Türkiye’de Katılım Bankacılığı Tercihi: Bölgesel Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 1042 - 1060, 26.07.2022

Abdulmuttalip Pilatin

https://doi.org/10.33206/mjss.998155

Öz

Çalışmada Türkiye’de katılım bankacılığı tercihlerini etkileyen faktörler araştırılmıştır. Öncelikle katılım bankacılığı kullanımını etkileyen unsurlar faktör analizi ile sınıflandırılmış ve ardından ayrı t-testi ve Anova analizleri kullanılarak oluşturulan hipotezler test edilmiştir. Katılım bankacılığı hizmeti kullanan bireylerin katılım bankası kullanımını etkileyen en önemli faktörün 4,26 ortalamayla faizsiz bankacılık hizmetinin sağlanması olduğu görülmüştür. Katılım bankacılığı hizmeti alınması katılımcıların medeni durumlarına göre sadece dini inanç faktörü açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Katılım bankacılığı kullanımında etkili olduğu belirlenen 3 faktörün de bireylerin eğitim düzeylerine, yaşlarına göre anlamlı olarak farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Katılım bankacılığı kullanımında etkili olan 2 faktörün bireylerin gelir düzeylerine ve mesleklerine göre yapılan test sonuçlarına göre ise hizmet kalitesi ve çeşitlilik/düşük maliyet faktörleri açısından anlamlı olarak farklılık gösterdiği sonucu ortaya çıkmıştır. Bölgesel sonuçlara göre ise sadece hizmet kalitesi açısından bireylerin katılım bankası kullanımlarının anlamlı olarak farklılaştığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankası, Banka, Finans, Faktör Analizi

Kaynakça

• Abdul Hadi, N. ve (2021). Islamic banking selection criteria: a multi-ethnic perspective. Journal of Islamic Marketing 12(5), 1063-1078.
• Abdul Kader, R., ve Leong, Y. (2009). The impact of interest rate changes on Islamic bank financing. International Review of Business Research Papers, 5(3), 189-201.
• Ahmad, K., Rustam, G. A. ve Dent, M. M. (2011). Brand preference in Islamic banking. Journal of Islamic Marketing, 2(1), 74-82.
• Altundere Doğan, M. B. (2020). İslami Finans Okuryazarlığı ve Finansal Tercihlere Etkisi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 14(1), 69-98.
• Atar, A. (2017). Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye’de İslâmi Bankacılığın Genel Durumu. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 1029-1062.
• Awan, H. M., ve Bukhari, K. S. (2010). Customer's Criteria For Selecting an Islamic Bank: Evidence From Pakistan. Journal of İslâmic Marketing, 2 (1), 14-27.
• Bhatti, G.A., Hussain, H., ve Akbar, Z.A. (2010). Determinants of Customer Satisfaction and Bank Selection in Pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2(6), 536-554.
• Bulut, H.İ., ve Er, B., (2012). Katılım Bankacılığı ve Girişim Sermayesi. Türkiye Katılım Bankaları Birliği, İstanbul.
• Can, Y. (2019). Türkiye’de Üniversite Öğrencilerinin Banka Tercihlerinin Nedenleri ve Gençlerin Bankası Olmak İçin Bankalara Öneriler. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 13(1), 1-36.
• Canbaz, M. (2018). Katılım bankacılığı (2. Baskı). İstanbul: Beta yayınları
• Dawami, Q. (2020). Factors influencing the preference of customers towards Islamic banking: Evidence from Malaysia. Journal of Islamic Economic Laws, 3(1), 48-67.
• Dilber, C. ve Işık, H. B. (2021). Katılım Bankaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş Ülkeler Üzerine Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(19), 409-440.
• Durak, İ. Bayat, M. ve Arslan, H. M. (2017). Banka Seçiminde Müşteri Tercihleri: Katılım Bankaları Üzerine Amprik Bir İnceleme. The Journal of Social Science, 1(2), 52-62.
• Duramaz, S. ve Erol, İ. (2018). Banka Müşterilerinin Katılım Bankası Tercihlerine Yönelik Bir Araştırma: Ege Bölgesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 25(1), 251-267.
• Durmuş, M. E. ve Yardımcıoğlu, F. (2018). İlahiyat Öğrencileri Ne Kadar İslami Finans Okuryazarı?” Siyaset. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1): 167–183.
• Echchabi, A., ve Olaniyi, O. N. (2012). Malaysian consumers' preferences for Islamic banking attributes. International journal of social economics, 39(11), 859-874.
• Er, B., Mutlu, M. ve Şahin, Y. E. (2015). Daha Bilgili, Daha Doğru: İslami Finans Okuryazarlığı Üzerine Bir Araştırma. International Congress on Islamic Economics and Finance (ICISEF) Proceedings Volume II, 1–22.
• Erol, C. ve El-Bdour, R. (1989). Attitudes, Behaviour, and Patronage Factors of Bank Customers Towards Islamic Banks. International Journal of Bank Marketing, 7(6), 31-37.
• Gençtürk, M., ve Çobankaya, F. T. (2015). Katılım bankalarının Batı Akdeniz bölgesindeki farkındalık düzeyinin tespiti. Bankacılar Dergisi, 26 (93), 82-105.
• Gönen, İ., ve Gökçen, G. (2017). Katılım bankalarının finans sektörü içindeki yeri ve katılım bankalarına yönelik müşteri algısı. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 61-77.
• Haron, S., Norafifah, A. & Planisek, L. S.(1994). Bank Patronage Factors of Muslim and Nonmuslim Customers. International Journal of Bank Marketing, 12(1), 32-40.
• Igbaria, M., Parasuraman, S. ve Badawy, M. K. (1994),. Work Experience, Job Involvement and Quality of Work Life Among Information System Personel. MIS Quarterly, 18(2),175-200.
• Kader, R. A., Zakaria, R. H., Razali, N., ve Abdullah, N. (2014). Why this bank? Understanding customers’ preference for an Islamic bank in a competitive market. Journal of Islamic Economics. Banking and Finance, 10(2), 138-153.
• Kashif, M., Abdur Rehman, M. ve Pileliene, L. (2016). Customer perceived service quality and loyalty in Islamic banks: a collectivist cultural perspective. The TQM Journal, 28(1), 62-78.
• Kaynak, E. (1986). How to Measure Your Bank’s Personality: Some Insights From Canada. International Journal of Bank Marketing, 4(3), 54-68.
• Khoirunissa, D. (2003). Consumers preference toward Islamic banking (Case study in bank muamalat Indonesia and bank BNI Syariah). Jurnal Iqtisad, 4(2), 50-60.
• Kontot, K., Hamali, J., ve Abdullah, F. (2016). Determining factors of customers’ preferences: A case of deposit products in islamic banking. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 224, 167-175.
• Mansour, W., Ben Abdelhamid, M., Masood, O. ve Niazi, GSK (2010). İslami bankacılık ve müşterilerin tercihleri: Birleşik Krallık örneği. Qualitative Research in Financial Markets, 2(3), 185-199. https://doi.org/0.1108/17554171011091746
• Nam, J., Ekinci, Y. ve Whyatt, G. (2011). Brand equity, brand loyalty and consumer satisfaction. Annals of Tourism Research, 38(3), 1009-1030.
• Orhan, Z. H. (2019). Katılım Bankacılığında Risk kâr-zarar ortaklığı ensrümanlarının analizi. Ankara: İktisat yayınları.
• Özen, E., Şenyıldız, L. ve Akarbulut, K. (2016). Faizsiz Bankacılık Algısı: Uşak İli Örneği, Journal of Accounting. Finance and Auditing Studies 2(4), 1-19.
• Özsoy, İ., Görmez, B., ve Mekik, S. (2013). Türkiye’de katılım bankalarının tercih edilme sebepleri: Ampirik bir tetkik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 187-206.
• Özsoy, M. Ş., Sayar, Y. (2021). Kobiler İçin Adım Adım Katılım Bankacılığı, TKBB Yayınları, No:7, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/kobiler-baski.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2021)
• Pilatin, A. ve Dilek, Ö. (2021). Tüketicilerin Online Alışveriş Alışkanlıklarının Demografik Özelikler Bakımından İncelenmesi Doğu Karadeniz Şehirleri Üzerinde Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 11-28.
• Shome, A., Jabeen, F., ve Rajaguru, R. (2018). What drives consumer choice of Islamic banking services in the United Arab Emirates? International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 11(1), 79-95.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• TBB, https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 (Erişim Tarihi: 15.08.2021)
• Thambiah, S., Eze, U. C., Santhapparaj, A. J., & Arumugam, K. (2011). Customers' perception on Islamic retail banking: A comparative analysis between the urban and rural regions of Malaysia. International Journal of Business and Management, 6(1), 187.
• Toraman C., Ata, H.A., ve Bugan, F.M., (2015). İslami Bankacılık Faaliyetlerine Yönelik Müşteri Algısı Üzerine Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(4), 761-779.
• Wan Ahmed, W., Ab Rahman, A., Ali, N.A. ve Seman, A.C. (2008). Religiosity and banking selection criteria among Malayas in Lembah Klang. Shariah Journal, 16(2), 279-304.
• Venardos, A. M. (2020). İslami bankacılık ve finansta güncel meseleler. Ankara: İktisat Yayınları.
• Yavuz, S., ve Törenek, M. (2019). Türkiye’de Katılım Bankalarının Tercih Edilme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Verimlilik Dergisi, 1, 199-218.