Parent-Assisted Behavioral Interventions for Children's Fears: "A Case Study for Night Fear"

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 884 - 895, 28.04.2022

Özlem Gözün Kahraman , Zeynep Sena Derdiyok

https://doi.org/10.33206/mjss.971767

Öz

Fears and anxieties, which we define as introverted behavior problems in children, are seen in different types according to the developmental stages of the child. One of the fears encountered especially in childhood is night fears. Applying the right behavioral interventions to children's fears at an early age can prevent possible emotional problems that may arise in children in the coming years, and also help them to have a healthy sleep process. In this study, a parent-supported behavioral intervention was applied to a 10-year-old girl with night fears and accompanying separation anxiety. As a result of the evaluations made at the beginning of the behavioral intervention, it was aimed to gradually increase the "sleeping alone" behavior of the case who had night fears and thus "sleeping together" with their parents, and to replace the dysfunctional thoughts that create the fear with functional thoughts. As a result of the event recording of the behavior, it was determined that the behavior appeared every day when it was time to sleep. A weekly follow-up schedule was used to record the frequency of the behavior that was desired to increase during the intervention process, and a behavior reinforcement schedule was used for appropriate behaviors. The intervention process lasted 8 weeks and there was a follow-up period of 2 weeks. As a result of this behavioral intervention, a significant decrease was observed in the dysfunctional thoughts of the patient who had night fears and therefore refused to sleep alone. In addition, the patient's insistence on sleeping with her parents completely ceased and she started to sleep alone. It was seen that this intervention study, which was applied based on applied behavior analysis and cognitive process approaches, was effective in eliminating the internalized problem behavior of the case. Particularly, parent involvement and follow-up in the intervention contributed greatly to the positive progress of the process.

Anahtar Kelimeler

night fear in children, Behavioral intervention, Case report

Çocukların Korkularına Yönelik Ebeveyn Destekli Davranışsal Müdahaleler: “Gece Korkusuna Yönelik Bir Olgu Çalışması”

Öz

Çocuklarda içe dönük davranış problemi olarak tanımlanan korku ve kaygılar çocuğun gelişim dönemlerine göre farklı türlerde görülmektedir. Özellikle çocukluk çağında rastlanan korkulardan biri de gece korkularıdır. Çocukların korkularına erken yaşta, doğru davranışsal müdahalelerin uygulanması ilerleyen yıllarda ortaya çıkabilecek olası duygusal sorunları önleyebileceği gibi sağlıklı bir uyku süreci geçirmelerine de yardımcı olur. Bu çalışmada gece korkuları ve buna eşlik eden ayrılma kaygısına sahip 10 yaşındaki bir kız çocuğuna, ebeveyn destekli davranışsal müdahale uygulanmıştır. Davranışsal müdahalenin başlangıcında yapılan değerlendirmeler sonucu, gece korkuları olan ve bunun sonucu “ebeveynleriyle birlikte uyuyan” olgunun “tek başına uyuma” davranışının kademeli şekilde artırılması ve korkuyu oluşturan işlevsel olmayan düşüncelerinin işlevsel düşüncelerle yer değiştirmesi amaçlanmıştır. Davranışa ilişkin tutulan olay kaydı sonucunda, davranışın her gün uyku zamanı geldiğinde ortaya çıktığı saptanmıştır. Müdahale sürecinde artması istenen davranışın sıklığını kaydetmek için haftalık takip çizelgesi, uygun olan davranışları için davranış pekiştirme çizelgesi kullanılmıştır. Müdahale süreci 8 hafta sürmüş ve 2 hafta da izlem süreci olmuştur. Bu davranışsal müdahalenin sonucunda gece korkuları yaşayan ve bu nedenle tek başına uyumayı reddeden olgunun korku ve kaygılarına yönelik işlevsel olmayan düşüncelerinde belirgin azalmalar görülmüştür. Ayrıca olgunun ebeveynleriyle birlikte uyumada ısrar etme davranışı tamamen sonlanmış ve tek başına uykuya geçmeye başlamıştır. Uygulamalı davranış analizi ve bilişsel süreç yaklaşımlarını temel alarak uygulanan bu müdahale çalışmasının, olgunun içselleştirilmiş problem davranışının ortadan kaldırılmasında etkili olduğu görülmüştür. Müdahalede özellikle ebeveyn katılımı ve takibi, sürecin olumlu ilerlemesinde büyük katkı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuklarda gece korkusu, Davranışsal müdahale, Olgu çalışması

Kaynakça

• Amerikan Psikiyatri Birliği (2014). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı Beşinci Baskı (DSM-5),Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı (Çev. E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Bahap Kudret, Z. (2018). Çocuklarda davranış problemleri, olası nedenleri ve konuyla ilgili araştırmalar. İçinde G. Akoğlu ve F. Elibol (Edt.), Davranış yönetimi (ss. 34-50). Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Connolly, S. D., Suarez, L. ve Sylvester, C. (2011). Assessment and treatment of anxiety disorders in children and adolescents. Current psychiatry reports, 13(2), 99-110. doi:10.1007/s11920-010-0173-z
• Friedberg, R. ve McClure, J. (2002). Review of “Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents.”. Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics, 23, 457–458. doi:10.1097/ 00004703-200212000-00013
• Gedik, Z., Gökkaya, F., ve Sütcü, S. T. (2018). Kaygılı çocuklara yönelik okul temelli bir bilişsel davranışçı grup terapisi programının etkililiği: pilot bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(34), 91-121. doi:10.21550/sosbilder.336670
• Gençöz, T. (2001). Kaygı bozukluklarının tedavisinde kognitif yeniden yapılandırma tekniğinin kullanılması. Kriz Dergisi (9): 23-28.doi: 10.1501/Kriz_0000000171
• Gordon, J., King, N., Gullone, E., Muris, P. ve Ollendick, T. H. (2007). Nighttime fears of children and adolescents: Frequency, content, severity, harm expectations, disclosure, and coping behaviours. Behaviour research and therapy, 45(10), 2464-2472. doi: 10.1016/j.brat.2007.03.013
• Gözün Kahraman, Ö. ve Uğur Ulusoy, R. (2018). Davranışsal müdahale. İçinde G. Akoğlu ve F. Elibol (Edt.), Davranış yönetimi (ss. 94-122). Ankara: Hedef Yayıncılık
• Graziano, A. M. ve Mooney, K. C. (1982). Behavioral treatment of" nightfears" in children: Maintenance of improvement at 2½-to 3-year follow-up. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50(4), 598-599. doi: 10.1037/0022-006X.50.4.598
• İlgar, M. Z., ve İlgar, S. C. (2019). Bilişsel davranış değiştirme ve motivasyonel görüşme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(1), 47-73. doi: 10.17244/eku.489855
• Kapcı, E. G., Uslu, R. İ., Sukhodolsky, D., Atalan Ergin, D., ve Çokamay, G. (2012). Bilişsel-davranışçı terapi kaygı programının ilköğretim okulu öğrencilerinde sınanması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 121-126.
• Karakaya, E., ve Öztop, D. B. (2013). Kaygı bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı terapi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2(1), 10-24.
• Kendall, P. C. (1994). Treating anxiety disorders in children: results of a randomized clinical trial. Journal of consulting and clinical psychology, 62(1), 100. doi: 10.1037/0022-006x.62.1.100
• King, N., Cranstoun, F. ve Josephs, A. (1989). Emotive imagery and children's night-time fears: A multiple baseline design evaluation. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 20(2), 125-135. doi:10.1016/0005-7916(89)90045-1
• King, N. J., Ollendick, T. H. ve Murphy, G. C. (1997). Assessment of childhood phobias. Clinical Psychology Review, 17(7), 667-687. doi:10.1016/S0272-7358(97)00029-9
• Kipper, D. A. (1980). In vivo desensitization of nyctophobia: Two case reports. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 17(1), 24. doi: 10.1037/h0086061
• Lewis, K. M., Amatya, K., Coffman, M. F. ve Ollendick, T. H. (2015). Treating nighttime fears in young children with bibliotherapy: Evaluating anxiety symptoms and monitoring behavior change. Journal of anxiety disorders, 30, 103-112. doi: 10.1016/j.janxdis.2014.12.004
• McMenamy,C. ve Katz,R.C. (1989). Brief parent-assisted treatment for children's nighttime fears. Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics. 10(3), 145–148. doi: 10.1097/00004703-198906000- 00005
• Mendez, F. J. ve Garcia, M. J. (1996). Emotive performances: A treatment package for children's phobias. Child & family behavior therapy, 18(3), 19-34. doi: 10.1300/J019v18n03_02
• Muris, P., Merckelbach, H., Ollendick, T. H., King, N. J. ve Bogie, N. (2001). Children's nighttime fears: Parent–child ratings of frequency, content, origins, coping behaviors and severity. Behaviour research and therapy, 39(1), 13-28. doi: 10.1016/S0005-7967(99)00155-2
• Ozan Leylum, Ş., Odabaşı, H. F., ve Kabakçı Yurdakul, I. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 369-385. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.5c3s16m
• Robinson, E. H., Rotter, J. C., Fey, M. A. ve Robinson, S. L. (1991). Children's fears:Toward a preventive model. The School Counselor, 38(3), 187-202. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/23900451
• Sapmaz, Ş. Y., Erkuran, H. Ö., Ergin, D., Öztürk, M., Celasin, N. Ş., Karaarslan, D., Köroğlu,E. ve Aydemir, Ö. (2018). DSM-5 özgül fobi şiddet ölçeği-çocuk formunun türkçe güvenilirliği ve geçerliliği. Dusunen Adam, 31(4), 340-346. doi:10.5350/DAJPN2018310402
• Simard, V., Nielsen, T. A., Tremblay, R. E., Boivin, M. ve Montplaisir, J. Y. (2008). Longitudinal study of bad dreams in preschool-aged children: prevalence, demographic correlates, risk and protective factors. Sleep, 31(1), 62-70. doi:10.1093/sleep/31.1.62
• Şahin, H. ve Seven, S. (2020). Erken çocuklukta kaygı.İçinde H. Uzun (Edt.), Recent Advances in Education and Sport Researches (ss. 11-22). Ankara:Gece Kitaplığı Yayıncılık.
• Taşpınar Göveç, N. (2014). Psikodrama ve bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile grup çalışmasının sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin kaygıları üzerindeki etkilerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tok, E. S., Arkar, H., ve Bildik, T. (2016). Çocukluk çağı kaygı bozukluklarında bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi ve kombine tedavinin etkililiğinin karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 110-118. doi: 10.5080/u13697
• Topcu, Z. G. (2018). Davranış yönetiminde kuramsal yaklaşımlar. İçinde G. Akoğlu ve F. Elibol (Edt.), Davranış yönetimi (ss. 10-30). Ankara: Hedef Yayıncılık
• Varlık Özsoy, E. (2017). Cognitive behavioral therapy applications in children. International Journal of Social Sciences and Education Research Volume: 3 Issue: 5, 1630-1642. doi: 10.24289/ijsser.328443
• Zisenwine, T., Kaplan, M., Kushnir, J. ve Sadeh, A. (2013). Nighttime fears and fantasy–reality differentiation in preschool children. Child Psychiatry & Human Development, 44(1), 186-199. doi: 10.1007/s10578-012-0318-x