The Effect of Philosophical Thinking-Based Early Literacy Program on Home Literacy Environments and Teachers' Opinions on Professional Development

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 1 - K-12 BECERİ EĞİTİMİNDE TÜRKİYE PERSPEKTİFİ: KURAM VE UYGULAMA, 875 - 906, 25.12.2023

Nihan Feyman Gök , Işıl Taş , Belma Tuğrul , Birgül Berna Uysal , Kader Duman

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1290451

Öz

The aim of this research is to examine the effect of the Philosophical Thinking-Based Early Literacy Program (PATİKEP), which was developed as a family education and professional development program, on the home literacy environment and the opinions of teachers on their professional development. The research was designed with the convergent parallel design approach among mixed methods research methods.In the quantitative aspect of the study, the PATİKEP family education program, developed for 1463 parents whose children attend pre-school education in 53 provinces, was applied for 28 weeks. Home literacy environments of families were evaluated by applying validity and reliability studies.The home literacy environments of the families were evaluated by applying the Home Literacy Environment Checklist (National Center for Learning Disabilities, 2019. In the qualitative aspect, the PATİKEP professional development program was applied to 211 preschool teachers from 53 provinces for 28 weeks, and the views of teachers on their professional competencies to support philosophical thinking-based early literacy skills in children were examined through interview forms.In the analysis of quantitative data, t-test was performed for two independent variables according to normality distributions, and one-way analysis of variance was performed for more than two variables. Content analysis was used in the analysis of qualitative data.According to the results obtained, it was found that PATIKEP had positive effects on home literacy. In the study, it was also concluded that the scores of parents with lower income levels regarding home literacy environments were lower than those of parents with middle and upper income levels. Preschool teachers stated that their professional competencies have developed to support philosophical thinking-based early literacy skills in children. Teachers stated that their awareness of early literacy skills increased, they started reading with the dialogic book reading technique, they started to prepare before reading, they started asking open-ended and creative questions, and they chatted more with children. Families gave feedback to teachers that they were pleased to have a library in their home. It is recommended that philosophical thinking-based early literacy skills should be supported in preschool education programs, family education programs and in-service training programs.

Anahtar Kelimeler

family education program, philosophy for children, early literacy, home literacy environment, teacher professional development program

Felsefi Düşünme Temelli Erken Okuryazarlık Programı’nın Ev Okuryazarlık Ortamlarına Etkisi ve Öğretmenlerin Mesleki Gelişimleri Hakkında Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, aile eğitimi ve mesleki gelişim programı olarak geliştirilen Patik’le Başla Kitap’la Yaşa® Felsefi Düşünme Temelli Erken Okuryazarlık Programı’nın (PATİKEP) ailelerin ev okuryazarlık ortamlarına etkisini ve öğretmenlerin mesleki gelişimleri üzerine görüşlerini incelemektir. Bu çalışmada karma yöntemden yararlanılmış ve eş zamanlı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda 53 ilde çocukları okul öncesi eğitime devam eden 1463 ebeveyne PATİKEP aile eğitim programı 28 hafta boyunca uygulanmıştır. Ailelerin ev okuryazarlık ortamları Ev Okuryazarlık Ortamları Değerlendirme Aracı (National Center for Learning Disabilities, 2019) ile değerlendirilmiştir. Nitel boyutta ise 53 ilden 211 okul öncesi öğretmenine PATİKEP mesleki gelişim programı 28 hafta boyunca uygulanmış ve öğretmenlerin çocuklarda felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerini desteklemeye yönelik mesleki yeterliklerine ilişkin görüşleri görüşme formları ile incelenmiştir. Nicel verilerin analizinde normallik dağılımlarına göre iki bağımsız değişken için t-testi, ikiden daha fazla değişken için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre PATİKEP’in ev okuryazarlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuştur. Ayrıca alt gelir düzeye sahip ebeveynlerin ev okuryazarlık ortamlarına ilişkin puanların orta ve üst gelir düzeye sahip ebeveynlere göre daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenleri çocuklarda felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerini desteklemeye yönelik mesleki yeterliklerinin geliştiğini ifade etmişlerdir. Öğretmenler erken okuryazarlık becerilerine ilişkin farkındalıklarının arttığını, etkileşimli kitap okuma yöntemi ile kitap okumaya başladıklarını, okuma öncesi hazırlık yaptıklarını, açık uçlu ve yaratıcı sorular sormaya başladıklarını, çocuklarla daha çok sohbet ettiklerini belirtmişlerdir. Aileler, evlerinde kitaplık oluşturmaktan dolayı memnuniyet duyduklarını öğretmenlere geribildirim olarak iletmişlerdir. Okul öncesi eğitim programlarında, aile eğitim programlarında ve mesleki gelişim programlarında felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerinin desteklenmesine yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

aile eğitim programı, çocuklar için felsefe, erken okuryazarlık, ev okuryazarlık ortamı, öğretmen mesleki gelişim programı

Kaynakça

• Alpar, R. (2022). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Detay Yayıncılık.
• Au, K. H. and Hurtado, S. (1992). Family literacy: Respecting the voices of families and teachers. Theory into Practice, 31(4), 296-303. doi: 10.1080/00405849209543503
• Aygün, A. (2022). Ebeveynlerin ev erken okuryazarlık ortamlarının farklı değişkenler ile incelenmesi ve uygulamalara ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bayraktar, V. (2018). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41. https://doi.org/10.36731/cg.418408
• Bellingham, R. (2015). Why we should all be reading aloud to children ? TEDxTalks. https://www.youtube.com/watch?v=ZBuT2wdYtpM
• Bracken, M. E. and Wilson, B. J. (2006). The impact of socioeconomic status on parental involvement in early childhood education. Journal of Educational Research, 100 (5), 311-323.
• Bracken, S. S. and Fischel, J. E. (2008). Family reading behavior and early literacy skills in preschool children from low-income backgrounds. Early Education and Development, 19(1), 45-67. https://doi.org/10.1080/10409280701838835
• Burns, M.S., Griffin, P., and Snow, C.E. (1999). Starting out right. National Academy Press.
• Canbulat, T., Ilhan, E., ve Olğun Baytaş, M. (2022). Improving home literacy skills of parents during the COVID-19 pandemic. International Online Journal of Primary Education (IOJPE), 11(2), 461-475. https://doi.org/10.55020/iojpe.1186097
• Carle, E. (2018). Tepeden tırnağa. (Çev. Nil Gün). Kuraldışı Yayıncılık. Chen, Q., Kong, Y., Gao, W., and Mo, L. (2018). Effects of socioeconomic status, parent–child relationship, and learning motivation on reading ability. Frontiers in psychology, 9, 1297.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Education Inc.
• Creswell, J. W. and Clark, V. L. P. (2017). Designing and conducting mixed methods research. Sage publications.
• Dewey, J. (1934). Art as experience. Kappa Delta.
• Dirican, R., ve Deniz, Ü. (2020). Felsefe etkinliklerinin okul öncesi dönem çocukların felsefi tutum ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (1), 421-430. DOI: 10.24106/kefdergi.3625.
• Droit, R.P. (2019). Kızıma felsefe öğretiyorum. (Çev: İ.Yerguz). Say Yayınları.
• D'Olimpio, L. (2014). Philosophy for children and reading comprehension. Analytic Teaching and Philosophical Praxis, 35(2), 1-9. doi: 10.5840/atp201462212
• Ergül, C., Sarıca, A. D., Akoğlu, G. ve Karaman, G. (2017). The home literacy environments of Turkish kindergarteners: Does SES make a difference? International Journal of Instruction, 10(1), 187-202. https://doi.org/10.12973/iji.2017.10112a
• Feyman Gök, N. (2013). Anaokullarında erken okuryazarlık çevresinin değerlendirilmesi ve sınıf ortamının çocukların erken okuryazarlık davranışlarına etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Flick, U. (2015). Qualitative inquiry—2.0 at 20? Developments, trends, and challenges for the politics of research. Qualitative Inquiry, 21(7), 599-608. https://doi.org/10.1177/1077800415583296
• Goffin, S. G. and Thorsos, N. J. (2017). Impact of early literacy intervention programs on teachers' self-efficacy and classroom practices. Journal of Early Childhood Teacher Education, 38(2), 170-183. doi: 10.1080/10901027.2016.1278258 intjecse.414312
• Göncü, A. (1999). Children’s developing understanding of the mind. Current Directions in Psychological Science, 8 (4), 115-118.
• Gregory, M. R., Heiss, S. G., and Kennedy, M. (2017). Philosophy for children and reading comprehension: A randomized controlled trial in 4th and 5th grades. Journal of Educational Psychology, 109 (1), 28-43. doi: 10.1037/edu0000125
• Guo, Y., Piasta, S. B., Justice, L. M., and Kaderavek, J. N. (2010). Relations among preschool teachers' self-efficacy, classroom quality, and children's language and literacy gains. Teaching and Teacher Education, 26(4), 1094-1103. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.11.005
• Hannam, P., and Echeverria, E. (2016). The community of philosophical inquiry (P4): a pedagogical proposal for advancing democracy. in M. Rollins-Gregory, J. Haynes and K. Murris (ed). The routledge ınternational handbook of philosophy for children. Routledge.
• He, Y., Wang, J., and Conner, J. (2014). The effects of family literacy intervention programs on children's reading achievement: A meta-analysis. Reading Research Quarterly, 49 (4), 387-416. doi: 10.1002/rrq.78
• Isa, S. B. (2021). Relationship between home literacy environment and emergent literacy skill of pre-school children in Ilorin West Local Government Area of Kwara State [Doctoral dissertation]. Kwara State University, Nigeria.
• Tunç, A. İ. (2017). Çocuklarla felsefe. Çocuk ve Medeniyet, 2 (4), 71-90.
• Kalil, A., and Ryan, R. M. (2010). Mothers’ economic conditions and sources of support in fragile families. The Future of Children, 20(2), 39–61. https://doi.org/10.1353/foc.2010.0009
• Karaaslan, D. (2012). Türkiye'de 1980 sonrası dönemde liselerde felsefe eğitimi (Kütahya ve Isparta örneği). [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi].Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Kılıçarslan, M., and Kırımlı, A. Y. (2018). The impact of early literacy ıntervention on teachers’ knowledge and practices. International Journal of Early Childhood Special Education, 10(2), 107-121. doi: 10.20489/intjecse.414312. doi: 10.20489/intjecse.414312
• Kirby, J.R., and Hogan, B. (2008). Family literacy environment and early literacy development. Exceptionality Education Canada. 18(3), 112-130. https://doi.org/10.5206/eei.v18i3.7629
• Koyuncu, E. D., ve Demircan, H. Ö. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuklarla felsefe hakkındaki görüşlerinin incelenmesine ilişkin değerlendirici bir durum çalışması. Eğitim ve Bilim, 47 (210).
• Laçin, E. (2019). Erken çocukluk özel eğitiminde erken okuryazarlık ve okul öncesi öğretmenlerinin uygulamaları. International Journal of Barrier Free Life and Society, 3(1), 16-36. https://doi.org/10.29329/baflas.2019.265.2
• Lane, C., Surges-Prokop, M.J., Johnson, E., Podhajski, B., and Nathan, J. (2014). Promoting early literacy through the professional development of preschool teachers. Early Years an International Journal of Research and Development, 34(1), 67-80. https://doi.org/10.1080/09575146.2013.827157
• Lipman, M. (2003). Thinking in education (2nd ed.). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511840272
• Lipman, M., Sharp, A.M. and Oscanyan, F.S. (1980). Philosophy in the classroom (2nd ed.). Philadelphia: Temple University Press.
• Lone, J. M., Weinstock, M., and Miltner, W. S. (2018). Philosophical inquiry improves kindergarteners' verbal reasoning. Journal of Experimental Child Psychology, 173, 64-79. doi: 10.1016/j.jecp.2018.03.002
• McBride-Chang, C. and Shu, H. (2006). The impact of family literacy programs on children's acquisition of reading: From preschool to grade 3. Journal of Educational Psychology, 98(3), 414-422. doi: 10.1037/0022-0663.98.3.414
• Melhuish, E. Ereky-Stevens, K. Petrogiannis, K., Ariescu, A., Penderi, E., Rentzou, K., Tawell, A., Slot,P., Broekhuizen, M. and Leseman, P. (2015). A review of research on the effects of early childhood education and care (ECEC) upon child development. CARE project; Curriculum Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care (ECEC). Technical Report. European Commission, https://eprints.bbk.ac.uk/id/eprint/16443
• Mesquita, G. R. (2012). Vygotksy and the theories of emotions: in search of a possible dialogue. Psicologia. Reflexao E Critica, 25 (4), 809-816. https://doi.org/10.1590/s0102-79722012000400021
• Morgan, P. L. and Meier, C. R. (2016). Promoting early literacy in preschoolers: A meta-analysis of interventions. Educational Research Review, 20, 69-89.
• Mulvey, K. M., Paratore, J. R. and Schumm, J. S. (2005). The effectiveness of family literacy programs: A review of the literature. Journal of Literacy Research, 37(4), 489-522.
• Murris, K. (2000). Can children do philosophy? Journal of Philosophy of Education. 34 (2), 261-280.
• Murris, K. (2016a). Philosophy for children as part of the solution to the early literacy education crisis in South Africa. Europan Early Childhood Education Research Journal, 24 (5), 652-667. https://doi.org/10.1080/1350293x.2014.970856
• Murris, K. (2016b). Philosopy with picturebooks. M.A. Peters (ed.), Encyclopedia of Educational Philosophy and Theory. DOI :10.1007/978-981-287-532-7-164-1
• National Centre for Learning Disabilities (NCLD) (2019). Home literacy environment checklist. https://isp.ncl.edu.tw/files/file_pool/1/0K196532953499456190/HomeLiteracyEnglish.pdf
• Ndofirepi, A.P. (2012). Quality education in Africa: Introducing philosophy for children to promote open-mindedness, Africa Education Review, 9(1), s.26-40. https://doi.org/10.1080/18146627.2012.755242
• Neuman, S. B. (2014). Explaining and understanding early literacy. Investigaciones Sobre Lectura, (2), 7-14.
• OECD. (2006). Starting strong II: Early childhood education and care (Issue 1).
• OECD Publishing. Bennett, J. ve Tayler, C. (2006). Starting strong II. Early childhood education and care. OECD Publishing. https://www.oecd.org/education/school/startingstrongiiearlychildhoodeducationandcare.htm
• Paratore, J. R. and Mulvey, K. M. (2010). The impact of family literacy programs on parents and young children: A review of the literature. Reading Psychology, 31(5), 411-436.
• Philgren, A. S. (2008). Socrates ın the clasroom rationales and effects of philosophizing with children. Stockholm University-Elanders Sverige
• Clark, V. L. P. and Ivankova, N. V. (2015). Mixed methods research: A guide to the field (Vol. 3). Sage publications.
• Pritchard, M. (2002). Philosophy for children. https://plato.stanford.edu/archives/sum2022/entries/children/
• Raad, H. A., and Naffa, N. (2019). The impact of philosophical discussions on reading comprehension and critical thinking in early childhood education. European Early Childhood Education Research Journal, 27(5), 665-677. doi: 10.1080/1350293X.2019.1637613
• Robinson, G. (2019). The role of philosophy in literacy education. In S. L. Swartz, D. M. Beistline ve N. Noddings (Eds.), The palgrave international handbook of philosophy for children (s. 435-450). Palgrave Macmillan.
• Salman Yıkmış, M. (2020). Nitel araştırmalarda e-görüşme tekniği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (1), 183-197. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.556296
• Sezgin Yalçıntaş, E., Ulus, L. ve Aksoy, B. A.(2019). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin erken okur yazarlıkla ilgili sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1128-1146. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.47159-470780
• Snow, C. E. 2006. What counts as literacy in early childhood? in blackwell handbook of early childhood development (eds K. McCartney and D. Phillips), Blackwell Publishing Ltd.
• Sormaz Öğüt, F. (2019). Felsefi düşünmenin önemi ve çocuklar için felsefe. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Strickland, D. S., Morrow, L. M., Neuman, S. B., Roskos, K., Schickedanz, J. A. and Vukelich, C. (2004). The role of literacy in early childhood education. Reading Teacher, 58(1), 86-103.
• Şahin, L. (2019). Okul öncesi eğitim döneminde erken okuryazarlık becerilerine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Taş, I. (2017). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi Programı'nın 48-72 aylık çocukların zihin kuramı ve yaratıcılıklarına etkisi.[Yayınlanmamış doktora tezi].Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Terlitsky, A. B. and Wilkins, J. (2015). Characteristics of family literacy programmes that improve child literacy, behaviour and parenting skills, International Journal of Pedagogies and Learning, https://doi.org/10.1080/22040552.2015.1113846
• Thompson, K., Richardson, L. P., Newman, H., and George, K. (2019). Interaction effects of socioeconomic status on emerging literacy and literacy skills among pre-kindergarten and kindergarten children: A comparison study. Journal of Human Services: Training, Research, and Practice, 4(1), article 5, 1-14.
• Tuğrul, B. (2006). Okul öncesi dönemde düşünme becerilerinin gelişmesinde yaratıcı bir süreç olarak drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(2), 99-110. https://doi.org/10.21612/yader.2006.016
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2022). Patik’le başla kitapla yaşa. 2021-180136 https://online.turkpatent.gov.tr/trademarksearch/pub/trademark_search#trademarkresultdetail
• Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. Morpa Yayınevi.
• Verbeek, D. C. (2010). Teaching reading for meaning?: A case study of the ınitial teaching of reading ın a mainstream South African school. Dissertation Submitted in Fulfilment of the Requirements of the Degree.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yılmaz Hiğde, A., Baştuğ, M. ve Cihan, H. (2020). Okul öncesi dönem ebeveynlerinin ev okuryazarlığı yaşantılarının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 628-645. https://doi.org/10.16916/aded.650894
• Yüceer, D. ve Coşkun Keskin, S. (2022). Okul öncesi kurumlarında çocuklar için felsefeye dayalı mevcut durumu betimleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 562-583. DOI: 10.17679/inuefd.988269.
• Zhang, X., Yang, Y. and Sun, X. (2018). The Effect of Early Literacy Intervention on Teacher Competence: A Meta-Analysis. Journal of Research in Childhood Education, 32(3), 372-386. doi: 10.1080/02568543.2018.1441913