The Moderating Role of General Self-Efficacy In The Relationship Between Perceptions of Safety Climate and Job Performance: A Study On Helicopter Mechanic and Avionics Technicians

Yıl 2019, , 1854 - 1870, 27.04.2019

İnan Eryılmaz , Deniz Dirik Şener Odabaşoğlu

https://doi.org/10.33206/mjss.517936

Cited By: 5

Öz

The history of aviation brims with blood, thus the concept of safety is a matter of critical value for aviation industry. Perceptions of safety climate refer to employees’ view of how their organization handles safety-related processes. This study addresses the relationship between helicopter mechanic and avionics technicians’ perceptions of safety climate and facets of job performance, as the former provide a significant portion of the labor requirement in military aviation. The study also problematizes the role of self-efficacy perceptions in the aforementioned relationship. To that end, data was collected on a sample of 195 military aviation employees working in Ankara, Malatya and İzmir through survey method. The recruited data was analyzed through IBM SPSS and Amos statistical analysis software. According to the findings of the study, there are significantly positive correlations between safety climate perceptions and job performance subscales. Self-efficacy has a moderating role in the relationship between perceptions of safety climate and task performance. However, the relationship between perceptions of safety climate and contextual performance is not moderated by self-efficacy.

Anahtar Kelimeler

Safety Climate, Self-Efficacy, Task Performance, Contextual Performance, Helicopter Mechanic and Avionics Technicians

Güvenlik İklimi Algısı ve İş Performansı İlişkisinde Genel Öz Yeterliliğin Düzenleyici Rolü: Helikopter Teknisyenleri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Tarihi kanla yazılan havacılık sektöründe güvenlik, kilit bir unsurdur. Güvenlik iklimi algısı ise çalışanların, örgütün güvenlikle ilgili süreçlere verdiği önemi nasıl yorumladıklarının bir özetidir. Bu çalışmada, askeri havacılık sektörünün iş gücü ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılayan helikopter teknisyenlerinin, algıladıkları güvenlik iklimi ile iş performansı düzeyleri arasındaki ilişki irdelenmektedir. Söz konusu ilişkide, teknisyenlerin öz yeterlilik algılarının biçimleyici etkisi olup olmadığı ayrıca incelenmektedir. Araştırmanın bulgularına göre, güvenlik iklimi algıları ile iş performansı alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Güvenlik iklimi algısı ile görev performansı arasındaki ilişkide öz yeterlilik algılarının biçimleyici rol oynadığı tespit edilmiştir. Ancak, güvenlik iklimi algısı ile bağlamsal performans arasındaki ilişkide, öz yeterlilik algıları biçimleyici rol oynamamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Güvenlik iklimi, Öz yeterlilik, Görev performansı, Bağlamsal performans, Helikopter teknisyenleri

Kaynakça

• Aiken, L. S., & West, S. G. (1991). Multiple Regression: Testing and Interpreting Interactions. Newbury Park: Sage.
• Baba, V., Tourigny, L., Wang, X., & Liu, W. (2009). Proactive Personality and Work Performance in China: The Moderating Effects of Emotional Exhaustion and Perceived Safety Climate. Canadian Journal of Administrative Sciences, 26(1), 23-37.
• Bal, E. (2008). Öz-Yeterlilik, Ortamsal Faktörler ve Esenlik: İşe Gönülden Adanmanın Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İngilizce İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
• Basım, H. N., Korkmazyürek, H., & Tokat, A. O. (2008). Çalışanların Öz Yeterlilik Algılamasının Yenilikçilik ve Risk Alma Üzerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121-130.
• Blau, P. M. (1964). Exchange and Power in Social Life. New York: John Wiley.
• Borman, W. C., & Motowidlo, S. J. (1993). Expanding the Criterion Domain to Include Elements of Contextual Performance, In N. Schmitt & W. C. Borman (Eds.), Personnel Selection in Organizations (pp. 71-98). New York: Jossey-Bass.
• Borman, W. C., & Motowidlo, S. J. (1997). Task Performance and Contextual Performance: The Meaning for Personnel Selection Research. Human Performance, 10(2), 99-109.
• Ceyhun, Ç. G. (2014). Güvenlik İklimi ve İş-Aile Çatışmasının Yorgunluğa Etkileri: Türk Kılavuz Kaptanlar Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(2), 95-105.
• Choudhry, R.M., Fang, D., & Lingard, H. (2009). Measuring Safety Climate of a Construction Company. Journal of Construction Engineering and Management, 135(9), 890-899.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma. İşGüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 22-40.
• Dedobbeleer, N., & Beland, F. (1991). A Safety Climate Measure for Construction Sites. Journal of Safety Research, 22(2), 97-103.
• Dirik, D. (2017). Liderin Sosyal Güç Kaynakları İle Çalışan Performansı ve Liderin Etkililiği Arasındaki İlişkiler: Cinsiyet Perspektifinden Bir Araştırma (Yayımlanmış Doktora Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dirik, D., Eryılmaz, E., & Altın Gülova, A. (2016a). Liderin Güç Kaynakları, İş Tatmini ve Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkide Örgütsel Politikanin Rolü. IV. Örgütsel Davranış Kongresi, 04-05 Kasım 2016, Adana.
• Dirik, D., Eryılmaz, E., & Altın Gülova, A. (2017). Liderin Yumuşak ve Sert Güç Kaynakları İle Çalışan Performansı Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma: Tarafların Cinsiyetinin Düzenleyici Rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 16. Ulusal İşletmecilik Kongresi Özel Sayısı, ss. 1-20.
• Dirik, D., Oral Ataç, L., & Türesin Tetik, H. (2016b). Liderin Kullandığı Güç Kaynakları, Bağlamsal Performans ve Bölgecilik İlişkisi: Beyaz Yakalılar Üzerine Bir Araştırma. 15. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 26-28 Mayıs 2016, İstanbul.
• Edwards, B. D., Bell, S. T., Arthur, Jr., W., & Decuir, A. D. (2008). Relationships Between Facets of Job Satisfaction and Task and Contextual Performance. Applied Psychology, 57, 441–465.
• Hoole, C., & Vermeulen, L.P. (2003). Job Satisfaction among South African Pilots. South African Journal of Industrial Psychology, 29(1), 52-57.
• Kangis, P., & Williams, G. D.S. (2000). Organisational Climate and Corporate Performance: An Empirical Investigation. Management Decision, 38(8), 531-540.
• Karakurum, M. (2005). The Effects of Person-Organization Fit On Employee Job Satisfaction, Performance and Organizational Commitment in a Turkish Public Organization. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Litchman, R. J. (2007). Effects of An Organization’s Climate on Performance of Supply Chain Managers in Michigan: A Perception Study. International Journal of Quality and Productivity Management, 7(1), 38-46.
• Luszczynska, A., Gutierrez-Dona, B., Schwarzer, R. (2005). General Self-Efficacy in Various Domains of Human Functioning: Evidence From Five Countries. International Journal of Psychology, 40(2): 80-89.
• Meydan, C. H. (2011). İş Tatmı̇nı̇ ve Öz Yeterliliğin Örgüt İçi Girişimciliğe Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 25-40.
• Meydan, C.H., Dirik, D., & Eryılmaz, İ. (2017). İş Performansının Belirleyicisi Olarak Güçlü Lider ve Pelz Etkisi. 25. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 317-325), 25-27 Mayıs 2017, Ankara.
• Moorman, R.H. (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship? Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
• Motowidlo, S. J., Borman, W. C., & Schmit, M. J. (1997). A Theory of Individual Differences in Task and Contextual Performance. Human Performance, 10(2), 71- 83.
• Neal, A., & Griffin, M. A. (2006). A Study of the Lagged Relationships among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, and Accidents at the Individual and Group Levels. Journal of Applied Psychology, 91(4), 946-953.
• Özdemir, L., Erdem, H., & Kalkın, G. (2016). Kamu Çalışanlarının Güvenlik İklimi Algılarının İş Tatmini ve İş Performansı Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(15), 59-69.
• Shappell, S. A., & Wiegmann, D. A. (2000). The Human Factors Analysis and Classification System–HFACS. https://www.nifc.gov/fireInfo/fireInfo_documents/humanfactors_classAnly.pdf. Erişim Tarihi: 20.01.2019.
• Smith, S. A., Kass, S. J., Rotunda, R. J., & Schneider S. K. (2006). If at First You Don’t Succeed: Effects of Failure on General and Task-Specific Self-Efficacy and Performance. North American Journal of Psychology, 8(1), 171-182.
• Stajkovic, A. D., & Luthans, F. (1998). Self-Efficacy and Work-Related Performance: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 124(2), 240-261.
• Şahin, F., & Gürbüz, S. (2012). Kültürel Zekâ ve Öz-Yeterliliğin Görev Performansı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerinde Etkisi: Çokuluslu Örgüt Üzerinde Bir Uygulama. İşGüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 123-140.
• Şantaş, F., Şantaş, G., Özer, Ö., & Say Şahin, D. (2018). Sağlık Çalışanlarının Güvenlı̇k İklı̇mı̇ Algılarının Belı̇rlenmesı̇ne İlı̇şkı̇n Bı̇r Kamu Hastanesı̇nde Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 297-307.
• Şeşen, H. (2010). Kontrol Odağı, Genel Öz Yeterlik, İş Tatmini ve Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Ankara’da Bulunan Kamu Kurumlarında Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 195-220.
• Tsui, A. S., Pearce, J. L., Porter, L., & Tripoli, A. M. (1997). Alternative Approaches to the Employee-Organization Relationship: Does Investment in Employees Pay Off? Academy of Management Journal, 40, 1089-1121.
• Türen, U., Gökmen, Y., Tokmak, İ., & Bekmezci, M. (2014). Güvenlik İklimi Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 171-190.
• Tüzüner, V. L., & Özaslan, B. Ö. (2011). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2),138-154.
• Tüzüner, Vala Lale ve Özaslan, Burcu Özge (2011). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40 (2), 138-154.
• Uyar, T. (2013). Türk İş Havacılığı Sektörü Teknisyenlerinde İş Tatmini. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 258-288.
• Zimmerman, B. J. (1999). Self-Efficacy and Educational Development. A. Bandura (Der.), Self-Efficacy in Changing Societies: 202-231. New York: Cambridge University Press.
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-Efficacy: An Essential Motive to Learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82-91.
• Zohar D. (2010). Thirty Years of Safety Climate Research: Reflections and Future Directions. Accident Analysis and Prevention, 42, 1517‐1522.
• Zohar, D. (1980). Safety Climate in Industrial Organisations: Theoretical and Applied Implications. Journal of Applied Psychology, 65, 96‐102.