Modern Kırgız Edebiyatının “Balka”sı Aalı Tokombayev’in Sanatına Dair Bazı Fikir ve Tespitler

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 2040 - 2050, 13.10.2020

Halit Aşlar

https://doi.org/10.33206/mjss.699737

Öz

Modern Kırgız edebiyatı XX. yüzyılın başlarında Sovyet edebiyatının bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Kırgız edebiyatının ortaya çıkış sürecine amatör bir ruhla katkıda bulunmak isteyen birçok yazarın hayal dünyası Sovyet rejiminin belirlediği çizgilerle sınırlandırılmıştır. Aalı Tokombayev Kırgız edebiyatının kurucu isimlerinin başında gelir. Tüm sanatını ve hayatını komünist parti ilkelerine ve Sosyal gerçekçilik akımına göre şekillendirmiştir. Aalı Tokombayev edebiyat sanatının birçok türünde eser kaleme almış olmasına rağmen, daha çok şairliği ile ön plana çıkmıştır. Aalı Tokombayev’in propaganda niteliği taşımayan şiirleri de vardır. Aalı Tokombayev, kaleme aldığı eserleriyle çağının canlı bir şahididir. Tokombayev’in çağdaşları ile girdiği polemikler ve bu polemikler sonucu Mukay Elebayev ile Kasım Tınıstanov’un hayatlarını kaybetmeleri yakın Kırgız tarihinin trajik vakaları olarak dikkatleri çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modern Kırgız Edebiyatı, Sovyet Edebiyatı, Sosyal Gerçekçilik, Aalı Tokombayev, Lenin.

Kaynakça

• Artıkbayev, Kaçkınbay (2003). Aalı Tokombayev. Bişkek: Biyiktik.
• Aamatov, M.A. vd. (2008). Kırgız Respublikasının Cazuuçuları. Bişkek: Demi.
• Akmataliyev, A. Vd. (2002). Kırgız Adabiyatının Tarıhı. C6, Bişkek.
• Berdibekov, C. (1948). Kızıl Kırzgıstan, 24 Yanvar.
• Buğra, Tarık (2002). Düşman Kazanmak Sanatı. İstanbul :Ötüken Yay.
• Cakişev, Ö. (1949). Sovyetskaya Kirgiziya, 27 Fevral.
• Çetişli, İsmail (2014). Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yay.
• İbraimov, O. (2012). İstoriya Kırgızskoy Literaturı XX Veka. Bişkek: Biyiktik.
• Göz, Kemal. (2012). 1960-1980 Yılları Arasında Kırgız Edebiyatında Uzun Hikâye Türü ve Dönem İncelemesi. Basılmamış Doktora Tezi. KTMÜ, SBE. Bişkek.
• Göz, Kemal (2016). “Kırgız Edebiyatında Olumlu Kahramanlara Dair.” Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. C5, S2.
• Jdanov, A. A. (1934). Pervıy Vse soyuznıy Siyezd Sovetskih Pisateley, Stena Grafiçeskiy Otçet, Moskva Gosudarstvennoe Ġzdotelstvo (Hudojestvennaya Literatura).
• Kuliyev, Kaysın (1958). “Turmuştun Masştabı cana boyoktoru.” Literaturnaya Gazeta, 18 Oktyabr.
• Moran, Berna (1983). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. Cem Yay: İstanbul.
• Murzalieva, M.G. (2010). İstoriçeskaya Romanistika Tolegena Kasımbekova i Ee Mesto v Razvitii Janra. Dissertatsiya. Bişkek.
• Samaganov, C. (1976). Sovyettik Kırgızistan Cazuuçuları. Frunze: Kırgızstan Basması.
• Seyfullin, S. (1957). Ölenderi Men Poemaları. Almatı: Kazaktın Memlekettik Körkem Edebiyat Basması.
• Söylemez, O. – Aşlar, H. (2012). Mukay Elebayev, Zor Zamanlar, Seçme Hikâyeler. Ankara: Bengü Yayınları.
• Subanbekova, A.M. (2017). “Kırgız Poeziyasındagı Ir Menen Cazılgan Roman Janrının Önügüşü.” İzvestiya Vuzov Kırgzstan, No1. Bişkek.
• Tokombayev, A. (Balka) (1973). Tandalgan Çıgarmalardın Üç Tomduk Cıynagı III. Cilt. (Kitapta: Ömür Bayanım). Frunze: Kırgızstan Basması.
• Tokombayev, A. (1981). Caralangan Cürök. Povestter, Angemeler, Drama. Frunze: Kırgızstan.
• Tokombayev, A. (1984). Küünün Sırı. Frunze: Kırgızstan.