Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Akademik ve İdari Personelinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalığının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 219 - 228, 25.12.2024

Melike Yeğin , Hikmet Bayam , Fatma Ergün , Muradiye Karasu Ayata

https://doi.org/10.53518/mjavl.1489384

Öz

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi’nde görev yapan akademik ve idari personelin ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerini belirlemek ve çevresel sürdürülebilirlik konusunda farkındalık oluşturmak için temel veriler sağlamaktır. Araştırma süreci nicel araştırma desenlerinden kesitsel betimsel tarama yöntemleriyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi idari ve akademik personeli oluşturmaktadır. Araştırma, 310 kişilik bir katılımcı grubu üzerinde yürütülmüştür. Katılımcılara anketler aracılığıyla ekolojik ayak izi ve çevresel farkındalık ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Veriler, istatistiksel analizlerle incelenmiş ve yorumlanmıştır.Geri dönüşüm, ulaşım ve su tüketimi alt ölçek ortalama puanları için öğrenim durumları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Geri dönüşüm alt ölçek puanı ortalaması, öğrenim durumu yüksek lisans olanların (X̄=20.0); doktora (X̄=20.7); lisans (X̄=20.3); ön lisans (X̄=23.4) ve lise düzeyi öğrenim durumu için (X̄=23.0) olarak tespit edilmiştir. Ekolojik ayak izi farkındalık alt ölçekleri ve toplam puanı eğitim-seminer-kurs alma durumu ile kıyaslandığında geri dönüşüm ve su tüketimi alt ölçek puanlarında istatiksel olarak anlamlı bir sonuç elde edilmiştir. Geri dönüşüm alt ölçeği için daha önce eğitim-seminer-kurs alanların ortalaması (X̄=24.0) , almayanların ortalamasına (X̄=21.0) göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Su tüketimi alt ölçeği ortalama puanında da benzer şekilde daha önce eğitim-seminer-kurs alanların ortalaması (X̄=18.0) , almayanların ortalamasına (X̄=16.0 ) göre daha yüksek bulunmuştur. Ekolojik ayak izi farkındalık düzeyi ve etkileyen faktörler arasındaki ilişkinin karmaşık olduğu görülmektedir. Bu çalışma, çevre bilincinin artırılmasına yönelik daha etkili stratejilerin geliştirilmesine ve sürdürülebilirlik için bilinçli davranışların teşvik edilmesine ihtiyaç duyulduğunu kanıtlar niteliktedir. Ancak, daha kapsamlı ve uzun vadeli araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekolojiik ayak izi, Farkındalık, Sürdürülebilirlik

Etik Beyan

Araştırma, 13.09.2023 tarihli ve E-78968926-044-00000555232 sayılı Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü’nden alınan kurum izni ile Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan alınan 19.10.2023 tarihli ve 2023/09/11 karar numaralı etik kurul izni sonrasında yürütülmüştür.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Proje Numarası

1

Teşekkür

Verilerin analizi kısmında desteklerini esirgemeyen Dr. Öğr. Üyesi Enver TÜRKSOY’a teşekkür ederiz.

Determining the Ecological Footprint Awareness of Kirşehir Ahi Evran University Academic And Administrative Staff

Öz

The aim of this study is to determine the level of ecological footprint awareness among academic and administrative staff at Kırşehir Ahi Evran University and to provide basic data to create awareness about environmental sustainability. The research process was conducted using cross-sectional descriptive survey methods, which are quantitative research designs. The universe of the study consists of administrative and academic staff at Kırşehir Ahi Evran University. The research was conducted on a participant group of 310 individuals. Participants were asked questions about ecological footprint and environmental awareness through surveys. The data were analyzed and interpreted through statistical analyses. There was a statistically significant difference between educational levels for the mean scores of the sub-scales of recycling, transportation, and water consumption. The average score for the recycling sub-scale was determined as (X̄=20.0) for participants with a master's degree; (X̄=20.7) for doctoral degree holders; (X̄=20.3) for bachelor's degree holders; (X̄=23.4) for associate degree holders; and (X̄=23.0) for high school graduates. When compared with the status of attending education-seminar-course, a statistically significant result was obtained in the recycling and water consumption sub-scale scores compared to the ecological footprint awareness sub-scales and total score. It was found that the average score for the recycling sub-scale was higher for those who had previously attended education-seminar-course (X̄=24.0) compared to those who had not (X̄=21.0) (p<0.05). Similarly, the average score for the water consumption sub-scale was found to be higher for those who had previously attended education-seminar-course (X̄=18.0) compared to those who had not (X̄=16.0). The results indicate that the relationship between ecological footprint awareness level and influencing factors is complex. This study qualitatively demonstrates the need for the development of more effective strategies to increase environmental awareness and promote conscious behaviors for sustainability. However, more comprehensive and long-term research is needed.

Anahtar Kelimeler

Awareness, Ecological footprint, Sustainability.

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Bayraktar, S. (2020). Factors Contributing Ecological Footprint Awareness of Turkish Pre-Service Teachers. International Education Studies, 13(2), 61-70.
• Cronbach LJ. Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika. 1951;16:297-334.
• Çam, H., & Menteşe, F. G. (2024). Sağlık Çalışanlarının Ekolojik Ayak İzi Azaltılması Konusundaki Eğilimlerinin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 483-497.
• Çıkrık, S, & Mustafa, Y. (2019). Biyoloji Öğretmen Adaylarinin Ekolojik Ayak İzi Farkindalik Düzeylerinin Belirlenmesi. Social Sciences, 14(6), 2999-3008.
• Dawson, B, Trap, R, G. (2004). Basic and Clinical Biostatistics, Lange Medical Books/McGraw-Hill, Third Edition, 312.
• Demirkol, M, & Aslan, İ. (2021). Sınıf öğretmenlerinin ekolojik ayak izi farkındalık düzeyleri. Journal of Computer and Education Research, 9(18), 904-928.
• Fikri, G. (2013). İnsan-doğa ilişkisi bağlamında çevre sorunları ve felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (14), 17-21.
• Genta, C., Favaro, S., Sonetti, G., Barioglio, C., & Lombardi, P. (2019). Envisioning green solutions for reducing the ecological footprint of a university campus. International Journal of Sustainability in Higher Education, 20(3), 423-440.
• Gurbuz, I, B, Nesirov, E, & Ozkan, G. (2021). Investigating environmental awareness of citizens of Azerbaijan: a survey on ecological footprint. Environment, Development and Sustainability, 23, 10378-10396.
• Günal, N, Işıldar, G, Y, & Atik, A, D. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Azaltilmasi Konusundaki Eğilimlerinin İncelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 11(4), 34-46.
• Güngör, H., & Kalburan, F. N. C. (2022). Okul Öncesi Eğitim Kurumu Çalışanlarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education (Ijtase), 11(1), 17-26.
• Hu, L, & Bentler, P, M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55. doi:10.1080/10705519909540118.
• Kerdsap, T, Tanpichai, P, & Yingyuad, N. (2023). Reducing the Ecological Footprint in a University Farm through Environmental Education Process. EnvironmentAsia, 16(3).
• Mascarenhas, M., Pereira, E., Rosado, A., & Martins, R. (2021). How has science highlighted sports tourism in recent investigation on sports’ environmental sustainability? A systematic review. Journal of Sport & Tourism, 25(1), 42-65.
• Meyer, K., & Newman, P. (2018). The planetary accounting framework: A novel, quota-based approach to understanding the impacts of any scale of human activity in the context of the planetary boundaries. Sustainable Earth, 1, 1-21.
• Mızık, E, T, & Yiğit Avdan, Z. (2020). Sürdürülebilirliğin temel taşı: ekolojik ayak izi.
• Özgen, U, & Aksoy, A, D. (2017). Tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi Farkindalik Düzeyleri. Third Sector Social Economic Review, 52(3), 46-65.
• Öztürk, G. (2010). İlköğretim 7. sınıflarda çevre eğitimi için ekolojik ayak izi kavramının kullanılması ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Saylar, Ö., & Akyüz, C. A. (2019). Fen bilgisi ve biyoloji öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. EDUCATIONAL SCIENCES PROCEEDING BOOK, 289.
• Tekindal, M, A, Zabzun, G, Zeynep, Ö, Demirsöz, M, & Tekindal, M. (2021). Awareness scale for reducing ecological footprint: a validity and reliability study. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi(27), 439-445.
• Temizkan, R., & Ceyhanlı, K. (2020). Turizm lisans öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi, 7(2), 203-223.
• Wackernagel, M. & Rees, W. (1998). Our ecological footprint: reducing human impact on the earth (Vol. 9). New society publishers.
• Wackernagel, M., & Monfreda, C. (2004). Ecological footprints and energy. Encyclopedia of energy, 2(1), 1-11.
• Wackernagel, M., Hanscom, L., Jayasinghe, P., Lin, D., Murthy, A., Neill, E., & Raven, P. (2021). The importance of resource security for poverty eradication. Nature Sustainability, 4(8), 731-738.
• Yakut Aymankuy, Ş. (2023). Gastronomide sürdürülebilirlik yaklaşımları ve uygulamalar. Ankara. Detay Yayıncılık.