FEN BİLİMLERİ DERSİNDE MOTİVASYONSUZ OLAN ÖĞRENCİLERİN MOTİVASYONSUZ OLMALARINA NEDEN OLAN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 235, 2009 - 2030, 15.08.2022

Büşra Karaca Solmaz Aydın Beytur

https://doi.org/10.37669/milliegitim.892971

Öz

Bu araştırmanın temel amacı fen bilimleri dersinde motivasyonsuz olan öğrencilerin motivasyonsuz olmalarına neden olan faktörlerin incelenmesidir. Çalışmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Kars il merkezinde bulunan 23 okuldaki 6. 7. ve 8. sınıflarda eğitim alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi için basit seçkisiz örneklem ile 6 okul seçilmiştir. Daha sonra küme örnekleme yöntemiyle her okuldan 2’şer şube alınarak toplam 716 öğrenci örnekleme dâhil edilmiştir. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmada veri toplamak amacıyla “Fen Bilimlerinde Motivasyonsuzluk Ölçeği (FBMÖ)” geliştirilmiştir. Ölçek Aile-Çevre, Psikolojik-Kişisel ve Korku-Endişe ile ilişkili nedenler olmak üzere üç alt boyuttan oluşmaktadır. Geliştirilen bu ölçek çalışmanın örneklem grubuna uygulanmıştır. Bu şekilde 716 öğrenciden 126’sı FBMÖ’ den en yüksek puanları alarak fen bilimleri dersi için motivasyonsuz öğrenciler olarak nitelendirilmiş ve bu öğrencilerden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular sonucunda fen bilimleri dersinde motivasyonsuz olan öğrencilerin motivasyonsuz olmalarını Aile-Çevre ve Korku-Endişe ile ilişkili nedenlerin orta düzeyde etkilediği, Psikolojik-Kişisel nedenlerin ise daha düşük düzeyde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca veriler cinsiyet, sınıf, anne-baba eğitim durumu ve bir dönem önceki başarı notları açısından da değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, motivasyonsuzluk, ortaokul öğrencisi, fen bilimleri dersi

Kaynakça

• Alvord, D. J., ve Glass, L. W. (1974). Relationships between academic achievement and self-concept. Science Education, 58(2), 175-179.
• Amrai, K., Motlagh, S. E., Zalani, H. A., ve Parhon, H. (2011). The relationship between academic motivation and academic achievement students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 399-402.
• Azizoğlu, N., ve Çetin, G. (2009). 6 ve 7. Sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi,17(1), 171-182.
• Aydın, B. (2007). Fen bilgisi dersinde içsel ve dışsal motivasyonun önemi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Aydın, S., ve Çekim, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik başarıları ve başarı algılarının fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarıyla ilişkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 458- 470.
• Aydın, S., Yerdelen S., Gürbüzoğlu-Yalmancı S. ve Göksu, V. (2014). Biyoloji öğrenmeye yönelik akademik motivasyon ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (176),425-435.
• Bart, W. M. (1978). Formal operations among high school adolescents from lower and middle socio-economic classes: An investigation of the scholastic import, psychometric structures, and styles of formal reasoning. Unpublished final report to the Spencer Foundation, Chicago.
• Baumeister, R. F., ve Vohs, K. D. (2007). Self‐regulation, ego depletion, and motivation. Social And Personality Psychology Compass, 1(1), 115-128.
• Bayat, B. (2014). Uygulamalı sosyal bilim araştırmalarında ölçme, ölçekler ve “likert” ölçek kurma tekniği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 1-24.
• Broussard, S. C., ve Garrison, M. B. (2004). The relationship between classroom motivation and academic achievement in elementary‐school‐aged children. Family and consumer sciences research journal, 33(2), 106-120.
• Çakır, E. (2006). Anadolu öğretmen liselerinde okuyan öğrencilerin depresyon ve motivasyon düzeyleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Çetin, B. (2015). Predicting Academic Success from Academic Motivation and Learning Approaches in Classroom Teaching Students. Contemporary Issues in Education Research, 8(3), 171-180.
• Deci, E. L., ve Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Plenum Publishing Co.
• Dicke, A. L., Lüdtke, O., Trautwein, U., Nagy, G., ve Nagy, N. (2012). Judging students’ achievement goal orientations: are teacher ratings accurate?. Learning and Individual Differences, 22, 844-849.
• Dindar, A. Ç., ve Geban, Ö. (2015). Fen bilimleri motivasyon ölçeğinin türkçe’ye ve kimya’ya uyarlanması: Geçerlilik çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 15-34.
• Ertem, H. (2006). Ortaöğretim Öğrencilerinin Kimya Derslerine Yönelik Güdülenme Tür ( İçsel ve Dışsal) ve Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir
• Fraser, B. J., Walberg, H. J., Welch, W. W., ve Hattie, J. A. (1987). Syntheses of educational productivity research. International journal of educational research, 11(2), 147-252.
• Fidan, N. (1996). Okulda öğrenme ve öğretme. [Learning and teaching in school]. Alkım Publication.
• Gagné, F., ve St Père, F. (2001). When IQ is controlled, does motivation still predict achievement ?. Intelligence, 30(1), 71-100.
• Green-Demers, I., Legault, L., Pelletier, D., ve Pelletier, L. G. (2008). Factorial invariance of the Academic Amotivation Inventory (AAI) across gender and grade in a sample of Canadian high school students. Educational and Psychological Measurement, 68(5), 862-880.
• Gonzalez-DeHass, A. R., Willems, P. P., ve Holbein, M. F. D. (2005). Examining the relationship between parental involvement and student motivation. Educational psychology review, 17(2), 99-123.
• İlter, İ. (2019). Akademik motivasyonsuzluk ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(1), 191-224.
• Johnson, D., ve Johnson, R. (1985). Motivational process in cooperative, competitive and individualistic learning situations. In C. Ames & R. Ames (Eds.). Research on motivation in education. USA: Academic Pres.
• Kaiser, J., Retelsdorf, J., Südkamp, A., ve Möller, J., (2013). Achievement and engagement: How student characteristics influence teacher judgments. Learning and Instruction, 28, 73-84.
• Karaca, B., ve Aydın, S. (2020). Science amotivation scale: Validity and reliability study. Journal of Education in Science, Environment and Health (JESEH), 6(4), 297-308. DOI:10.21891/jeseh.769444
• Karagüven, M. H. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin türkçeye adaptasyonu, Educational Sciences: Theory&Practice, 12(4),2599-2620.
• Karataş, H., ve Erden, M. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. Education Sciences, 7(4), 983-1003.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Komarraju, M., Karau, S. J. ve Schmeck, R. R. (2009). Role of the Big Five personality traits in predicting college students' academic motivation and achievement. Learning and individual differences, 19(1), 47-52.
• Köller, O., Meyer, J., Saß, S. ve Baumert, J. (2019). New analyses of an old topic. Effects of intelligence and motivation on academic achievement. Journal for educational research online, 11(1), 166-189.
• Legault, L., Green-Demers, I., ve Pelletier, L. (2006). Why do high school students lack motivation in the classroom? Toward an understanding of academic amotivation and the role of social support. Journal of Educational Psychology, 98(3), 567-582.
• Middleton J. and Spanias, P. (1999). Motivation for achievement in mathematics: Findings, generalizations and criticism of the research. Journal for research in Mathematics Education, 30, 65-88.
• Pelletier, L. G., Dion, S., Tuson, K., ve Green‐Demers, I. (1999). Why do people fail to adopt environmental protective behaviors? Toward a taxonomy of environmental amotivation. Journal of Applied Social Psychology, 29(12), 2481-2504.
• Pintrich, P. R., ve De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33.
• Raffini, J. (1996). 150 ways to increase intrinsic motivation in The classroom. Allyn & Bacon.
• Ratelle, C. F., Guay, F., Larose, S. ve Senécal, C. (2004). Family correlates of trajectories of academic motivation during a school transition: A semiparametric group-based approach. Journal of Educational Psychology, 96(4), 743.
• Ryan, R. M. ve Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
• Shen, B., Li, W., Sun, H. ve Rukavina, P. B. (2010). The influence of inadequate teacher-to-student social support on amotivation of physical education students. Journal of Teaching in Physical Education, 29(4), 417-432.
• Sun, H. (2007). Middle school students' learning and motivation in physical education: A self-determination perspective. [Unpublished doctoral dissertation] University of Maryland, College Park.
• Trumper, R. (1995). Students’ motivational traits in science: A cross-age study. British Educational Research Journal, 21(4), 505-516.
• Tuan, H. L., Chin, C. C., ve Shieh, S. H. (2005). The development of a questionnaire to measure students’ motivation towards science learning. International Journal of Science Education, 27(6), 639-654.
• Tuzcuoğlu, S., ve Özcan, G. (2014). Lisanslı olarak spor yapan ve spor yapmayan ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 158-175.
• Uzun, N., ve Keleş, Ö. (2010) . Fen öğrenmeye yönelik motivasyonun bazı demografik özelliklere göre değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 561-584.
• Vallerand, R. J., Fortier, M. S., ve Guay, F. (1997). Self-determination and persistence in a real-life setting: toward a motivational model of high school dropout. Journal of Personality and Social psychology, 72(5), 1161.
• Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C., ve Vallieres, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and psychological measurement, 52(4), 1003-1017.
• Vlachopoulos, S. P., ve Gigoudi, M. A. (2008). Why don’t you exercise? Development of the Amotivation Toward Exercise Scale among older inactive individuals. Journal of aging and physical activity, 16(3), 316-341.
• Yalçın, S. (2019). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin etik konusunda tutumları: Kütahya araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 83, 147-172.
• Yaman, S., ve Dede, Y. (2007). Öğrencilerin fen ve teknoloji ve matematik dersine yönelik motivasyon düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52(52), 615-638.
• Yenice, N., Saydam, G., ve Telli, S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 231-247.
• Yerlikaya, İ. (2014). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin eğitime ilişkin motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 7, 773-795.
• Yerlikaya, G., ve Takunyacı, M. (2020). Matematik öğretmenlerinin matematik öğretimi yeterlik inançlarını yordamada matematiğe yönelik özyeterlik algılarının incelenmesi. Journal of Individual Differences in Education, 2(1), 42-51.