The Formation of The Self in Yunus Emre and Kierkegaard

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 1458 - 1472, 11.10.2023

Orhan Basat

https://doi.org/10.33206/mjss.1298550

Öz

Our study, titled "The Formation of Self in Yunus Emre and Kierkegaard" is a study in which we examine how the self is formed by free choices, by focusing on the basic works of both philosophers. The self, which was designed by the divine will in Yunus Emre under the guidance of the universal mind transforms into a philosophy in which the self is built by free choice in the universe of possibilities, by handling all human acts that are despised under the name of Kierkegaard subjectivity with a divine basis. The priority of the self-architecture of both philosophers is to emphasize the subject versus the matter, and the positive human qualities versus objectivity. According to Kierkegaard and Yunus Emre, it’s essential to regulate the personal qualities of the mind without sacrificing its characteristics to objects or dull principles against the positivist approach of the external world or the principles of extreme rationalist prescriptions that are considered timeless and infallible. In our study, we tried to reveal how two distinguished philosophers, with their powers of feeling and expression, can realize the human being within ideologies or ultra-rationalist philosophies without melting their ego against matter.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Kierkegaard, Personality, Reason, Soul

Yunus Emre ve Kierkegaard’da Benliğin Oluşumu

Öz

“Yunus Emre ve Kierkegaard’da Benliğin Oluşumu” isimli çalışmamız her iki düşünürün temel eserlerini merkeze alarak, insanın hür seçişlerle ne ise o olan/olması istenen benliğinin nasıl oluşturulduğunu incelediğimiz bir çalışmadır. Yunus Emre’de tümel aklın rehberliğinde Tanrısal isteğe uygun tasarlanan benlik, Kierkegaard’da öznellik adı ile küçümsenen tüm insanî edimlerin Tanrısal temelle ele alınıp imkânlar evreninde hür seçişle benliğin inşa edildiği felsefeye dönüşür. İki düşünürün benlik mimarisin de önceliği maddeye karşı öznenin, nesnelliğe karşı oumlu insanî niteliklerin öne çıkarılması oluşturur. Kierkegaard ve Yunus Emre’de dış dünyanın pozitivist ele alınışının ya da aşırı rasyonalist reçetelerin zaman üstü ve yanılmaz addedilen ilkelerine karşı aklın kişiye has öz niteliklerini nesne veya donuk ilkelere feda edilmeden düzenlenmesi esastır. Duyuş ve deyiş güçleriyle iki mümtaz düşünürün ideolojiler ya da aşırı rasyonalist felsefeler içerisinde insanı, onun benliğinin maddeye karşı erimeden nasıl gerçekleştirilebileceğini çalışmamızda göstermeye gayret ettik.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Kierkegaard, Benlik, Akıl, Gönül

Kaynakça

• Cauly, Olivier. (2006), Kierkegaard, Türkçesi: Işık Ergüden, Ankara: Kültür Kitaplığı
• Evliyaoğlu, G. (1963), “Anadolunun İç Aydınlığı Yunus Emre”, İstanbul: Yağmur Yayınları
• Gölpınarlı, A. (1979a), “Yunus Emre”, İstanbul: Varlık Yayınları
• Gölpınarlı, A. (1979b), Yunus Emre Hayatı ve Bütün Şiirleri, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi,
• Gölpınarlı, A (2010), “Yunus Emre Divân ve Risâletü’n Nushiyye”, İstanbul: Derin Yayınları
• Günümüzde Türk Dili. (1974), Ankara: Türk Dil Kurumu Tanıtma Yayınları Açık Oturumlar Dizisi: 4
• Halman, T. (2003), “A’dan Z’ye Yunus Emre”, İstanbul: Yky
• Hannay, Alastair. (2013), Kierkegaard, Çeviren: Nur Nirven, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2013a), Felsefe Parçaları Ya Da Bir Parça Felsefe, Çeviren: Doğan Şahiner, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2013b), Kaygı Kavramı, Danca Aslından Çeviren: Türker Armaner, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2002a), Korku ve Titreme, Çeviren: İbrahim Kapaklı Kaya, İstanbul: Anka Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2002b), Either/Or, A Fragment of Life, England: Penguın Books
• Kierkegaard, Søren. (2005), Günlüklerden Ve Makalelerden Seçmeler, Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Anka Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2013), Evliliğin Estetik Geçerliliği, Tercüme: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Adım Ajans
• Kierkegaard, Søren. (1973), Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, Çeviren: M. Mukadder Yakupoğlu, Ankara: Doğubatı Yayınları
• Kierkegaard, Søren. (2013), Kişiliğin Gelişiminde Etik- Estetik Dengesi, Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Araf Yayınları
• Köprülü, M. Fuad. (2004), “Türk Edebiyatı Tarihi”, Ankara: Akçağ Yayınları
• Köprülü, M. Fuat. (1976), “Yunus Emre-Yaşamı, Sanatçı Kişiliği, Yapıtları” Ankara: s.40-41 De Yayınevi
• Ocak, Ahmet Yaşar. (2018), “Türk Sûfîliğine Bakışlar”, İstanbul: İletişim Yayınları
• Özbay, H. –Mustafa. T: (2001), Yunus Emre- Makalelerden Seçmeler, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• Sargut,C. (2017), Hz İbrahim, İstanbul: Nefes Yayınları
• Sühreverdi, (2000), “İrşadü’l Müridin, İstanbul: Hacegân Yayınları
• Sühreverdi, (1990), “Tasavvufun Esasları”, İstanbul: Vefa Yayıncılık
• Yunus Emre Seleksiyonu, (1991). “IV. Milletlerarası Halk Kültürü Kongresi Bildirileri”, Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları:162 Seminer Kongre Bildirileri Dizisi: 33