الكَفَاءَةُ المُعْجَمِيّةُ لِمُستَوَياتِ اللُّغَةِ العَربيّةِ (النَّظَريَة والتَّطبِيق) سلسلة اللسان نموذجًا

Yıl 2025, Sayı: 20, 363 - 380, 30.06.2025

Mahmud Kaddum , Mohamed Abdelrehem

https://doi.org/10.47502/mizan.1519922

Öz

تناولت هذه الدراسة موضوع الكفاءة المعجمية من خلال التعريف بها، وتوضيح موقعها في الواصفات التي وردت في الإطار المرجعي الأوروبي المشترك لتعلم اللغات (CEFER) وتعليمها وتقييمها من خلال المجلد المصاحب له في نسخة (2020)، مطبقةً ذلك على سلسلة "اللسان" وهي سلسلة تعليمية مشهورة من سلاسل تعليم اللغة العربية للناطقين بغيرها في المستوى التمهيدي. حيثُ يدرك العاملون في مجال التعليم لاسيما تعليم اللغة الثانية أنّ الكفاءة المعجمية تؤدي دورا رئيسا في تطوير مستوى الدارس للغة، كما أنّها تعدّ دليلا على مستواه اللُّغوي جنبا إلى جنب مع الكفايات الأخرى، كما يؤثر مقدار تمكُّن المتعلمين من المفردات المعجمية في تحكمهم في مهارات الفهم والإنتاج، وقد استطاعت الأطر المرجعية -بما لديها من خبرات متراكبة- أن تضع ضوابط لتلك الكفاءة، كما حدّدت مجالها من مفردات وتراكيب لغوية وقواعد نحوية؛ ولذا فإن القائمين على بناء السلاسل اللغوية لتعليم اللغة العربية للناطقين بغيرها ينبغي عليهم استقراء جوانب الكفاءة المعجمية من خلال تلك الواصفات التي أعدتها الأُطر المرجعية.

Anahtar Kelimeler

الكفاءة المُعجمية , الأُطر المرجعية لتعليم اللّغات الأجنبية , سلسلة اللسان , تعليم اللغة العربية للناطقين بغيرها

Arap Dili Seviyelerine Yönelik Sözcük Yeterliliği (Teori ve Uygulama) “Silsiletu’l-Lisân Örneği”

Öz

Bu araştırma, sözlüksel yeterlilik konusunu tanımlayarak ve Dil Öğrenimi, Öğretimi ve Değerlendirmesi için Avrupa Ortak Referans Çerçevesi (CEFER) tanımlayıcılarındaki konumunu açıklığa kavuşturarak, 2020 versiyonundaki tamamlayıcı cildi aracılığıyla, giriş düzeyinde anadili Arapça olmayanlara Arapça öğretmek için iyi bilinen bir eğitim serisi olan “Silsiletü’l-Lisân” uygulayarak ele almıştır. Eğitim alanında, özellikle de ikinci dil eğitimi alanında çalışanlar, sözlüksel yeterliliğin, diğer yeterliliklerle birlikte dilsel seviyesinin bir kanıtı olduğu için, öğrenenin dil seviyesinin geliştirilmesinde kilit bir rol oynadığının ve öğrenenlerin sözlüksel kelime dağarcığına hakimiyet derecesinin, anlama ve üretim becerilerini kontrol etmelerini etkilediğinin farkındadırlar ve referans çerçeveleri - birikmiş deneyimleriyle - şunları yapabilmişlerdir Bu nedenle, ana dili Arapça olmayanlara Arapça öğretmek için dil zincirleri oluşturanlar, referans çerçeveler tarafından hazırlanan bu tanımlayıcılar aracılığıyla sözcüksel yeterliliğin yönlerini tahmin etmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sözcük Yeterliliği , Yabancı Dil Öğretimi İçin Referans Çerçeveleri , Silsiletü’l-Lisân , Anadili Arapça olmayanlara Arapça öğretimi

Etik Beyan

Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisine Size saygılarımı sunup şunu beyan ederim: Size gönderdiğim (Arap Dili Seviyelerine Yönelik Sözcük Yeterliliği (Teori ve Uygulama) “Silsiletu’l-Lisân Bir Örnektir”) başlıklı makalem Etik Kurulu Raporu istememektir.

Teşekkür

İyi çalışmalar Kolaylıklar diliyorum, Saygılarımızla

Kaynakça

• Abdullah, Ömer es-Sıddîk. Ḳırâtün Taḥlîliyye li Kütübi Silsileti’l-Lisân. Mecelletü’lʿArabiyye li’n- Nâṭıḳîn bi Gayrihâ. 6, Haziran 2013.
• Besendî, Ḫâlid. Muṣṭalaḥü’l- Kifâye ve Tedâḫülü’l- Mefhum fi’l-Lisâniyyâti’t- Taṭbîḳıyye. El-Mecelletü’l-Ürdüniyye.
• Derşevi, Sehil. Anadilin İkinci Dil Öğrenimine Etkisi (Karşıtsal Çözümleme Yöntemi Işığında Türkçe Konuşanların Arapça Öğrenimine Dair Uygulama Çalışması). Ankara: İlahiyat, 2022.
• el-Ġâlî, Nâsır, Abdulḥamid Abdullah, Ususu İʿdadi’l-Kütübi’t-Taʿlimiyyeti li Ġayri’nNâṭıḳîn bi’l-ʿArabiyye. Riyad: Dârü’l-Ġâlî.
• El-Ḫalef, Muhammed. Dirâsetün Taḳvimîyyetün Tahlilîyyetün Müḳârenetün beyne Silsiletü’l-Lisan Ve Silsiletey " Face To Face- Taveler " El-Müstavâ El-Mübtedi. İstanbul: İsar Yayınları: 2015.
• El-Meclisü’l-Avrûbî, El-İṭâru’l-Merciʿî El-Müşterek li Taʿallümi’l-Lüġat ve Taʿlimihâ ve Taḳyimihâ.Çev. Dr. Abdünnâsır Osman Sâbir Ek Cilt Strazburg: El-Meclisü’lAvrûbî li’n-Neşr, 2020.
• Ġanîm, İbrâhim. eṣ-Ṣâfî el-Cehmî. El-Kefââtü’t-Tedrisîyye fi Ḍavʾi’l-Mudilât’itTaʿlimîyyeti.Kahire:Mektebetü’l-Encilü El-Mıṣrıyyeti.
• Hasan, Ahmed. Taḥlilü Kitâbey El-Lüġati’l-Arabiyye fi’ṣ- Ṣaffeyni’t- Tâsiʿ ve’l-Âşir bi S̱ânevîyyâti’l Eʾimmeti ve’l-Ḫuṭâbâi fi Ḍavʾi’l-Uṭuri’l-Âlemiyyeti ve’l-Meʿyiri’lÂrabiyye, Ankara: Sonçağ, 2022.
• İbn Manzûr, Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâr’ü sâdır, 1970.
• İslâm el-Hadaḳî, el-Kefââtü’l-Lüġavîyyetü Nemâẕicühâ ve Uturuhâ. İstanbul: 2021.
• Kahire Arap Dil Kurumu Komisyonu. el-Mu‘cemü’l-Vasît. Kahire: Mecmaʿu’l-luġati’lʿArabiyye, 1972.
• Majmua' miel al-mullifin, al-Mu'jam al-Wasit, al-Nāshir: Majma' al-Lughah al-'Arabiyyahbi-al-Qahira, al-Ṭib'ah al-Thaniyah. Dār al-Fikr. Bayrut: 1972.
• Merriam-Webster. (n.d.). Competency. In Merriam-Webster.com dictionary. Retrieved June 23, 2021. from https://www.merriamwebster.com/dictionary/ competency
• Mizyânî, el-Vennâs. “Beyne’l-Kefâeti ve’l-Kifâyeti fi’l-Müessesâti’tTerbevîyyeti”,Mecelletü’l-Bâhis fi’l-Ulûmi’l-İnsâniyyeti ve’l-İctimâiyyeti: Sayı: 3, (2011).
• Ömer, Ahmed Muhtâr. Mu‘cemü’l-Lüġati’l-ʿArabiyyeti’l-Muʿasırati. Kahire:ʿAlemü’lKütüb, 2008.
• Richards, J. C. Schmidt, R. W. Longman dictionary of language teaching and applied linguistics. Pearson. 2010.
• Ṭaʿime, Rüşdî. Delilü ʿAmelin fi İʿdâdi’l-Mevâdi’t-Taʿlimîyyeti Liberâmici Taʿlimi’lLüġati’l-ʿArabiyye li’n-Nâṭıḳîn bi Lüġat Uhrâ. Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kura: 1988.
• Ṭaʿime, Rüşdî. el-Merciʿu fi Taʿlimi’l-Lüġati’l- ʿArabiyye li’n-Nâṭıḳîn bi Lüġat Uḫrâ. Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kura: 1986.
• Thomas, M. (1994). Assessment of L2 proficiency in second language ac quisition research. Language Learning, 44, 307-336.