Bir Tüketim Unsuru Olarak Kitap: Bookstagram Örneği

Yıl 2024, , 258 - 272, 09.01.2024

Şeyda Dölek , Fatma Ceyda Baş

https://doi.org/10.33206/mjss.1333731

Öz

Tüketim nesnesi olarak son dönemlerde kitaplar ön plana çıkmıştır. İnstagram hesabını bookstagram şeklinde kullanan kişilerin yaptıkları kitap paylaşımları bu araştırma içinde konu edinilmiş, gösterişçi tüketim ile benlik algıları anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda nitel araştırma yapılmış ve 15 kadın 15 erkek olmak üzere toplam 30 bookstagram kullanıcısı ile derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Katılımcıların rızası ile görüşmeler esnasında ses kaydı alınmış ve görüşme sonrası deşifre edilmiştir. Deşifreler MAXQDA 2022 programı ile analiz edilmiş ve bulgulara ulaşılmıştır. Kitap paylaşımlarında kitaptan ziyade ortamın, yan ürünlerin ve bazen bedenin ön plana çıktığı tespit edilmiş, bu çerçevede elde edilen sonuçlar gösterişçi tüketim ve benlik sunumuna ilişkin sosyolojik yaklaşımlarla ilişkilendirilerek tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gösterişçi tüketim, Benlik, Kitap, Sosyal medya, Bookstagram

Etik Beyan

“Bir Tüketim Unsuru Olarak Kitap: Bookstagram Örneği” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Çankırı Karatekin Üniversitesi Etik Kurulu’nun 28/09/2022 tarih ve 27 sayılı toplantısında alınmıştır.

The Book as an Element of Consumption: The Example of Bookstagram

Öz

Books have come to the fore recently as objects of consumption. The book sharing made by people who use their Instagram account in the form of bookstagram has been taken as a subject in this research, and it has been tried to understand conspicuous consumption and self-perceptions. In this context, qualitative research was conducted and in-depth interviews were conducted with a total of 30 bookstagram users, 15 women and 15 men. A semi-structured interview form was used in the interviews. With the consent of the participants, an audio recording was taken during the interviews and deciphered after the interview. The deciphers were analyzed with the MAXQDA 2022 program and the findings were reached. It has been found that the environment, by-products and sometimes the body come to the fore rather than the book in book sharing, and the results obtained in this context have been discussed in relation to sociological approaches related to conspicuous consumption and self-perception.

Anahtar Kelimeler

Conspicuous consumption, Self, Book, Social media, Bookstagram

Kaynakça

• Acar, S. (2018). Tüketim Toplumu Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(7), 91-102. Erişim adresi Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Asead/İssue/41013/495602
• Albayrak K. (2019). Dijital Ortamda Benlik Sunumları Üzerine Niteliksel Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Boğa, Ö. & Başcı, A. (2016). Ağızdan Ağıza Pazarlamanın Gösterişçi Tüketim Üzerine Etkisi. Öneri Dergisi, 12(45), 463-489. Erişim Adresi: Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Maruoneri/İssue/17906/187979
• Creswell, J.W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev.). Siyasal Yayınevi.
• Duman, Z. (2014). Tüketim Toplumu Eleştirel Bir Bakış. Kadim Yayıncılık.
• Goffman E. (2014). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (B. Cezar, Çev.). Metis Yayınları.
• Güleç, C. (2015). Thorstein Veblen ve gösterişçi tüketim kavramı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 62-82. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/219663
• Karakaş, M. (2005). Yeni Yoksulluk Bağlamında Sosyal Kimlik ve Tüketimde Eşitsizlik. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-16. Erişim Adresi Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Gaziuiibfd/ İssue/28338/301191
• Kaymaz, V. ve Eren, E. (2018). Modern Zamanlar ve Veblen. Yıldız Socıal Scıence Revıew, 4(2), 201-212. Retrievedfrom https://dergipark.org.tr/tr/pub/yssr/issue/41948/442677
• Leymun, Ş. O., Odabaşı, F. ve Yurdakul, İ. K. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 367-385. Erişim Adresi https://dergipark.org.tr/en/download/article- file/374236
• Nacakcı B. 2022, Sosyal Medya Platformlarında Benlik Sunumu Taktikleri Ve Mahremiyetin Dönüşümü: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans). Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Öz, A. (2018). Sosyal Medya Ortamında Gösterişçi Tüketim: Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Özcan Araç, R. D. (2021). Tüketim Kültürü Bağlamında Instagram Kullanımı: Fenomenler Üzerine Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Şahin O. & Nasır, S. (2019). Tüketicilerin Gösterişçi Tüketime Yönelik Tutumlarına Göre Sınıflandırılması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41), 383-399. DOI: 10.31795/baunsobed.580621
• Tezgeç, M. S. (2020). Kitap Okuma Eyleminin Metalaştırılması: Instagram Paylaşımları Üzerine Bir İnceleme. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 90-115. Erişim Adresi https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1130040
• Top, Y. (2019). Tüketim Kültüründe Medyanın Gösteriş Tüketimi Üzerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Ürkek, R. (2019). Jean Baudrillard ve Tüketim Toplumu. (Yüksek Lisans Tezi).Yök Tez Kataloğu veri tabanından erişildi.
• Veblen, T. (2014). Aylak Sınıfının Teorisi (E. Günsel, Çev.). Tutku Yayınevi.
• Yücel, D. (2019). Farklı Bir Tüketim Davranışı: Veblenci Tüketim. II. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Kritik Tartışmalar Kongresi, sunulmuş bildiri, 512-522. Erişim adresi: FARKLI_BIR_TUKETIM_DAVRANISI_VEBLENCI_TUKETIM_DUYGU_YUCEL20200426-80541-v1b5gc-libre.pdf (d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net)