Veliler Açısından Sosyal Bilgiler Dersi Ne İfade Ediyor?

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 3247 - 3265, 15.10.2019

Osman Çepni , Bahadır Kılcan

https://doi.org/10.33206/mjss.522975

Öz

Bu araştırmada, ortaokul sosyal bilgiler dersinin
öğrenci velileri tarafından ne anlam ifade ettiğinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılının
bahar döneminde Ankara ili merkez ilçesinde bulunan ortaokullarda öğrenim gören
öğrencilerin velilerinden oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunun
seçiminde amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi
kullanılmıştır. Araştırma nitel yöntemde durum çalışması şeklinde
kurgulanmıştır. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından uzman
görüşlerine de başvurularak hazırlanmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu
ile toplanmıştır. Uygulama sonrasında katılımcılardan elde edilen veriler
içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, ortaokul sosyal
bilgiler dersinin öğrenci velileri açısından ne anlam ifade ettiği ile ilgili
sonuçlar hakkında değerlendirme yapılmıştır. Araştırma verilerinden hareketle
yapılan içerik analizi sonucunda,
araştırmanın bulguları üç temel boyut altında toplanmıştır. Bunlardan birincisi
“Düşüncede
Sosyal Bilgiler”, ikincisi,
“Öğrenci
Açısından Sosyal Bilgiler” ve “Diğer Derslerin Yanında Sosyal Bilgiler” dir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler dersi, veli görüşleri, nitel araştırma

What Does Social Studies Lesson Mean To Parents?

Öz

This study tried to clarify what secondary school social studies lesson meant to the parents. The participants of the study included parents whose children were studying in secondary schools located in the city center of Ankara province in 2016-2017 academic year and spring term. This study used convenience sampling under purposeful sampling methods to choose the participants. This qualitative study was designed as a case study. The data of the study were collected through a semi-structured interview form developed by the researchers depending on the expert opinions. The data of the study were analysed through content analysis. The results of the content analysis showed that the results were gathered under three fundamental dimensions. These were (1) social studies in idea, (2) social studies in terms of student and (3) social studies together with other courses. In addition to this parents stated that social studies course is important in that it contributes to socialization of people to make students acquire skills, and to help train sensitive people, and they also stated that the course is useful for obtaining the knowledge related to the environment.

Anahtar Kelimeler

Social studies lesson, Parent opinions, Qualitative research

Kaynakça

• Argon, T. ve Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.
• Arpacı, M. (2014). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersine yönelik velilerin tutumları (Diyarbakır örneği), Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(29), 159-184.
• Ata, B. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde müzeler, A. Şimşek ve S. Kaymakçı (Ed.). Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (1. Baskı) içinde (s.171-187). Ankara: Pegem.
• Ayva, Ö. (2010). Sosyal bilgiler dersi öğrenme öğretme süreci ile ilgili öğrenci görüşleri, International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, Antalya/Turkey. http://www.iconte.org/FileUpload/ks59689/File/58. pdf adresinden 28 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Beldağ, A., Özdemir, Ü. ve Nalçacı, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlerin kazandırılmasına ilişkin veli görüşleri, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 317-328.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çakmak, F. (2013). Velilerin lise din kültürü ve ahlak bilgisi dersi programına yönelik tutum ölçeği, Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 71-97.
• Çakmak, Z., Kaçar, T. ve Arıkan, İ. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ortaokul sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programına ilişkin görüşleri, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(54), 576-597.
• Çalışkan, H. ve Çerkez, S. (2012). Sosyal bilgiler derslerindeki müzeyle eğitim uygulamalarının öğrenci görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi, International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 162-173.
• Çepni, O. ve Aydın, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı okul ortamlarından yararlanılmasına ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 38, 25-39.
• Ereş, F. (2010). Öğrenci - Veli - Okul Sözleşmesi üzerine bir araştırma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 5-24.
• Ersoy, A. F. (2012). Annelerin vatandaşlık algısı, çocuklarında vatandaşlık bilinci geliştirme uygulamaları ve karşılaştıkları sorunlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2111-2124.
• Genç, S. Z. (2005). İlköğretim 1. kademe okul- aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 227-243.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Ed.). Ankara: Anı.
• Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 63-78.
• Hatipoğlu, A. ve Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012-1034.
• Hersan, E. ve Kabapınar, Y. (2008). Veli görüşlerine göre ilköğretim sosyal bilgiler programının öğrenciye etkileri, Ege Eğitim Dergisi, (9)1, 151-172.
• Kabapınar, Y. ve Karakurt, F. (2016). Hakkari’de yapılandırmacı sosyal bilgiler dersi öğrenme ortamlarına ilişkin bir değerlendirme: Değişim kolay mı?, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1897-1918.
• Kay, O. ve Halat, E. (2009). Yeni 2005 ilköğretim matematik öğretim programının veli görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi: Eğitim düzeyi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 133-150.
• Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi, Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005a). Soysal Bilgiler 4.–5. Sınıf Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005b). 3157 Sayılı Öğrenci - Veli - Okul Sözleşmesi, http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1971.pdf adresinden 28 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, Taslak (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4 %9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20 pdf adresinden 28 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Selanik-Ay, T. ve Kurtdede-Fidan, N. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 69-89.
• Sözen, E. ve Ada, S. (2018). 2005 ve 2018 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının (SBDÖP) karşılaştırılması, Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(1), 53-71.
• Taş, H. ve Kıroğlu, K. (2018). 2017 ilkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, İlköğretim Online, 17(2), 697-716.
• Toprakçı, E. ve Gülmez, D. (2018). Velilerin penceresinden öğrencilerin eğitim hayatı (Anılar bağlamında nitel bir analiz). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 253-275.
• Uçar, R. ve İpek, C. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin MEB hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 34-53. http://efdergi.yyu.edu.tr/ makaleler/cilt_III/ucar_ipek.doc adresinden 29 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, K. ve Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(9), 21-39.