YENİ GÖREVE BAŞLAYAN OKUL MÜDÜRLERİNİN ÖRGÜTSEL VE MESLEKİ SOSYALLEŞMELERİ

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 235, 2319 - 2348, 15.08.2022

Ayşegül Çağlar

https://doi.org/10.37669/milliegitim.897493

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, yeni göreve başlayan okul müdürlerinin, onların astları ve üstlerinin örgütsel ve mesleki sosyalleşmeyi sağlamak üzere uyguladıkları taktikleri ortaya çıkarmaktır. Araştırmada ayrıca gerekiyorsa sosyalleşmeyi artırmaya yönelik öneriler geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenleri içerisinde sık kullanılan durum çalışması üzerine kurgulanmıştır. Çalışma grubunu, Ankara İli merkez ilçelerindeki devlet okullarına 27.09.2019 tarihinde müdür olarak görevlendirilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 24 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmacı tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanan veriler, içerik analizine tabi tutulmuştur. Bulgulardan ulaşılan sonuçlara göre, okul müdürlerinin büyük çoğunluğu göreve başladıkları ilk günlerde kendilerini kaygılı ve heyecanlı hissetmişlerdir. Müdürlerin çoğunluğunun beklentilerinin karşılandığı saptanmıştır. Yeni göreve başlayan okul müdürlerinin örgütsel yaşama ve mesleğe uyum kapsamında uyguladıkları taktiklerin; paydaşlarla iletişimi güçlü tutmaya çalışmak, kendilerinin ve tecrübeli yöneticilerin deneyimlerinden faydalanmak ve yüksek lisans eğitimi almak olduğu tespit edilmiştir. Müdürler, birey olarak okulu etkileme, onda değişiklikler yapma hususunu daha çok psikolojik etki olarak algılamakta ve okulu olumlu yönde etkilediklerini düşünmektedirler. Söz konusu müdürler örgütsel yaşama ve mesleğe uyum kapsamında eğitimler, ortak etkinlikler ve organizasyonlar düzenlenmesini istemektedirler.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sosyalleşme, Mesleki Sosyalleşme, Okul Müdürü

Teşekkür

Bu çalışmanın ortaya çıkmasında değerli görüşlerinden dolayı Prof. Dr. Ali BALCI’ ya teşekkür ederim.

ORGANIZATIONAL AND PROFESSIONAL SOCIALIZATION OF NEWLY APPOINTED SCHOOL PRINCIPALS

Öz

The purpose of this research is to reveal the tactics used by newly appointed school principals, their subordinates and superiors to ensure organizational and professional socialization. In the study, it was also aimed to develop suggestions to increase socialization, if necessary. The study was built on the case study, which is frequently used in qualitative research patterns. The study group consists of 24 school principals who were appointed as principals to public schools in the central districts of Ankara on 27.09.2019 and voluntarily participated in the research. The data collected with the semi-structured interview form developed by the researcher were subjected to content analysis. According to the results obtained from the findings, the majority of school principals felt anxious and excited in the first days of their employment. It was determined that the expectations of the majority of the principals were met. The tactics applied by the newly appointed school principals within the scope of adaptation to organizational life and profession; It has been determined that trying to keep communication with stakeholders strong, benefiting from the experiences of themselves and experienced principals, and getting graduate education. Principals perceive the issue of influencing the school as individuals and making changes in it more as a psychological effect and they think that they affect the school in a positive way. These principals want to organize trainings, joint events and organizations within the scope of adaptation to organizational life and profession.

Anahtar Kelimeler

organizational socialization, professional socialization, school principal

Kaynakça

• Ashford, S. J. (1986). Feedback-seeking in individual adaptation: A resource perspective. Academy of Management Journal, 29(3), 465-487.
• Ashford, S. J. ve Cummings, L. L. (1985). Proactive feedback seeking: The instrumental use of the information environment. Journal of Occupational Psychology, 58, 67-79.
• Awan, N. A. ve Fatima, T. (2018). Organizational socialization and supervisor rated job performance: The moderating role of value congruence. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 12 (2), 651-669.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: Kuram strateji ve taktikler. Pegem A Yayıncılık.
• Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
• Balcı, A., Karabulut, N., Kürçe, S. G. ve Ernas, S. (2019). Teachers’ organizational and professional socialization: The case of Ankara. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(1), 305-350.
• Baker, H. E. III. (1992). Employee socialization strategies and the presence of union representation. Labor Studies Journal, 17(1), 5-17.
• Barge, J. K. ve Schlueter, D. W. (2004). Memorable messages and newcomer socialization. Western Journal of Communication (includes Communication Reports),68(3), 233-256, DOI: 10.1080/10570310409374800
• Bauer, T. N. ve Green, S. G. (1994). Effect of newcomer involvement in work-related activities: a longitudinal study of socialization. Journal of Applied Psychology, 79(2), 211-223.
• Bauer, T. N., Bodner, T., Erdogan, B., Truxillo, D. M. ve Tucker, J. S. (2007). Newcomer adjustment during organizational socialization: A meta-analytic review of antecedents, outcomes, and methods. Journal of Applied Psychology, 92(3), 707–721. doi: 10.1037/0021-9010.92.3.707
• Bilyalov, D. (2018). Organizational socialization and job satisfaction of faculty at Nazarbayev University in Kazakhstan. European Education, 50, 229–248. doi: 10.1080/10564934.2017.1401436
• Bulut, M. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sosyalleşme düzeyleri ve örgütsel adanmışlıklarının araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Burunsuzoğlu, E. N. (2019). Örgütsel iletişime ve okul yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme stratejilerini kullanma becerilerine yönelik öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chao, G. T. (2012). Organizational socialization: Background, basics, and a blueprint for adjustment at work. The Oxford Handbook of Organizational Psychology, 1, 1-66, (Edited by Steve W. J. Kozlowski), doi: 10.1093/oxfordhb/9780199928309.013.0018
• Chatman, J. A. (1991). Matching people and organizations: Selection and socialization in public accounting firms. Administrative Science Quarterly, 36, 459-484.
• Comin, L. C., ve Pauli, J. (2018). The meaning of work, organizational socialization and work context: The perspective of migrant workers. Revista de Administração Mackenzie, 19(spe), 1-29. doi:10.1590/1678-6971/eRAMD180088
• Çalık, C. (2006). Örgütsel sosyalleşme sürecinde eğitimin değişen rolü ve önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 1-10. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/49106/626650
• Delaware, J. S. (1996). The professional and organizational socialization of beginning principals (Unpublished doctoral dissertation). California State University, Fresno, University of California, Davis.
• Demirbilek, T . (2009). Örgütsel sosyalleşmede işe alıştırma eğitiminin yeri ve önemi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 353-374. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28417/302561
• Demirkart, M. (2015). İlköğretim okul yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Dinç, A. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sosyalleşme ve psikolojik sermaye düzeyleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dinç, A. ve Özbek, O. (2019). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sosyalleşme ve psikolojik sermaye düzeyleri. Uluslararası Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi Dergisi, 5(2), 58–67. DOI:10.18826/useeabd.492207.
• Erden, T. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve örgütsel sosyalleşmenin örgütsel adanmışlığı yordaması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, U., ve Dönmez, B. (2019). Development and validation of organizational socialization scale, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 288-302. DOI: 10.17679/inuefd.531733.
• Ergün, E. ve Taşgi̇t, Y. E. (2011). Örgütsel sosyalleşme taktiklerinin sosyalleşme çıktıları üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 97-112. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4773/65705
• Farrell, K., Payne, C. ve Heye, M. (2015). Integrating interprofessional collaboration skills into the advanced practice registered nurse socialization process. Journal of Professional Nursing, 31(1), 5-10. http://dx.doi:10.1016/j.profnurs.2014.05.006
• Feldman, D. C. (1976a). A contingency theory of socialization., Administrative Science Quarterly, 21(3), 433-452. doi: 10.2307/2391853.
• Feldman, D. C. (1976b). A practical program for employee socialization. Organizational Dynamics, 5(2), 64-80. DOI: 10.1016/0090-2616(76)90055-3.
• Freiheit, J. (2017). Understanding public health professional socialization and professional identity formation experiences (Unpublished doctoral dissertation). The University of Wisconsin-Milwaukee.
• Hart, Z. P. ve Miller, V. D. (2005). Context and message content during organizational socialization a research note. Human Communication Research, 31(2), 295–309.
• Hart, Z. P. (2012). Message content and sources during organizational socialization. Journal of Business Communication, 49(3) 191–209. doi: 10.1177/0021943612446731
• Haueter, J. A., Macan, T. H. ve Winter, J. (2003). Measurement of newcomer socialization: Construct validation of a multidimensional scale. Journal of Vocational Behavior, 63, 20–39. doi:10.1016/S0001-8791(02)00017-9
• Heck, R. H. (1995). Organizational and professional socialization: Its impact on the performance of new administrators. The Urban Review, 27(1), 31-49.
• Helm, M. P. (2004). Professional identity, sense-making, and the market effect: Perspectives from new student affairs professionals (Unpublished doctoral dissertation). The University Of Arizona.
• Jones, G. R. (1986). Socialization tactics, self-efficacy, and newcomers' adjustments to organizations. Academy of Management Journal, 29(2), 262-279.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kartal, S. (2003). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Ankara ili örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçükbayram, C. (2015). Sınıf öğretmenlerinin mesleki sosyalleşme süreçleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Louis, M. R. (1980). Surprise and sense making: What newcomers experience in entering unfamiliar organizational settings. Administrative Science Quarterly, 25, 226-251.
• Lurie, E. E. (1981). Nurse practitioners: Issues in professional socialization. Journal of Health and Social Behavior, 22, 31-48. Memduhoğlu, H. B. (2008). Örgütsel sosyalleşme ve Türk eğitim sisteminde örgütsel sosyalleşme süreci. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. V(II), 137-153.
• Miller, V. D. Ve Jablin, F. M. (1991). Information seeking during organizational entry: Influences, tactics, and a model of the process. Academy of Management Review, 16(1), 92-120.
• Morrison, E. W. (2002). Information seeking within organizations. Human Communication Research, 28(2), 229–242.
• Myers, K. K. ve Oetzel, J. G. (2003) Exploring the dimensions of organizational assimilation: Creating and validating a measure. Communication Quarterly, 51(4), 438-457, doi: 10.1080/01463370309370166
• Norton, S. M. (1994). Differences in perceptions of the organizational socialization process among subgroups of beginning principals in Louisiana [Paper presentation]. The Annual Meeting of the Mid-South Educational Research Association, Nashville, 1-27.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri, (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir (Ed.). Pegem Akademi.
• Pitney III, W. A. (2000). Toward a theory of professional socialization among intercollegiate athletic trainers: Implications for continuing professional education (Unpublished doctoral dissertation). Northern Illinois University, Illinois.
• Priest, T. E. D. (2000). Professional and organizational socialization and the role of the school psychologist (Unpublished doctoral dissertation). St. John’s University, School Of Education and Human Services Division of Administrative and Instructional Leadership, New York.
• Reichers, A. E. (1987). An interactionist perspective on newcomer socialization rates. Academy of Management Review, 12(2), 278-287.
• Saks, A. M. ve Ashforth, B. E. (1997). Organizational socialization: Making sense of the past and present as a prologue for the future. Journal Of Vocational Behavior, 51, 234–279.
• Savaş, H. A. (2017). Psikolojik rahatlık algısının örgütsel sosyalleşme üzerindeki etkisi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, I(2), 359-378.
• Scott, C. R. ve Stephens, K. K. (2009) It depends on who you're talking to…: Predictors and outcomes of situated measures of organizational identification. Western Journal of Communication, 73(4), 370-394, doi: 10.1080/10570310903279075
• Shahr, H. S. A., Yazdani, S. ve Afshar, L. (2019). Professional socialization: An analytical definition. J Med Ethics Hist Med., 12(17), 1-14.
• Spagnoli, P. (2020). Organizational socialization learning, organizational career growth, and work outcomes: A moderated mediation model. Journal of Career Development, 47(3) 249-265.
• Sparks, J. R. (1995). Professional ethical sensitivity: The case of marketing researchers (Unpublished doctoral dissertation). Texas Tech University
• Steyn, T. (2013). Professional and organisational socialisation during leadership succession of a school principal: A narrative inquiry using visual ethnography. South African Journal of Education; 33(2), 1-17.
• Tierney, W. G. (1997). Organizational socialization in higher education. Journal of Higher Education, 68 (1), 1-16.
• Quaglia, R. (1989). Socialization of the beginning teacher: A theoretical model from the empirical literature. Research in Rural Education, 5(3), 1-7.
• Wanous, J. P., Reichers, A. E. ve Malik, S. D. (1984). Organizational socialization and group development: Toward an integrative perspective. Academy of Management Review, 9(4), 670-683.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations: A normative view. Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
• Van Maanen, J. (1978). People processing: Strategies of organizational socialization. Organizational Dynamics, 7(1), 18-36. doi: 10.1016/0090-2616(78)90032-3.
• Vural, F. (2015). İlkokul ve ortaokul yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi (İzmir İli örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Yıldız, K. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerini kullanma düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 333-355.