Seçimlerde Sınırlar: “Başarılı” Bir Stratejik Taksimat Örneği Olarak Defne İlçesi’nin Kurulması

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 2611 - 2626, 13.10.2020

Levent Duman

https://doi.org/10.33206/mjss.706308

Öz

2012 yılında yürürlüğe giren 6360 Sayılı Kanun kapsamında 13 ilde büyükşehir belediyesi kurulurken bu illerde mevcut ilçelere ilave olarak 26 yeni ilçe kurulmuştur. Büyükşehir belediyesi kurulan illerden biri olan Hatay’da, bu kanun kapsamında yeni ilçeler de oluşturulmuştur. Hatay’da yeni kurulan ilçelerden biri olan Defne ilçesinin kurulması, yerel seçim sonuçlarını da kapsayan ancak bunun da ötesine geçen oldukça önemli tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, Antakya’dan ayrılarak Defne ilçesinin kurulması ve sınırlarının tespitinin, kanun tasarısını hazırlayan iktidar partisinin yerel seçimlere dair stratejisinin bir parçası olduğu öne sürülmektedir. Defne ilçesinin sınırlarının belirlenmesi süreci bir dizi siyasi beklentiler çerçevesinde şekillenmiştir. Bu beklentilerin en önemlisi, Hatay’ın büyükşehir olmasından sonra en büyük ilçe konumuna gelecek olan Antakya’nın belediye başkanlığını elde tutmaktır. Bu nedenle, Defne sınırları içerisine, stratejik taksimatın en yaygın biçimi olan istifleme yöntemi çerçevesinde iktidar partisine oy vermeyen insanların yaşadıkları bölgeler dahil edilmiştir. İstifleme Defne’de o kadar ileri boyutlarda gerçekleştirilmiştir ki, seçimlerde CHP’nin ve desteklediği adayların rekor düzeylerde oy oranlara ulaştığı bir ilçe konumuna gelmiştir. Defne ilçesinde istiflemenin yapılması neticesinde AKP’li adayların 2014 ve 2019 yerel seçimlerinde Antakya belediye başkanlığını kazanmaları mümkün olmuştur. Defne ilçesinin kurulması örneğinde de görüldüğü üzere, stratejik taksimat yerel seçimlerde de oldukça etkin biçimde kullanılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

6360 Sayılı Kanun, Stratejik Taksimat, Yerel Seçimler, Defne, Hatay

Kaynakça

• Ada, S. (2005). Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Adıgüzel, Ş. ve Karakaya, S. (2017). Yerel Siyasete Etkileri Açısından 6360 Sayılı Yasa: Hatay Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (39), 31-56.
• Alexeev, B. ve Mixon, D. G. (2018). Partisan gerrymandering with geographically compact districts. Journal of Applied Probability, 55, 1046-1059.
• Anand, E. (2014). Finding a Path Through the Political Thicket: In Defense of Partisan Gerrymandering's Justiciability. California Law Review, 102 (4), 917-970.
• Antakya’yı Bölmeyin. (2012, 20 Ekim). Antakya, s. 1.
• Arıkboğa, E. (2018). Yerinden Yönetim ve Merkezileşmiş Büyükşehir Sisteminde Yetkilerin Dağıtılması. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6 (1), 1-34.
• Arsuz ve Defne ilçe oldu.. Payas’ın adı yok! (2012, 8 Ekim). İskenderun Haber. Erişim adresi: https://www.iskenderunhaber.com/2012/10/08/arsuz-ve-defne-ilce-oldu-payasin-adi-yok/
• Aygül, C. (2016). Electoral manipulation in March 30, 2014 Turkish local elections. Turkish Studies, 17 (1), 181-201.
• Barrow, J. (2018). A Way out of the Political Thicket: The Simple Solution to Partisan Gerrymandering. Harvard Journal on Legislation, 55 (1), 1-21.
• Başaran, R. (2013, 21 Temmuz). Hatay'da Alevi-Sünni değil hükümet gerilimi. Radikal. Erişim adresi: http://www.radikal.com.tr/turkiye/hatayda-alevi-sunni-degil-hukumet-gerilimi-1142667/
• Bernstein, M. F. (1996). Racial Gerrymandering. The Public Interest, 122, 59-69.
• BŞB Tasarısı Kucaklamıyor. (2012, 11 Ekim). Antakya, s. 1.
• Buchler, J. (2012). Population Equality and the Imposition of Risk on Partisan Gerrymandering. Case Western Reserve Law Review, 62 (4), 1037-1055.
• Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004, 23 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25531). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/07/20040723.htm
• Büyükşehir Canavarı. (2012, 13 Kasım). Antakya, s.1.
• Büyükşehir Sınırı Belli Oldu. (2012, 9 Ekim). Antakya, s.1.
• Chill, C. D. (2017). Political Gerrymandering: Was Elbridge Gerry Right. Touro Law Review, 33 (3), 795-825.
• CHP: Antakya ve Defne sınır tespiti hatasından derhal dönülmeli. (2012, 12 Ekim). Antakya, s.4.
• Coğrafya Harita, (t.y.). Hatay İli Haritası [Harita]. Erişim adresi: http://cografyaharita.com/haritalarim/4l_hatay_ili_haritasi.png
• Defne Belediyesi (t.y.). Daphne (Harbiye) Efsanesi. Erişim adresi: https://www.defne.bel.tr/defne/.
• Dikici Bilgin, H. (2016). Seçimler ve seçim sistemleri. S. Sayarı ve H. Dikici Bilgin (Yay. haz.), Karşılaştırmalı Siyaset: Temel Konular ve Yaklaşımlar (ss.145-168) içinde (4. bs.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Duman, L. (2016). “Vatan”ın Son Parçası: Hatay’daki Uluslaştırma Politikaları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Engstrom, E. J. (2013). Partisan Gerrymandering and the Construction of American Democracy. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Erçel, K. (2017, 5 Nisan). ABD’ye Özgü Kavramlar Sözlüğü: “Gerrymander”. Birikim. Erişim adresi: http://www.birikimdergisi.com/haftalik/8244/abd-ye-ozgu-kavramlar-sozlugu-gerrymander#.XHkduIgzbIU
• Fetzer, J. S. (2008). Election Strategy and Ethnic Politics in Singapore. Taiwan Journal of Democracy, 4 (1), 135-153.
• Friedman, J. N. ve Holden, R. T. (2008). Optimal Gerrymandering: Sometimes Pack, but Never Crack. The American Economic Review, 98 (1), 113-144.
• Google Maps, (t.y.). Defne/Hatay [Harita]. Erişim adresi: https://www.google.com/maps/.
• Griffith, E. C. (1907). The Rise and Development of the Gerrymander. Chicago: Scott, Foresman and Company.
• Halás, M. ve Klapka, P. (2017). Functionality versus gerrymandering and nationalism in administrative geography: lessons from Slovakia. Regional Studies, 51 (10), 1568-1579.
• Harita Genel Müdürlüğü. (t.y.). İl ve İlçe Yüz Ölçümleri. Erişim adresi: https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf.
• Hatay Büyükşehir Sempozyumu Sonuç Bildirgesi. (2012, 18 Ekim). Antakya, s.3.
• Hatay Nüfusu. (t.y.). Nufusu.com. Erişim adresi: https://www.nufusu.com/il/hatay-nufusu
• Hatay Valisi: Arsuz’un hastane ihtiyacı var, Defne’nin yok. (2019, 11 Aralık). Hatay Haber. Erişim adresi: http://www.hatayhaber.com/hatay-gundemi/hatay-valisi-arsuzun-hastane-ihtiyaci-var-defnenin-yok/3974
• Hatay'ın Defne ilçesi neden 'Hayır' rekortmeni oldu? (2017, 17 Nisan). Sol Haber. Erişim adresi: http://haber.sol.org.tr/toplum/hatayin-defne-ilcesi-neden-hayir-rekortmeni-oldu-193282
• Hebert, J. G. ve Jenkins, M. K. (2010). The Need for State Redistricting Reform To Rein in Partisan Gerrymandering. Yale Law & Policy Review, 29 (2), 543-558.
• İnsanlarımız Etnik Kökenlerine göre Gruplanıp Ayrımcılık Yapılıyor. (2012, 11 Ekim). Antakya, s.1.
• Konuralp, O. (2012, 12 Ekim). Bölücülük yapma. Hürriyet. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/boluculuk-yapma-21678514
• McDonald, M. D. ve Engstrom, R. L. (1990). Detecting Gerrymandering. B. Grofman (Ed.), Political Gerrymandering and the Courts (ss.178-202) içinde. New York: Agathon Press.
• Meclis Tutanakları (2012a, 6 Kasım). Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. Dönem: 24, Cilt: 32, Birleşim: 16. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d24/c032/tbmm24032016.pdf
• Meclis Tutanakları (2012b, 7 Kasım). Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. Dönem: 24, Cilt: 32, Birleşim: 17. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d24/c032/tbmm24032017.pdf
• Meclis Tutanakları (2012c, 11 Kasım). Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. Dönem: 24, Cilt: 33, Birleşim: 21. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d24/c033/tbmm24033021.pdf
• Morrill, R. (1990). A Geographer’s Perspective. B. Grofman (Ed.), Political Gerrymandering and the Courts (s. p212-239) içinde. New York: Agathon Press.
• On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2012, 6 Aralık). Resmi Gazete (Sayı: 28489). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm
• Önen, N. ve Tek, M. (2009). Antakya’nın Seçmeni: Mezhepsel Ayrışma ve Parti Özdeşleşmesi. Amme İdaresi Dergisi, 42 (2), 109-139.
• Özgün, M. (2012a, 29 Ekim). Utanç verici bir tasarı. Antakya, s.1.
• Özgün, M. (2012b, 13 Kasım). Defne ve Arsuz ilçeleri Hatay’a yapılacak en büyük kötülüktür. Antakya, s.7.
• Seabrook, N. R. (2017). Drawing the Lines: Constraints on Partisan Gerrymandering in US Politics. Ithaca: Cornell University Press.
• Seyfittinoğlu, İ. (2012a, 10 Ekim). Hatay’a bu kötülüğü yapmayın. Antakya, s.1,6.
• Seyfittinoğlu, İ. (2012b, 11 Ekim). Ben Defneli Olmak İstemiyorum. Antakya, s.4.
• Smith, P. (2018, January 29). Are Our Elections Rigged? The New York Times Upfront, s.10-13.
• Stewart, B. (2019). From adversaries to allies: ethnic gerrymandering and ethnic party behaviour in local elections in Macedonia. Nations and Nationalism, 25 (1), 318–339.
• Stewart, C. (2018). State Court Litigation: The New Front in the War Against Partisan Gerrymandering. Michigan Law Review Online, 116, 152-164.
• Tasarı Hatay’a ihanettir. (2012, 10 Ekim). Antakya, s.3.
• Tokaji, D. P. (2018). Gerrymandering and Association. William & Mary Law Review, 59 (5), 2159- 2209.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (t.y.). Seçim Sonuçları. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/secimdagitimapp
• Türkmen, A. F. (1937). Mufassal Hatay, 3. Cild: Tarih. İstanbul: Reklam Basımevi.
• Usta, İ. (2014). Türkiye’deki Arap Alevileri (Nusayri) ve İki Dilliliğin Günlük Hayattaki Etkileri. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu, 1. Cilt (s.702-711) içinde. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınları.
• Vikipedi. (t.y.). Stratejik Taksimat. Erişim adresi. https://tr.wikipedia.org › wiki › Stratejik_taksimat
• Yıldız, C. (2012a, 13 Ekim). Hatay “BŞB” Sempozyumu. Antakya, s.3.
• Yıldız, C. (2012b, 15 Ekim). İsimler Fay Hattı Gibi. Antakya, s.1,3.