Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1247 - 1257, 15.10.2024

Mehmet Arif Özerbaş , Gulnur Ysmanova

https://doi.org/10.33206/mjss.1451090

Öz

Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin dijital okumaya yönelik tutumlarını belirlemektir. Üniversite öğrencilerinin dijital okumaya yönelik tutumlarını incelemeyi amaçlayan bu çalışmada betimsel nitelikli tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunu Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesinde eğitim gören 209 öğrenci oluşturmaktadır. Üniversite öğrencilerinin dijital okumaya yönelik tutumlarını belirlemek için Yurdakal ve Kırmızı (2021) tarafından geliştirilen "Öğretmen Adayları İçin Dijital Okumaya Yönelik Tutum" ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şunlardır; üniversite öğrencilerinin dijital okumaya yönelik tutumu okuma aracı tercihine göre anlamlı düzeyde dijital cihazdan okuma yapmayı tercih edenlerin lehine bulunmuştur. Dijital okumayı tercih etme ile günlük dijital okuma yapma süresine göre karşılaştırıldığında en yüksek tutuma günde 3,01-5 saat aralığında dijital okuma yapanların lehine çıkmıştır. Günlük basılı kaynaktan okuma süreleri karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmektedir, bu anlamlılık 0-1,29 saat arası ve 1,30-3 saat arası kağıttan okuma yapan öğrenciler lehinedir. Katılımcıların cinsiyet, fakülte ve sınıf düzeyine göre dijital okumaya yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Ancak dijital okumaya yönelik tutumların her üç cinsiyet, fakülte ve sınıf düzeylerinde erkek öğrencilerin aleyhine olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuma, Üniversite Öğrencileri, Kırgızistan

Etik Beyan

“Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 01.12.2023 tarih ve 2023-3 sayılı toplantısında alınmıştır.

Investigation of University Students' Attitudes Towards Digital Reading

Öz

The aim of the study is to determine university students' attitudes towards digital reading. In this study, which aims to examine university students' attitudes towards digital reading, descriptive survey model was used. The research population consists of students studying at Kyrgyzstan Turkey Manas University in the 2023-2024 academic year. The study sample consists of 209 students studying at Kyrgyzstan Turkey Manas University. In order to determine the attitudes of university students towards digital reading, the "Attitude Towards Digital Reading for Prospective Teachers" scale developed by Yurdakal and Kırmızı (2021) was used. The findings obtained as a result of the research are as follows; university students' attitudes towards digital reading were found to be in favor of those who prefer to read from digital devices at a significant level according to the reading tool preference. When digital reading preference was compared with the duration of daily digital reading, the highest attitude was found in favor of those who read between 3.01-5 digital reading per day. There is a statistically significant difference when the daily reading time from printed sources is compared, this significance is in favor of students who read from paper between 0-1.29 hours and between 1.30-3 hours. There was no significant difference in the participants' attitudes towards digital reading according to gender, faculty and grade level. However, attitudes towards digital reading were found to be against male students in all three gender, faculty and grade levels.

Anahtar Kelimeler

Dijital Reading, University Students, Kyrgyzstan

Kaynakça

• Bozkurt, A., Hamutoğlu, N. B., Liman Kaban, A., Taşçı, G., & Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(2), 35- 63. https://doi.org/10.51948/auad.911584
• Buckingham, D. (2020). Defining digital literacy. In: Bachmair B. (Eds.), Medienbildung in neuen Kulturräumen . Verlag für Sozialwissenschaften, 59-71, https://doi.org/10.1007/978-3-531-92133-4_4
• Bulut, S., & Susar, K. (2021). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin ekrandan okumaya yönelik tutumları. Temel Eğitim Dergisi, 11, 17-29. https://doi.org/10.52105/temelegitim.11.2
• Çağrı, B. (2018). Basılı ve dijital ortamlarda ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Açık Bilim, https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/608256.
• Çetin, Y., & Mertol, H. (2021). Okuma hızı ve okuduğunu anlama düzeyi üzerinde yazı ortamının etkisi. Dijital Ölçme ve Değerlendirme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 71-81. https://doi.org/10.29329/dmer.2021.285.5.
• Cihan, H. (2022). Dijital okuma ortam tasarımının ilkokul öğrencilerinin okuma becerilerine etkisinin incelenmesi (Doktora Tezi). Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Coiro, J. (2009). Rethinking online reading assessment. Educational Leadership: Journal of the Department of Supervision and Curriculum Development, 66(6), 59-63. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/291758299_Rethinking_Online_Reading_Assessment
• Erten, P. (2019). Z kuşağının dijital teknolojiye yönelik tutumlar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi,, 10(1), 190-202. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/679391.
• Dağtaş, A. (2013). Öğretmenlerin basılı sayfa ve ekrandan okuma tercihleri ile eğitimde elektronik metin kullanımına yönelik görüşleri. Turkish Studies, 8(3), 137-161. DOI:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4390
• Frey, A., Hartig, J., Katzel, A., Zinkernagel, A., & Moosbrugger, H. (2007). The use of virtual environments based ona modification of the computer game QuakeIII Arena in psychological experimenting. Computers in Human Behavior, 23(4), 2026-2039. https://doi.org/10.1016/j.chb.2006.02.010
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Hilbert, M., & Lopez, P. (2011). The world’s technological capacity to store, communicate, and compute information. Science, 332(6025), 60-65. DOI: 10.1126/science.1200970
• Karadağ, R., & Yurdakal, İ. (2016). İlk ve orta okullarda türkçe öğretimi. F. S. Kırmızı (Ed.), Okuma Eğitimi içinde (61- 73.ss.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Karasar, Ş. (2004). Eğitimde yeni iletişim teknolojileri internet ve sanal yüksek eğitim. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(4), 117-125. Erişim adresi http://tojet.net/articles/v3i4/3416.pdf
• Korkmaz, Ö., & Altun, H. (2013). Mühendislik ve BÖTE öğrencilerinin bilgisayar programlama öğrenmeye dönük tutumları. The Journal of Academik Social Science Studies, 6(2), 1169-1185. Erişim adresi https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79201/makaleler/6/2/arastrmx_79201_6_pp_1169-1185.pdf
• Kurata, K., İsita, E., Miyata, Y., & Minami, Y. (2016). Print or digital? Reading behavior and preferences in Japan. Journal of the Association for information Science and Tecnology , 68 (4), 884-898. https://doi.org/10.1002/asi.23712
• Long, D., & Szado, S. (2016). E-readers and the effects on students’ reading motivation, attitude and comprehension during guided reading. Cogent Education, 3 (1), 1-11. DOI: 10.1080/2331186X.2016.1197818.
• Odabaş, H., Odabaş, Z., & Binici, K. (2020). Dijital bilgi kaynakları ve ortamlarının üniversite öğrencilerinin okuma davranışlarına etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 49(227), 89-116. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/56322/778250
• Özerbaş, M., & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuyazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-26. https://doi.org/10.21666/muefd.314761
• Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: Olanaklar ve uygulamalar üzerine bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi Fakültesi Dergisi, 22(15), 1741-1759. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/1019075
• Şahenk Erkan, S., & Balaban Dağal, A. (2018). Öğretmen adayların dijital okuma,yazma ve sunum hazırlama becerileri hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Journal of International Scientific Researches , 3(1), 131–144. https://doi.org/10.21733/ibad.373767
• Sarıkaya , B. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık durumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1098-1107. Erişim adresi https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/evaluation-of-digital-literacy-status-of-prospective-turkish- teachers-in-terms-of-various-variables.pdf.
• Seferoğlu, S. (2014). Dijital Araçlar ve Eğitim. Hürriyet (10 Kasım 2014) . Erişim adresi https://www.hurriyet.com.tr/egitim/dijital-araclar-ve-egitim-27537187
• Soyuçok, M., & Mazmun Akar, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin ekran okumaya karşı tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi,, 3(2), 17-30. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/en/pub/turkegitimdergisi/issue/41487/466479.
• Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 96-109. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/402573
• Ulu, H., & Zelzele, E. (2018). Öğretmen adaylarının ekran okuma öz yeterlik algılarının incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2608-2628. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623566.
• We Are Social. (2021). Digital 2021: Global Overview Report. Erişim adresi https://www.slideshare.net/DataReportal/digital-2021-global-overview-report-january-2021-v03
• Yurdakal, İ., & Kırmızı, S. (2021). Öğretmen adayları için dijital okumaya yönelik tutum ölçeği (DOTÖ): Geçerlilik güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 137-159. https://doi.org/10.53444/deubefd.788603
• Borisen`ko, N., Mironova, K., Şişkova, S., & Granik, G. (2020). Osobennosti tsifrovogo çteniya sovremennıh podrostkov: rezul`tatı teoretiko-эmpiriçeskogo issledovaniya. Science for Education Today, 10(5), 28-52. DOI: 10.15293/2658-6762.2005.02
• Kovalevskaya, N. (2022). TSifrovoe çtenie: formirovanie novogo tipa çitatelya. Trudı BGTU, 4(1), 159-165. Erişim adresi https://elib.belstu.by/bitstream/123456789/47319/1/22.%20%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D 0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F.pdf
• Soldatova, G., Rasskazova, E., & Nestik, T. (2017). TSifrovoe pokolenie Rossii: kompetentnost` i bezopasnost`. Moskva: Smısl.