Recreative Social Activities in High Schools: A Meta-Synthesis Study

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı - Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılı Özel Sayısı, 264 - 284, 25.10.2023

Vildan Ekici Uysal Yusuf Sözer

https://doi.org/10.33206/mjss.1296057

Öz

This research aims to reach general evaluations by examining scientific research on social activities with recreational features in high schools in Turkey via utilising the meta-synthesis method. Through the resarch problem, criteria for inclusion in meta-synthesis were developed. Thirty-five scientific research of 19 articles and 16 theses were included in the meta-synthesis meeting the inclusion criteria. In this context, the studies were subjected to content analysis, and they were synthesized regarding the subject area, purpose, method, sample, data collection tools, and findings. It was revealed that the primary research purposes were to examine student attitudes, behaviours and achievements in research on sportive activities, social activities and club activities and TÜBİTAK-BİDEB projects issues, most of the studies were conducted with quantitative survey designs, and the samples mainly consisted of high school students and high school teachers. On the other hand, the meta-findings reached through synthesising the studies' results were those that social activities contribute to students' affect and skill development, various limitations were experienced in social activities, and findings of stakeholders' (administrators, teachers and parents) neglect emerged towards social activities.

Anahtar Kelimeler

Recration, social activity, student clubs, meta-synthesis.

Liselerde Gerçekleştirilen Rekreatif Sosyal Etkinlikler: Bir Meta-Sentez Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki liselerde rekreatif özellikler taşıyan sosyal etkinlikleri konu alan bilimsel araştırmaların meta-sentez yöntemi kullanılarak incelenmesi yoluyla bu uygulamalara ilişkin genel değerlendirmelere ulaşmaktır. Bu araştırmada ele alınan problem doğrultusunda meta-senteze dahil etme kriterleri geliştirilmiştir. Bu kriterleri karşılayan, 2008 ile 2020 yılları arasında gerçekleştirilmiş, 19’u makale, 16’sı tez olmak üzere 35 bilimsel araştırma meta-senteze dahil edilmiştir. Bu çerçevede, araştırmaların her biri içerik analizine tabii tutulmuş; araştırmalar konu, amaç, yöntem, örneklem, veri toplama araçları ve bulgular bağlamında sentezlenmiştir. Çalışmada, rekreatif sosyal etkinlikler olarak sportif etkinlikler, sosyal aktiviteler ve kulüp faaliyetleri ile TÜBİTAK-BİDEB projelerini konu alan araştırmalarda öğrenci tutumlarının, davranışlarının ve kazanımlarını incelemenin başlıca araştırma amaçlarını oluşturduğu; araştırmaların büyük bölümünün nicel tarama deseni ile gerçekleştirildiği, örneklemlerin ağırlıklı olarak lise öğrencileri ve lise öğretmenlerinden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Öte yandan, araştırma bulgularının sentezlenmesi sonucunda, sosyal etkinliklerin öğrencilerin duyuşsal gelişimlerine ve diğer bazı beceri gelişim alanlarına katkılar sağladığı, sosyal etkinliklerde yaşanan sınırlılıklara ve yönetici, öğretmen, veli gibi paydaşların sosyal etkinlikleri ihmal etme durumlarına ilişkin bulguların ağırlık kazandığı meta-bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, sosyal etkinlik, öğrenci kulüpleri, meta-sentez.

Kaynakça

• Yalçın, S. (2014). Meslek Liselerindeki Kulüplerin Sosyalleşmeye Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Acar, R. (2017). Mardin İl Bölgesinde Okullardaki Sosyal Etkinliklerin (Tiyatro, Müzik, Spor, Dans, Şenlikler) Lise Dönemi Ergen Kişiliğe Etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çiçek, Ş. (2008). Lise 2 Öğrencilerini Kimya Dersinde Başarıları ve Tutumları Üzerine Bilim Şenliklerinin Etkisini İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yiğit, N. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Uygulanan Öğrenci Kulüplerinin Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Açıkel, B. (2018). Lise Öğretmen ve Öğrencilerinin Nanoteknoloji Uygulamalarını Sorumlu Araştırma ve İnovasyonu Entegre Eden Etkileşimli Sergi Ürünü Geliştirme Sürecindeki Deneyimlerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Köprübaşı, R. (2014). Yönetici Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Ortaöğretimdeki Sosyal Etkinliklerin İşlevselliğinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Tetik, V. (2008). Genel Liselerde Sosyal Etkinliklerin Uygulanmasında Okul Yöneticilerinin Etkinliği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Didin-Gedik, F. (2015). Kız Teknik ve Meslek Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Kulüp Çalışmalarına Yönelik Tutumlar ve Bu Çalışmalarda Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ülker-Kurtuluş, Ş. (2019). Biyoloji Bilim Dalında TUBITAK Araştırma Projelerine Katılan Öğretmenlerin Karşılaştığı Güçlüklerin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mallı, A. Y. (2018). Ortaöğretim Kurumlarında Okul Spor Yarışmalarına Katılan ve Katılmayan Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Aydın, İ. (2015). Ders Dışı Sportif Etkinliklere Katılan ve Katılmayan Öğrencilerin Duygusal Özerkliklerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yılmaz, A. (2016). Lise Öğrencilerinin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Katılımlarına Yönelik Ebeveyn Tutum ve Görüşleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Varhan, Ş. (2016). Ortaöğretim Düzeyindeki Tek Ebeveynli Sporcu Öğrencilerin 12 Haftalık Sportif Etkinliklerinin Saldırganlık ve Şiddet Eğilimi Düzeylerine Etkilerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Elmas, L. (2018). Sportif Rekreasyon Etkinliklerine Katılan Erken Dönem Ergenlerin Hayal Etme Düzeylerinin Başarı Algısı Üzerine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karaman Oğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Gürevin, B. (2019). Öğrencilerin First Lego Lig (FLL) Turnuvalarına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Güneş, Y. (2013). Meslek Liselerinde Sosyal etkinliklere Okul Yöneticilerinin Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özcan, G. ve Yıldırım, S. (2011). Lisanslı Olarak Takım Sporu ve Bireysel Spor Yapan ile Spor Yapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 111-135. Doi: 0.11616/AbantSbe.266
• Aybek, A., İmamoğlu, O. ve Taşmektepligil, M. Y. (2011). Öğrencilerin Beden Eğitimi Dersi ve Ders Dışı Etkinliklere Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 51-59.
• Sözer, Y. (2017). TUBITAK Ortaöğretim Proje Yarışmasına Hazırlanan Öğrencilerin Proje Geliştirme Sürecinin İncelenmesi: Bir Eylem Araştırması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2). 139-158.
• Okuyucu, M. A. (2019). 4006-TUBITAK Bilim Fuarına İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 202-218.
• Kocayiğit, A. ve Ekinci, N. (2020). Ortaöğretim Okullarında Uygulanan Program Dışı Etkinliklerin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(29), 1810-1848.
• Aslan, A. (2019). Lise Gençliğinin Değer Yönelimleri ve Boş Zaman Etkinlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 79-114. Doi: 10.30561/sinopusd.553560
• Apaydınlı, K. ve Şentürk, N. (2012). Ders Dışı Sosyal (Müziksel) Etkinliklerin Genel Lise Öğrencilerinin Kural Dışı Davranış Gösterme Eğilimlerine Etkileri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1(1), 67-79.
• Ekici, S., Bayrakdar, A. ve Uğur, O. A. (2009). Ortaöğretim kurumlarındaki yöneticilerin ve öğrencilerin ders dışı etkinliklere bakış açılarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 431-444.
• Dervent, F., Arslanoğlu, E. ve Şenel, Ö. (2010). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri ve Sportif Aktivitelere Katılımla İlişkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 521-533.
• Ekinci, N. E., Özdilek, Ç. Deryahanoğlu, G. ve Üstün, Ü. D. (2014). Spor Yapan Lise Öğrencilerinin Öz Güven Düzeylerinin İncelenmesi. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 36-42
• Ekinci, N. E., Demirel, M., Harmandar-Demirel, D. ve Işık, U. (2015). Lise Öğrencilerinin Yalnızlık Algılarının Rekreasyonel Etkinliklere Katılımları ve Bireysel Değişkenlere Göre İncelenmesi. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 71-78.
• Bingöl, C. ve Alpkaya, U. (2016). Spor Yapan ve Spor yapmayan Lise Öğrencilerinin Özsaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 31-37. Doi: 10.22396/sbd.2016.3.
• Yönet, E., Çalık, F., Yaşartürk, F. ve Çimen, K. (2016). Lise Öğrencilerinin Rekreatif Etkinliklere Katılımları ile Saldırganlık-Şiddet Eğilimlerinin İncelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4(1), 368-382.
• Sarı, M. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Ders Dışı Etkinliklere Katılımının İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 72-89.
• Aksoy, E., Özcan, G. ve Çoknaz, H. (2018). Ortaöğretim Kurumlarında Okul Sporlarına Katılan Öğrencilerin Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 692-698. Doi: 10.17719/jisr.2018.2823
• Yanık, M. (2018). Ortaöğretimde Yapılan Okul Sporlarının Öğrencilerinin Okula Bağlılık Düzeyine Etkisi. Spormetre, 16(1), 73-78. Doi: 10.1501/Sporm_0000000344
• Sözer, Y. (2017). TUBITAK Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışmasına Katılan Öğrencilerden Edindikleri Kazanımların Değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 49-77.
• Avcı, E., Su-Özenir, Ö. ve Yücel, E. (2016). TUBITAK Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışmasına Katılan Öğrencilerin Yarışma Sürecindeki Deneyimlerinin Üniversite Yaşamlarına Yansıması” Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 1-21.
• Çolakoğlu, M. H. (2018). TUBITAK 4006 Bilim Fuarları Desteğinin Eğitim ve Öğretime Katkısı. Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik ve Sanat Eğitimi Dergisi, 1(1), 48-63.
• Adam, I. (2014) Gendered perspectives of leisure patterns and constraints of university students in Ghana, Leisure/Loisir. 38 (2), 181-198. Doi: 10.1080/14927713.2014.985475
• Altan, B. A. (2019). Okula Dayalı Ekstra Program Etkinlikleri Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Arslan, S. (1996). Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumuna Bağlı Yurtlarda Kalan Bayan Öğrencilerin Boş Zamanlarını Değerlendirme Sorunları, Ankara İli Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, V. (2003). Ankara'daki Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Etkinliklerine Katılımlarının Araştırılması, Milli Eğitim Dergisi, 158, 161-173.
• Berk, L., Goeble, B. (1987). Patterns of Extracurricular Participation from High School to Collage. American Journal of Education, 95(3), 468-485.
• Cafoğlu, Z. (2010). Eğitim bilimine giriş temel kavramlar. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Dündar, H. ve Karaca, E. T. (2011). İlköğretim okullarında serbest etkinlikler dersinin değerlendirilmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 105-121.
• Chawla, L. (2002). Growing up in an urbanizing world. London, UK: Earthscan.
• Dwyer, J. J. ve Peters, C. K. (2004). The benefits and challenges of multiple roles for principals: A national perspective. Journal of Educational Administration, 42(2), 221-241.
• Eccles, J. S. ve Barber, B. (1999). Student council, volunteering, basketball, or marching band: What kind of extracurricular involvement matters? Journal of Adolescent Research, 14(1), 10-43.
• Ekici, S. ve Yenel, F. (2002). Yükseköğretim Gençliğinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıkları ve Turizme Katılımları Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 123-134.
• Ekinci, E., Kalkavan, A., Üstün, D. ve Gürbüz, B. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Sportif ve Sportif Olmayan Rekreatif Etkinliklere Katılımlarına Engel Olabilecek Unsurların İncelenmesi. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-13.
• Fernandez Y., Ziviani, J., Cuskelly, M., Colquhoun, R. ve Jones, F. (2018). Participation in Community Leisure Programs: Experiences and Perspectives of Children with Developmental Difficulties and Their Parents. Leisure Sciences, 40(3), 110-130. Doi: 10.1080/01490400.2017.1408509
• Fredricks, J. A. ve Simpkins, S. D. (2013). Promoting positive youth development through extracurricular programs. In Handbook of research on positive youth development (pp. 231-248). Boston, USA: Springer.
• Fretwell, E. K. (1931). Extra-curricular activities in secondary schools. Boston: Read Books.
• Gündoğdu, C., Karataş, Ö. ve Nacar, E. (2011). Ders dışı etkinliklerin uygulamalarında okul müdürlerinin sorunları. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 65-72.
• Frumkin, H. (2001). Beyond toxicity: human health and the natural environment. American Journal of Preventive Medicine, 20(3), 234-240.
• Hammond, D. E., McFarland, A. L., Zajicek, J. M. ve Waliczek, T. M. (2011). Growing minds: The relationship between parental attitudes toward their child's outdoor recreation and their child's health. HortTechnology, 21(2), 217-224.
• Hemingway, J. L., Henderson, K. A., Bialeschki, M. D., Hodges, J. S., Kivel, B. D., Sessous, H. D. (2001). Introduction to Recreation and Leisure Services. Pennsylvania Venture. S: 15 – 19, 63 – 67.
• Holloway, J. H. (2000). Extracurricular Activities: The Path to Academic Success?. Educational Leadership, 57(4), 87-88.
• Hurd, A. R. ve Mclean, D. D. (2012) Kraus' Recreation and Leisure in Modern Society. Jones & Bartlett Learning. S: 24 – 30.
• Jones, M. L. (2007). Overview of Methods. Reviewing Research Evidence for Nursing Practise: Systematic Reviews (Editors: Webb, C., Roe, B.). London: Oxford Blackwell Publishing.
• Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon, Boş Zamanları Değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kaya, M. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Rekreatif Faaliyetlere Yönelik Tutumları ve Boş Zaman Motivasyonlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Kaya, S. (2003). Yetiştirme Yurtlarında Kalan Gençlerin Boş Zaman Değerlendirme Eğilimi ve Etkinliklerin Sosyalleşme Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılbaş, Ş. (2010). Rekreasyon ve Boş Zaman Değerlendirme (3. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• King, G., Lawm, M., King, S.M., Rosenbaum, P.L., Kertoy, M.K. ve Young, N.L. (2003). A Conceptual Model of the Factors Affecting the Recreation and Leisure Participation of Children with Disabilities. Physical Occupational Therapy In Pediatrics, 23, 63 - 90.
• Korpela, K. (2002). Children’s environment, p. 363–73. In: R. Bechtel and A. Churchman (eds.). Handbook of environmental psychology. New York, USA: Wiley.
• Köse, E. (2004). İlköğretim Öğrencilerinin Ders Dışı Etkinlikleri Tercih Etme Nedenleri. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulmuş bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kurtuluş, Ş. (2019). Biyoloji Bilim Dalında TÜBİTAK Araştırma Projelerine Katılan Öğretmenlerin Karşılaştığı Güçlüklerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lam, S., Jimerson, S. R., Kikas, E., Cefai, C., Veiga, F. H., Nelson, B., Hatzichristou, C., Polychroni, F., Basnett, J., Duck, R., Farrell, P., Liu, Y., Negovan, V., Shin, H., Stănculescu, E., Wong, B.P., Yang, H. ve Zollneritsch, J. (2012). Do girls and boys perceive themselves as equally engaged in school? The results of an international study from 12 countries. Journal of school psychology, 50 1, 77-94. Doi: 10.1016/j.jsp.2011.07.004
• Larson, R. W., Hansen, D. M. ve Moneta, G. (2006). Differing profiles of developmental experiences across types of organized youth activities. Developmental psychology, 42(5), 849.
• Leith, P., Austin, D. L. ve Robertson, J. (2008) The World of Recreation and Fitness Leadership. Sport Books Publisher, 71-85.
• Mahoney, J. L., Cairns, B. D. ve Farmer, T. W. (2003). Promoting interpersonal competence and educational success through extracurricular activity participation. Journal of Educational Psychology, 95(2), 409-418.
• Mahoney, J. L., Harris, A. L. ve Eccles, J. S. (2006). Organized activity participation, positive youth development, and the over-scheduling hypothesis. Social Policy Report, 20(4), 1-32.
• Marsh, H. W. ve Kleitman, S. (2002). Extracurricular school activities: The good, the bad, and the nonlinear. Harvard Educational Review, 72(4), 464-510.
• Metin, C., Kesici, M. ve Kodaş, D. (2013). Rekreasyon Olgusuna Akademisyenlerin Yaklaşımları. Journal of Yasar University, 30, 5021 – 5048.
• Mutlu, İ. (2008), Egzersiz Yapan Kişilerin Boş Zamanlarına Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma (Kayseri İli Örneği). (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Noblit, G. W. ve Hare, R. D. (1988). Meta-Ethnography: Synthesizing Qualitative Studies, Qualitative Research Methods, Vol. II. Newbury Park, CA: Sage Publications, http://books.google.com.tr/books?id=fQQb4FP4NSgC adresinden 20 Ocak 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Onay, İ. ve Gelen, İ. (2013). İlköğretim Okullarındaki̇ Eğitsel Kulüp Uygulamalarının Etkinliğine İli̇şki̇n Öğretmen ve Yönetici̇ Görüşlerinin Değerlendirilmesi̇. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 615-647.
• Öncül, R. (1979). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul: MEB Yayınları.
• Özmaden, M. (1997). Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nda İkamet Eden Öğrencileri Boş Zaman Faaliyetlerini Değerlendirme Sorunları Üzerine Bir Araştırma: Çanakkale İli Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Passmore, A. ve French, D. (2001). Development and Administration of a Measure to Assess Adolescents. Participation, Adolescence, 36(141), 67-75.
• Sandelowski, M., Docherty, S. ve Emden, C. (1997). Focus on Quaitative Methods. Qualitative Meta-synthesis: Issues and Techniques. Reseach in Nursing and Health, 20(4), 365-371.
• Sandelowski, M. ve Barroso, J. (2003). Focus On Research Methods Toward A Metasynthesis of Qualitative Findings On Motherhood İn HIV-Positive Women. Research in Nursing & Health, 26(2), 153–170.
• Scruggs, T., Mastropieri, M. ve McDuffie, K. (2007). Co-Teaching in inclusive classrooms: A metasynthesis of qualitative research. Council for Exceptional Children, 392-416.
• Sezgin, S. (1987). Türk Toplumunun Rekreasyon Alışkanlıkları İstanbul Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Walsh, D. ve Downe, S. (2005). Meta-Synthesis Method For Qualitative Research: A Literature Review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204–211.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, Ş. (2007). Rekreasyon Faaliyetlerinin Yönetim ve Organizasyonu Antalya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.