Haber Edinme Amaçlı Sosyal Medya Kullanım Sıklığının Haber Paylaşma Davranışı Üzerindeki Rolü: Bir Saha Çalışması

Yıl 2021, , 1182 - 1198, 19.04.2021

İbrahim Halil Yaşar , Yusuf Zafer Can Uğurhan

https://doi.org/10.33206/mjss.779984

Cited By: 1

Öz

Günümüzde sosyal medya bireysel ve toplumsal yaşamın merkezinde yer alan önemli bir iletişim aracıdır. Sosyal medya sıradan bireyleri birer kitle yayıncısına dönüştürebilme potansiyeline sahiptir. Bireyler sosyal medyanın sunmuş olduğu altyapı ve imkânlar sayesinde, güncel konu ve olaylardan haberdar olurken, aynı zamanda çevrelerinde olup biten ve haber değeri taşıdığını düşündükleri olaylarla ilgili içerik üretip paylaşarak birer kitle yayıncısına dönüşebilmektedir. Dolayısıyla geldiğimiz noktada günümüz bireyi hem haberin alıcısı, hem de onun kaynağı ve dağıtıcısı durumundadır. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi ve kesitsel tarama modeli kullanılarak, bireyin sosyal medyayı haber edinme ve paylaşma amaçlı kullanımı incelenmiştir. Yapılan inceleme çerçevesinde sosyal medyayı haber edinme amaçlı kullanan bireylerin, bu amaçla hangi sosyal medya platformundan ne sıklıkta kullandıkları belirlenmiştir. Sonrasında kümeleme analizi yapılarak bu sıklıklara göre üç gruplu bir sınıflandırma ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen kümeler aracılığıyla da günümüz bireyinin haber edinme ve paylaşma davranışı anlaşılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak WhatsApp platformu haber edinme amaçlı kullanım açısından görece daha öne çıkarken, haber edinme amaçlı sosyal medya kullanım sıklığı arttığında haber paylaşma eğilimi de yükselmektedir. Demografik özellikler ile haber edinme sıklığı arasında anlamlı ilişkiler söz konusuyken, demografik özelliklerin haber paylaşma davranışı üzerinde anlamlı bir rolü yoktur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Haber Edinme, Haber Paylaşma, Kümeleme Analizi

The Role of Social Media Usage Frequency for Getting News on News Sharing Behavior: A Field Study

Öz

Today, social media is a fundamental communication tool that is at the center of individual and social life. Social media have a potential to transform ordinary individuals into mass streamers. Thanks to opportunities provided by social media, individuals can become aware of current issues and events in a short time. They can also turn into mass streamers by producing and sharing contents. Thus, today’s individual is both the receiver, source and, the distributer of the news. A cross-sectional quantitative research method was employed to examine the individual’s use of social media for getting and sharing news. It was determined which social media platforms and how often were they used by the individuals. Afterwards, a cluster analysis was performed and a classification with three groups was created. Through the clusters obtained, the behaviors to get and share news were scrutinized. The results indicated that while WhatsApp stood out relatively more in terms of its use to get news, the tendency to share news also increased when the frequency of using social media to get news increased. However, while there were significant relationships between demographics and the frequency of getting news, there was no significant role of demographics on news sharing behavior.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Getting News, News Sharing, Cluster Analysis

Kaynakça

• Ali, S. R. ve Fahmy, S. (2013). Gatekeeping and citizen journalism: The use of social media during the recent uprising in Iran, Egypt, and Libya. Media, War and Conflict, 6(1), 55-69, doi: 10.1177/1750635212469906
• Aydoğan, F. ve Kırık, A. M. (2012). Alternatif medya olarak yeni medya. Akdeniz İletişim Dergisi, 18, 58-69. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/akil/issue/48077/607860
• Babacan, M. E. (2014). Sosyal medya sonrası toplumsal hareketler. Birey ve Toplum Dergisi, 7(4), 135-160. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/40814
• Başlar, G. (2013). Yeni medyanın gelişimi ve dijitalleşen kapitalizm. İçinde M. Akgül ve U. Çağlayan (Edt.), Akademik bilişim konferansı (ss. 823-831). Antalya, Türkiye: İnternet Teknolojileri Derneği Yayını.
• Becan, C. (2018). Sosyal medya bağımlılığının haber takibi motivasyonları üzerine etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 238-256. doi: 10.17680/erciyesakademia.350085
• Bruns, A., Highfield, T. ve Burgess, J. (2013). The Arab spring and social media audiences: English and Arabic Twitter users and their networks. American Behavioral Scientist, 57(7), 871-898. doi: 10.1177/0002764213479374
• Bulunmaz, B. (2015). Yeni iletişim teknolojleriyle değişen medya yayıncılığı: Yeni medyada içerik üretimi ve sunumu. İçinde A. Z. Özgür ve A. Şişman (Edt.), İletişim çalışmaları (ss. 325-332). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Calhoun, C. (2013). Ocuppy Wall Street in perspective. British Journal of Sociology, 64(1), 26-38. doi: 10.1111/1468-4446.1200
• Casalo, L.V., Flavian, C. ve Ibanez-Sanchez, S. (2020). Be creative, my friend! Engaging users on Instagram by promoting positive emotions. Journal of Business Research. doi: 10.1016/j.jbusres.2020.02.014
• Castells, M. (2005). Ağ toplumunun yükselişi enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür (Çev: E. Kılıç). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chen, X., Sun, M., Wu, D. ve Song X. Y. (2019). Information-sharing behavior on WeChat moments: The role of anonymity, familiarity, and intrinsic motivation. Frontiers in Psychology, 10, 1-15. doi: 10.3389/fpsyg.2019.02540
• Creswell, J. W. (2014). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. New York: Pearson.
• Crowley D. ve Heyer P. (2014). İletişim tarihi: Teknoloji, kültür, toplum (Çev: B. Ersöz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çakır, H. (2018). Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(7), 539-563. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mjss/issue/43001/520570
• De-Laguno-Alarcon, C., Sierra-Herrezuelo, P. ve Rojas-de-Gracia, M. (2019). Results-oriented influencer marketing manual for the tourism industry. İçinde K. Mezghani ve W. Aloulou (Edt.), Business transformations in the era of digitalization (ss. 249-275). Hershey: IGI Global. doi: 10.4018/978-1-5225-7262-6.ch014
• Elvestad, E., Philips, A. ve Feuerstein, M. (2018). Can trust in traditional news media explain cross-national differecens in news exposure of young people online? Digital Journalism, 6(2), 216-235. doi: 10.1080/21670811.2017.1332484
• Erdoğan, B. Z., Özata, F. Z., Doğan, S. ve Şaşmaz, A. (2017). Konum tabanlı mobil Swarm uygulaması üzerinden paylaşım motivasyonlarının incelenmesi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 379-400. Erişim adresi: http://betadergi.com/ttad/yonetim/icerik/makaleler/151-published.pdf
• Eren, V. ve Aydın A. (2014). Sosyal medyanın kamuoyu oluşturmadaki rolü ve muhtemel riskler. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16, 197-205. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/107219
• Fukuyama, F. (2000). Büyük çözülme, insanın doğası ve toplumsal düzenin yeniden oluşturulması (Çev: H. Kaya). İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Gabore, S. M. ve Xiujun, D. (2018). Opinion formation in social media: The influence of online news dissemination on Facebook posts. South African Journal for Communication Theory and Research, 44(2), 20-40. doi: 10.1080/02500167.2018.1504097
• Gegez, E. (2010). Pazarlama araştırmaları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. New York: Pearson Education Limited.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture where old and new media collide. New York: New York University Press.
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi Yayın Dağıtım.
• Kara, T. (2013). Sosyal medya endüstrisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Karahasan, F. (2012). Taşlar yerinden oynarken: Dijital pazarlamanın kuralları. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Karaman, M. ve Önder, M. (2017). Yurttaş gazeteciliğinin ana akım medyaya etkisi: Whatsapp ihbar hatları örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 164-180. doi: 10.17680/erciyesakademia.312528
• Karnowski, V., Leonhard, L. ve Kümpel, A. S. (2018). Why users share the news: A theory of reasoned action-based study on the antecedents of news-sharing behavior. Communication Research Reports, 35(2), 91-100. doi: 10.1080/08824096.2017.1379984
• Kılıç, D. ve İspi̇r, B. (2020). Sosyal medyada haber içeriklerine güven ve kullanıcı motivasyonları. Kurgu, 28(1), 269-288. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/kurgu/issue/55448/719374
• Kim, J., Namkoong, K. ve Chen, J. (2020). Predictors of online news-sharing intention in the U.S and South Korea: An application of the theory of reasoned action. Communication Studies. doi: 10.1080/10510974.2020.1726427
• Köseoğlu, Y. ve Al, H. (2014). Bir siyasal propaganda aracı olarak sosyal medya. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(3), 103-125. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademikincelemeler/issue/1543/18945
• Kümpel, A. S., Karnowski, V. ve Keyling, T. (2015). News sharing in social media: A review of current research on news sharing users, content, and networks. Social Media + Society. doi: 10.1177/2056305115610141
• Lee, C. S. ve Ma, L. (2012). News sharing in social media: The effect of gratifications and prior experience. Computers in Human Behavior, 28(2), 331-339. doi: 10.1016/j.chb.2011.10.002
• Nah, S., Namkoong, K., Record, R. ve Van Stee, S. K. (2017). Citizen journalism practice increases civic participation. Newspaper Research Journal, 38(1), 62–78. doi: 10.1177/0739532917698444
• Neuman, W. R. (2018). Dijital fark, gündelik hayatta dijitalleşme ve medya etkileri kuramı (Çev: G. Metin). İstanbul: The Kitap Yayınları.
• Özata, F. Z., Kılıçer, T. ve Ağlargöz, Y. (2014). Müptelalardan mesafelilere sosyal ağ sitesi kullanıcısı gençler: Kullanma motivasyonları ve davranışları açısından profilleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 19-38. doi: 10.18037/ausbd.85187
• Palekar, S. ve Sedera, D. (2018). Influence of social broadcasting networks on news consumption. Australasian Journal of Information Systems, 22, 1-29. Erişim adresi: https://journal.acs.org.au/index.php/ajis/article/download/1707/828
• Pallant, J. (2011). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS. New York: Open University Press.
• Salgado, S. ve Bobba, G. (2019). News on events and social media: A comparative analysis of Facebook users’ reactions. Journalism Studies, 20(15), 2258-2276. doi: 10.1080/1461670X.2019.1586566
• Segado-Boj, F., Diaz-Campo, J. ve Redondo, R. Q. (2019). Influence of the “news finds me” perception on news sharing and news consumption on social media. Communication Today, 10(2), 90-104. Erişim adresi: https://www.communicationtoday.sk/wp-content/uploads/07.-SEGADO-BOJ-et-al.-%E2%80%93-CT-2-2019.pdf
• Song, H., Zuniga, H. G. ve Boomgaarden, H. G. (2020). Social media news use and political cynicism: Differential pathways through “news find me” perception. Mass Communication and Society, 23(1), 47-70. 10.1080/15205436.2019.1651867
• Sposito, V. A., Hand, M. L. ve Skarpness, B. (1983). On the efficiency of using the sample kurtosis in selecting optimal lpestimators. Communications in Statistics-simulation and Computation, 12(3), 265-272. doi: 10.1080/03610918308812318
• Su. M., Liu, J. ve McLeod, D. M. (2019). Pathways to news sharing: Issue frame perceptions and the likelihood of sharing. Computers in Human Behavior, 91, 201-210. doi: 10.1016/j.chb.2018.09.026.
• Swart, J., Peters, C. ve Broersma, M. (2019). Sharing and discussing news in private social media groups. Digital Journalism, 7(2), 187-205. doi: 10.1080/21670811.2018.1465351
• Thompson, N., Wang, X. ve Daya, P. (2019). Determinants of news sharing behavior on social media. Journal of Computer Information Systems. doi: 10.1080/08874417.2019.1566803
• Uğurhan, Y., Genç Kumtepe, E., Kumtepe, A. ve Saykılı, A. (2020). From media literacy to new media literacy: A lens into open and distance learning context. Turkish Online Journal of Distance Education. 21, 135-151. doi: 10.17718/tojde.770953
• Ünal, R. (2019). Anaakım medyada kullanıcı türevli içeriğin izini sürmek: NTV ve Star TV Whatsapp ihbar hatları üzerine bir inceleme. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 34-43. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/meusbd/issue/49378/586961
• Ürkmez, D. (2020). Dijital aktivizm olarak sosyal medyada boykot çağrıları: Watsons krizi örneği. Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 106-125. doi: 0.17336/igusbd.541514
• Van Dijk, J. (2018). Ağ toplumu (Çev: Ö. Sakin). İstanbul: Kafka Yayınevi.
• Yaşar, İ. H. (2020). Sosyal medya ve siyaset. Ankara: Orion Akademi.
• Yavaşçalı, A. H. ve Uğurhan, Y. Z. C. (2019). Neden kullanıcılar Twitch TV üzerinde yayıncılara bağış yapar? Twitch TV kullanıcıları üzerinde ampirik bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 646-676. doi: 10.19145/e-gifder.561050
• Youmans, W. L. ve York, J. C. (2012). Social media and activist toolkit: User agreements, corporate interest, and the information infrastructure of movements. Journal of Communication, 62(2), 315-329. doi: 10.1111/j.1460-2466.2012.01636.x