerin örgütsel güven algıları: İzmir ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• ÇUBUKÇU, K. (2010). Örgütsel güven kavramının öğretmenler açısından örgütsel bağlılık üzerine etkileri: turizm meslek liselerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• DİNÇ, S. (2007). Örgütsel güven yaratmada örgüt kültürünün rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• DOYMUŞ, K., Özdemir, Y. ve Şimşek, Ü. (2006). Lise düzeyinde eğitim gören öğrencilerin demokratik tutumlarına işbirlikçi öğrenme yönteminin etkisinin incelenmesi. Erzurum Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 7(1), 165-172.
• GÖKDUMAN, D. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güven algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• GÜLMEK, M. N. (2012). İlköğretim okul yöneticilerinin demokratik tutumları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki: Zeytinburnu örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• GÜMÜŞELİ, A. İ. (2007). Demokratik Okul Yönetimi Modeli. http://www.byclb.com/ kobi/egitim_ kurumlari /Default.aspx? Erişim Tarihi: 29.01.2018
• GÜNER, Ş. (2002). Dönüşümsel liderliğin güç kaynakları ve silahlı kuvvetler organizasyonunun dönüşümsel liderliğe uygunluk açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• GÜRBÜZ, R. (2012). Algılanan örgütsel destek ve örgütsel güvenin, örgütsel bağlılık ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• KARASAR, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KARS, M. (2017). Okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel güvenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• KILBAŞ, Ş. (2013). Okul yönetimi ve önderlik. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• KUZGUN, Y. (1972). Eğitimde kendini gerçekleştirme. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10, 162-172.
• LÖK, S., Taşğın, Ö., Tekin, M. ve Yıldız, M. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğretmen adaylarının çeşitli değişkenlere göre demokratik tutum düzeylerinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 204-212.
• ÖZBEK, B. (2015). Öğretmenlerin okul yöneticilerinin demokratik tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• ÖZDEMİR, A. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık algısı ile ilişkisi: İstanbul ili Sancaktepe-Çekmeköy ilçeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZER, İ. (1996). Siyasal kültür, demokrasi ve demokratik değerler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 71-98.
• PAKER, N. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güvenleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki: Sakarya ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• SAĞIR, M. (2013). Okul liderliği. Can N. (Yay. Haz.). Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi içinde (s. 184-198). Ankara: Pegem A Akademi.
• SOYCAN ERTÜRK, Z. B. (2012). Ankara ili genel lise öğretmenlerinin örgütsel güven algıları ve denetim odağı ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ŞAHİNER, D. G. S. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde aktif öğrenme tekniklerinin demokratik tutumlara ve ders başarısına etkisi: İzmir ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• ŞENER Pars, M. (2017). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• TÜZÜN, K. İ. (2006). Örgütsel güven, örgütsel kimlik ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi; uygulamalı bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• YILMAZ, E. (2005). Okullarda örgütsel güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 567-580.
• YILMAZ, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• YILMAZ, K. (2006). Güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 69–80.