Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi (MJH), yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamayı ve yayın süreçlerinde aşağıda belirtilen ilkelere uymayı taahhüt eder. Bu ilkeler, Committee on Publication Ethics (COPE) ve Council of Science Editors (CSE) tarafından dergi editörleri için geliştirilen öneri ve kılavuzlar temel alınarak hazırlanmıştır.
Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi (MJH) yayın etiği kapsamında tüm paydaşların etik sorumluluk taşımasını beklemektedir. Bu kapsamda MJH, COPE tarafından hazırlanan Dergi Editörleri İçin Etik Kurallar ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri (Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors) ve Temel Uygulamaları (Core Practices) izlemeyi taahhüt eder.
Editörler için COPE Guidance for Editors ilkelerini takip etmek editörlerin sorumluluğunda olup, hakemler için COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers esaslarının gözetilmesi de dergi hakemlerinin yükümlülüğüdür.
MJH’de uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız, şeffaf ve saygın bir biçimde geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına dayanmaktadır. Bu süreçler, yazarların ve onları destekleyen kurumların çalışmalarının bilimsel kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin en somut göstergelerinden biri olarak görülmekte ve desteklenmektedir. Bu noktada, sürecin tüm paydaşlarının (yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere ilişkin standartlara uygun hareket etmesi büyük önem taşımaktadır.
a) Dergi Yönetimi,
MJH, Dergi Yönergesi'nde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülür. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi’nde yayın sürecinde yer alan editörler, eleştirmenler, yazarlar vb. dahil olmak üzere tüm tarafların görev ve beklentileri aşağıda tanımlanan yayın etiği yönergelerine ve yanlış uygulama beyanlarına uymak zorundadır. Aksi takdirde MJH Dergisi’nde yayın yapılması mümkün değildir:
b) Yayın Davranışı ve Etik Olmayan Yayın Yönetimi
c) Katılım ve Soruşturmalar
d)Makale Kabul Sonrası Yayın Süreci
e) Düzeltmeler, Geri Çekmeler ve Yayından Kaldırmalar
Düzeltmeler (Errata): Yayınlanmış bir makalede sonuçları, yorumları veya çıkarımları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse, editörler bir düzeltme notu yayımlar. Bu not ilgili makaleye bağlanır ve kalıcı olarak erişilebilir durumda olur.
Yayından Kaldırmalar: Yayın sonrası ciddi sorunlar tespit edilirse — örneğin intihal, veri uydurma, tahrifat, etik dışı araştırma uygulamaları veya bulguları geçersiz kılan ciddi hatalar — editörler makaleyi geri çekme hakkını saklı tutar. Geri çekme notunda gerekçeler açıkça belirtilir ve orijinal makalenin yerine kalıcı olarak erişilebilir durumda olur.
Geri Çekmeler: Nadir durumlarda, kabul edilmiş ancak henüz çevrimiçi yayımlanmamış makaleler yazarların talebi üzerine veya editörler tarafından yayından kaldırılabilir. Bu durumda, nedenini açıklayan bir yayından kaldırma notu yayımlanır.
Sorumluluklar: Yazarlar, yayımlanmış çalışmalarında önemli bir hata fark ettiklerinde derhal editörleri bilgilendirmekle yükümlüdür. Editörler ve yayınevi ise şeffaflığı, adaleti ve akademik kaydın güvenilirliğini sağlamak için gerekli düzeltici işlemleri gerçekleştirme sorumluluğunu taşır.
f) Feragat
MJH Dergisi yönetimi, editörler, yardımcı editörler ve editörler kurulu yazarların ifade ettiği görüşlerden ve dergideki yayımlanan yazıların içeriğinden sorumlu değildir. Özgünlük, yazıların okunması ve bireysel hatalar yazarların sorumluluğundadır. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi'nde inceleme, araştırma, derleme, eleştiri vb. yayımlanmak üzere gönderilen tüm yazılar, özgünlük, etik konular ve faydalı katkılar için çift-kör hakem değerlendirmesine tabi tutulmaktadır. Hakemlerin kararları makalelerin dergide yayımlanmasında kesin ve tek araçtır.
Editörler, başvuruları özgünlük, bilimsel katkı, metodolojik sağlamlık ve akademik kalite ölçütlerine göre değerlendirir. Editörler, tüm başvuruların hızlı ve adil bir hakemlik ile editöryal prosedürden geçmelerini sağlayacaktır. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi’nde yayımlanacak makalenin hakem sürecinden olumlu geçmiş dahi bulunsa tüm sorumluluğunu Baş Editör üstlenmektedir. Bu bakımdan gönderilen eserin kabul edilip yayımlanması veya reddedilmesi Baş Editörün kararına bağlıdır.
Editörler, Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi’nde (MJH) yayımlanan her türlü yazıdan sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, derginin akademik ve bilimsel standartlarını en yüksek düzeyde korumakla yükümlüdür. Bu bağlamda:Dergi Kullanıcılarıyla İlişkiler
Editörler, yayımlanacak makalelerin seçim ve değerlendirme sürecinde derginin hedef kitlesini oluşturan okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların bilimsel beklentilerini ve ihtiyaçlarını gözetmekle yükümlüdür.
Yazarlar ile ilişkiler
Editörler, dergiye gönderilen tüm başvuruları değerlendirirken, çalışmanın bilimsel niteliğini, metodolojik sağlamlığını, özgün katkısını, güncelliğini ve açık bir biçimde sunulmuş olmasını dikkate alarak karar vermekle sorumludur.
Hakemler ile ilişkiler
Editörler, değerlendirme sürecinde hakem seçiminde titizlik göstermelidir. Hakemler, çalışmanın konusu ve kapsamı ile doğrudan ilgili, alanında uzman ve yetkin kişiler arasından seçilmelidir.
Danışma kurulu ile ilişkiler
Editörler, yayın kurulunda yer alan tüm üyelerin, başvurudan yayıma kadar yürütülen süreçlerde derginin yayın politikaları ve yönergelerine tam uyum sağlamasını denetlemekle sorumludur. Ayrıca editörler, kurul üyelerini derginin yayın politikaları ve bu politikalarda yapılan her türlü güncelleme hakkında düzenli olarak bilgilendirmelidir.
Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler
Dergi sahibi ve yayıncı ile editörler arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesi temelinde yürütülür. Bu çerçevede:
Editoryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler, dergi politikaları çerçevesinde belirlenmiş “Hakem Denetimi Politikası”nı titizlikle uygulamakla yükümlüdür. Bu sorumluluk kapsamında:
Kalite güvencesi
Editörler, dergide yayımlanan her çalışmanın bilimsel bütünlük, metodolojik sağlamlık ve etik standartlar açısından dergi politikalarına uygun olmasını sağlamakla yükümlüdür.
Kişisel verilerin korunması
Editörler, yayımlanmak üzere gönderilen çalışmalarda yer alan deneklere, katılımcılara veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasından sorumludur. Editörler ve yayın ekibi, gönderilen makalelere ilişkin bilgileri yalnızca süreçle ilgili kişilerle paylaşır.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler, değerlendirilen başvurularda içerilen insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür.
Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
Yazılarda kullanılan malzemeler
Editörler, kazılarda veya yüzey araştırmalarında ele geçen ya da müzelerde bulunan eserlerin ilk defa yayınlaması durumunda yazarların eser(ler)i çalışma izinleri ve herhangi bir hak ihlali olup olmadığı hakkında bilgi edinmeli ve ona göre yazarlara olumlu ya da olumsuz bildirim sağlamalıdır.
Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır. Editörler dergiye gönderilen yazıları kişi, kurum, siyasi eğilim, ihtiyaç gibi nedenlerden ziyade problematik, özgünlük, kalite ve entelektüel içerik üzerine değerlendirirler. Editörler hiçbir şekilde ırk, etnik köken, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, vatandaşlık, siyasi düşünce veya kişisel çekişmeler ile diğer etkenlerden etkilenmemelidir.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler;
Dergide yayınlanan yazılara ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
Şikayetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Siyasi ve ticari kaygılar
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir siyasi ve ticari saik, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder. Dergiye gönderilen bir makalede açıklanan yayımlanmamış materyaller, düşünceler ve hipotezler yazarın açık yazılı izni olmadan editör veya yayın kurulu üyeleri tarafından kendi araştırma amaçları doğrultusunda kullanılmaz. Makale incelemesi yoluyla elde edilen bilgi veya fikirler gizli tutulup editörlerin kendi çalışmalarında kişisel avantajları için kullanılmazlar. Editörler, tüm katkıda bulunanların veya yazarların ilgili çıkar çatışmalarını açıklamalarını zorunlu kılmakla yükümlüdürler. Çıkar çatışmaları ve çıkar ilişkileri makale yayımlandıktan sonra ortaya çıkarsa düzeltmeler yayımlanır veya yayımın geri çekilmesi gibi başka uygun eylemler de gerçekleştirilebilir.
Yazarlardan, gerektiğinde çalışmalarının ham verilerini editöryal inceleme için sağlamaları istenebilir ve uygulanabilirse verileri kamuya açık hale getirmeye hazır olmalıdır. Her halükarda yazarlar, katılımcıların gizliliğinin korunması ve tescilli verilerle ilgili yasal hakların serbest bırakılmalarını engellememesi koşuluyla, bu verilerin yayımlandıktan sonra en az 10 yıl süreyle diğer yetkili profesyonellere erişilebilirliğini sağlamalıdır (tercihen kurumsal veya konu tabanlı veri deposu veya diğer veri merkezi aracılığıyla).
a) Özgünlük ve İntihal
b) Kaynakların Kabulü
c) Makale Yazarlığı
Bu yazarlık kriterlerini karşılayan yazar/lar makalenin içeriğinden kamuya açık sorumluluk alabilmesi için yazıda listelenmelidir:
d) Çoklu, Gereksiz veya Eşzamanlı Yayın
Genel olarak, temelde aynı araştırmayı açıklayan bir makale birden fazla dergide yayımlanmamalıdır. Aynı makalenin birden fazla dergiye gönderilmesi etik olmayan bir yayın davranışı teşkil eder ve kabul edilemez. Ayrıca hakemlik süreci devam eden makalelerin sebepli ya da sebepsiz yere yayın sürecinden çekilmesi de bu kapsamda değerlendirilir. Bu durum dergi ve hakemler için ekstra zaman ve gereksiz enerji kaybına neden olur. Bu yüzden söz konusu yazar/ların MJH Dergisi’nde 5 yıl süreyle herhangi bir yayın için başvuruda bulunmaya uygun olmadığı kabul edilir.
Başka bir yerde telif hakkıyla korunan materyal olarak yayımlanmış makaleler dergiye gönderilemez. Ayrıca, dergi tarafından incelenen yazılar telif hakkıyla korunan yayımlara yeniden gönderilmemelidir. Ancak, bir makale göndererek, yazar/lar yayımlanan materyalin yayın haklarını korur. Yayımlanması halinde, çalışmalarının CC BY-NC-SA 4.0 lisansı (MJH Açık Erişim ve Telif Politikası) altında kullanılmasına izin verirler. Bu lisans ile taraflar, MJH'de yayımlanan tüm makaleleri ve görselleri; atıfta bulunarak dağıtabilir, kopyalayabilir, üzerinde çalışmalar yapabilir, yine sahibine atıfta bulunarak türevi çalışmalar yapabilirler.
e) Açıklama, Çıkar Çatışmaları ve Mali Destek
Yazarlar mümkün olan en erken aşamada -özellikle gönderim sırasında bir açıklama notu ekleyerek ve makalede de bu durumu belirterek-, sonuçlarını veya makaledeki çıkarımlarını etkilemek için yorumlanabilecek çıkar çatışmalarını, eğer varsa ifşa etmelidir. Açıklanması gereken potansiyel çıkar çatışmalarına örnek olarak, fahri, eğitim hibeleri veya diğer finansman, konuşmacı bürolarına katılım, üyelik, istihdam, danışmanlık, hisse senedi sahipliği veya diğer hisse senedi çıkarları ile ücretli uzman ifadeleri veya patent lisanslama düzenlemeleri ile kişisel veya mesleki ilişkiler, ilgili kişiler, bilgi veya inançlar gibi finansal olmayan konular veya makalede tartışılan materyaller verilebilir.
Çalışma için tüm finansal destek kaynakları açıklanmalıdır (hibe numarası veya varsa diğer referans numarası da dahil olmak üzere).
Çalışma herhangi bir ulusal/uluslararası burs ya da bir proje tarafından desteklendiyse bu durum da makalenin başında ilgili dipnot aracılığıyla belirtilmelidir.
f) Tehlikeler ve İnsan veya Hayvan Konuları
Çalışma, kullanımlarında olağandışı tehlikeler ihtiva eden kimyasallar, prosedürler veya ekipmanlar içeriyorsa yazarlar bunları makalelerinde açıkça tanımlamalıdır. Eğer çalışma hayvanların veya insan katılımcıların kullanımını ve ilgili deneyleri içeriyorsa, yazarlar tüm prosedürlerin ilgili yasalara ve kurumsal yönergelere uygun olarak gerçekleştirildiğinden ve ilgili kurumsal komitenin bunları onayladığından emin olmalıdır. Makalenin girişinde mutlaka bu durumu açıklayan bir ifadeye yer verilmelidir. Yazarlar ayrıca, insan katılımcıları yapılacak deneylerin içeriği hususunda bilgilendirilmiş ve onların onayını alındığına dair bir ifadeyi de makaleye eklemelidir.
Makaledeki insan katılımcıların gizlilik hakları her zaman korunmalıdır.
Bu durum 2020 yılından itibaren ulusal ve uluslararası indeks kriterleri gereği aşağıda genel hatlarıyla belirtilen hallerdeki makalelerin MJH Dergisi’nden yayımlanabilmesi için Etik Kurul İzni talep edilmektedir.
* İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
* İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
* Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
* Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
* Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.
g) Hakemlik Süreci Sorumlulukları
Yazarlar, editörlerin ham veri, açıklama, etik onayı ve telif hakkı izinleri için isteklerine derhal yanıt vererek kör hakem değerlendirme sürecine katılmak ve tam işbirliği yapmak zorundadırlar. "Gerekli revizyonlar" ilk kararı durumunda, yazarlar gözden geçirenlerin yorumlarına sistematik ve zamanında cevap vererek, makalelerini verilen son tarihe kadar gözden geçirip dergiye yeniden göndermelidirler. MJH Dergisi’nde aynı sayısında hem kör hakem hem yazar olarak görev alınamaz. Yayımlanacak sayıda kör hakemlik görevi yürüten yazarın makalesinin, o sayıda yayımlanamaz. MJH Dergisi editöryal grubu da aynı sayının makale yazarını kör hakem olarak atamaz.
h) Yayımlanmış Eserlerdeki Temel Hatalar
Yazarlar kendi yayımlanmış çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, derginin editörlerini veya yayımcısını derhal bilgilendirmelidir. Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Editörler veya yayıncı yayımlanmış bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir taraftan öğrenirse, yazar(lar) makalenin doğruluğunu dergi editörlerine derhal düzeltmek, geri çekmek veya dergi editörlerine kanıt sunmakla yükümlüdür.