The Importance of Human Resources Management in Disaster Coordination

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 303 - 316, 15.01.2025

Canan Yılmaz

https://doi.org/10.33206/mjss.1422449

Öz

The earthquake centered in Kahramanmaraş has revealed what needs to be done in disasters. Although many aid and search-rescue teams were sent to the region, there were coordination problems. The question arises as to why the HRM functions, which were formed by the evolution of the concept of personnel management developed by the USA to manage labor problems in the military field in the First World War, are not used by experts. At this point, “Why are HRM practices not used for coordination in disaster areas?” the question is noteworthy. The study is aimed to show the importance of HRM in disaster coordination. The research was completed using the qualitative method based on secondary data sources. As a result of the study it was concluded that for disaster management to be successful, HRM practices and, naturally, HR managers should take active duties and responsibilities in all stages of disaster management.

Anahtar Kelimeler

Human Resource Management, Human Resource Managers, Coordination, Disaster Management

Afet Koordinasyonunda İnsan Kaynakları Yönetiminin Önemi

Öz

Kahramanmaraş merkezli deprem, afetlerde yapılması gerekenleri ortaya çıkarmaktadır. Bölgeye çok sayıda yardım ve arama-kurtarma ekibi gönderilmesine rağmen koordinasyon sorunları yaşandığı görülmüştür. Ancak bölgede koordinasyon için çalışan insan kaynakları yöneticisi olmamıştır. Bu noktada, ABD'nin Birinci Dünya Savaşı'nda askeri alanda işgücü sorunlarını yönetmek için geliştirdiği personel yönetimi kavramının evrilmesiyle oluşan İnsan Kaynakları Yönetimi fonksiyonlarının neden uzmanlar tarafından kullanılmadığı sorusu akla gelmektedir. Bu kapsamda “İKY uygulamaları neden afet bölgelerinde koordinasyon amacıyla kullanılmıyor?” sorusu dikkat çekmektedir. Çalışmanın amacı, afet koordinasyonunda İKY'nin önemini ortaya koymaktır. Araştırma, nitel yöntem temelinde ikincil veri kaynaklarına dayanarak yapılmıştır. Çalışma sonucunda afet yönetiminin başarılı olabilmesi için İKY uygulamalarının ve doğal olarak İK yöneticilerinin afet yönetiminin tüm aşamalarında aktif görev ve sorumluluk alması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi, İnsan Kaynakları Yöneticisi, Koordinasyon, Afet Yönetimi

Etik Beyan

The Importance of Human Resources Management in Disaster Coordination” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Çalışmada ikincil veri kaynakları kullanıldığından etik kurul izinlerine gerek yoktur.

Kaynakça

• Acar, M. ve Çağdaş, D. Y. (2019). Endüstri Devriminin Işığında “Afet 4.0”. E.S. Bayrak-Meydanoğlu et al (eds.), Dijital Dönüşüm Trendleri, (45-86), İstanbul:Filiz Kitabevi.
• AFAD Law, (2009). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun. Resmî Gazete, Kanun No:5902, Ankara.
• AFAD, (2018) https://www.undrr.org/ adresinden 10.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• AFAD, (2019) https://www.deprem.gov.tr/119 adresinden 22.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• AFAD, (2023) https://www.afad.gov.tr/afet-turleri adresinden 21.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Akman-Pek, N. (2018). Kentlerde Toplum Tabanlı Risk Değerlendirmesi İçin Örnek Bir Yöntem. Şehir & Toplum, 10(1), 109-116.
• AKUT. (2023) https://www. akut.org.tr/tarihçe adresinden 14.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Altay, A. (2017). Karmaşıklık Kuramı, Afetler ve Kamu Politikaları. Ö. Önder et al (eds.). Afet Yönetimi, (56-89), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Altuntaş S. (2017). Afetlerde İKY Giriş. S. Altuntaş (eds.), Afetlerde İKY, (146-187),Erzurum:AÜ AÖF Yay.
• Armstrong, M. (2020). Amstrong’s Handbook of HRM Practice. London: Kogan Page.
• Baltaş, A. (2004). Rekabette Fark Yaratan Ekip Çalışması. İstanbul:Remzi Kitabevi.
• Bates, S. (2002). Facing the Future. HR Magazine, 12(1), 26-32.
• Beaumont, P. B. (1992). The US Human Resource Management Literature: A Review. G. Salaman et al (eds.), Human Resource Strategies, (17-211), OAKS, CA:Sage Publications Inc.
• Becker, B. E., Huselid, M. A., Pickus, P. S., ve Spratt, M. F. (1997). HR as a Source of Shareholder Value: Research and Recommendations. Human Resource Management, 36(1), 39-47.
• Belbin, M. (2004). Management Teams: Why They Succeed or Fail?. R&D Management, 12(3), 147-152.
• Bingöl, D. (2019). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul:Beta Basım.
• Brockbank, W. (1999). If HR Were Really Strategically Proactive: Present and Future Directions in HR's Contribution to Competitive Advantage. Human Resource Management, 38(1), 337-352.
• Cappelli, P., ve Crocker-Hefter, A. (1996). Distinctive Human Resources Are Firms' Core Competencies. Organizational Dynamics, 24(3), 7-22.
• Coast Guard, (2023) http://www.sgk.tsk.tr/baskanliklar/genel_sekreterlik/tarihce/tarihce.asp adresinden 16.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Communicating, (2012) https://www.yourerc.com/blog/post/communicating-in-times-of- crisis-hrs-role adrwsinden 22.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Çilingir, G. A. (2019). Türkiye’de Afet Yönetimi ve İdarenin Sorumluluğu. (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• DAK, (2023). http://www.tsk.tr/GenelBilgiler/ DogalAfetAramaKurtarmaTimleri adresinden 15.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Dereli, T. ve Baykasoğlu, A. (2003). Takım Yönetimi. Gaziantep:Gaziantep Üniversitesi Basım.
• Desimone, R. ve Harris, D. (2002). Human Resource Development. OAK:CA, Sage.
• Disaster Management Glossary. (2023) https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu adresinden 10.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Dyer, L., ve Holder, G. W. (1988). A Strategic Perspective of Human Resource Management. In L. Dyer et al (eds.), Human Resource Management: Evolving Roles and Responsibilities, (176-236), Bedhesda:The Bureau of National Affairs Inc.
• EGM, (2023) http://www. eskisehir.pol.tr/Sayfalar/ekkm.aspx adresinden 25.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Ekşi, A. (2017). Afet Yönetiminde Temel Etik İlkeler. Z. Toprak et al (eds.), Bütünleşik Afet Yönetimi, (112-156), İstanbul:Birleşik Yayıncılık.
• Eleventh Development Plan. (2019) https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf adresinden 17.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Erkan, A., (2010). Afet Yönetiminde Risk Azaltma ve Türkiye’de Yaşanan Sorunlar. (DPT-Uzmanlık Tezleri), Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• Eryılmaz, B. (2017). Kamu Yönetimi. İstanbul:Erkam Matbaası.
• Freedman, A. (1990). The Changing Human Resources Function. New York:The Conference Board Inc.
• Garvin, D.A. (1999). Öğrenen Bir Örgüt Yaratmak, Bilgi Yönetimi. İstanbul: Mess Yayınları.
• Genç, F.N. (2008). Kriz İletişimi: Marmara Depremi Örneği. Selçuk İletişim Dergisi, 5(3), 161-75.
• Geray, C. (1978). Marmara’daki Son Depremden Ders Alabilecek Miyiz? Kent Kooperatifçiliği. Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği Süreli Yayını,109 (111), 6-7.
• Günaydın, M., Tatlı, Ö. ve Ersöz-Genç E. (2017). Arama Kurtarma Örgütleri ve UMKE. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 3(1), 56-63.
• Harmancı, S. (2017). Afetlerde İnsan Kaynakları Arasındaki İletişim. S. Altuntaş (eds.), Afetlerde İKY, (245-289), Erzurum: AÜ AÖF Yayınları.
• İzgören, A. Ş. (2013). Geleceğin Organizasyonunu Yaratmak. İstanbul:Elma Yayınları.
• JAK, (2023) http://www.jandarma.gov.tr/asayis/PL.S/Jnd_ Brl_Krt_Tim.htm adresinden 15.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kadıoğlu, M. (2015). Giriş. M. Kadıoğlu (eds.). Afet ve Acil Durum Yönetimine Giriş, (1-12), Erzurum: AÜ AÖF Yayınları.
• Kadıoğlu, M., (2017). Afet Yönetimi: Beklenmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Yayınları.
• Karaman, Z. T. (2017). Afet Yönetimine Giriş ve Türkiye’de Örgütlenme. Z.T. Karaman et al (eds.) Bütünleşik Afet Yönetimi, (186-216), İzmir:Birleşik Matbaacılık.
• Karcıoğlu F. (2017). Afetlerde İnsan Kaynakları Planlaması ve Örgütlemesi. S. Altuntaş (eds.) Afetlerde İKY, (114-185), Erzurum:AÜ AÖF Yayınları.
• Kaufman, B. E. (2008). Managing the Factor: The Early Years Of Human Resource Management in America İndustry. Ithaca, NY:Cornell University Press.
• Kemaloğlu, M. (2015). Türkiye’de Afet Yönetiminin Tarihi ve Yasal Gelişimi. Akademik Bakış, 52(1), 126-147.
• Kızılay, (2023) https://www.kizilay.org.tr/ adresinden 25.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Lawrence, P. R. (1985). The History of Human Resource Management in America Industry. R. E. Walton et al (eds.) HRM Trends and Challenges, (345-402), Boston:HB Press.
• Memiş, L. ve Babaoğlu, C. (2020). Afet Yönetimi ve Teknoloji. M. Yaman et al (eds.), Farklı Boyutlarıyla Afet Yönetimi, (65-128), İstanbul:Nobel Yayıncılık.
• Özmen, B. ve Gökçe, O. (2018). Türkiye’nin Afetselliği. H. Şengün et al (eds.), Türkiye’nin Afet Yönetimi, (136-198), Ankara:Palme Yayınevi.
• Özmen, B. (2017). Türkiye’de Afet ve Acil Durum Yönetimi Planlarının Mevcut Durumu ve Mevzuat Karmaşası. Ö. Önder et al (eds.), Afet Yönetimi, (198-264), Bursa:Ekin Yay.
• Park, S., Henkin, A.B. ve Egley, R. (2005). Teacher Team Commitment, Teamwork and Trust: Exploring Associations. Journal of Educational Administration, 43(5), 462-479.
• Patel, D. (2002). SHRM Workplace Forecast: A Strategic Outlook 2002-2003. Alexandria:Society for HRM.
• Pfeffer, J. (1995). Procuding Sustainable Competitive Advantage Through the Effective Management of People. Academy of Management Executive, 9(1), 55-72.
• Sabuncuoğlu, Z. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa:Aktüel Yayınları.
• Sadullah, Ö. (2021). İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş: İnsan Kaynakları Yönetiminin Tanımı, Önemi ve Çevresel Faktörler. A.O. Özçelik et all (eds.), İKY, (245-297), İstanbul:Beta Basım.
• Satman, C. (2012). Ekip Değerlendirme Ölçeği, Ekip İlişkilerinin Yararlı ve Yararlı Olmayan Yönleri Ölçeği ve Ekipte Motivasyon ve Doyum Ölçeğinden Türkçeye Uyarlama Çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 19-43.
• SBB, (2020) https://www.sbb.gov.tr/ozel-ihtisas- komisyonuraporlari/#1543312172966-b62de4d7-b832 adresinden 10.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Sever, R. ve Değirmenci, Y. (2019). Temel Kavramlar. R. Sever (eds.), Afetler ve Afet Yönetimi, (187-234), Ankara:Pegem.
• TAMP, (2014) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/01/20140103- 12.htm adresinden 06.02.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Taşkıran, G. ve Baykal, Ü. (2018). Afetlerde İKY. S.D. Öztekin (eds.), Afet Hemşireliği, (146-187), Ankara:Türkiye Klinikleri.
• Tercan, B. (2018). Türkiye’de Afet Politikaları ve Kentsel Dönüşüm. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 102-120.
• TÜSEV, (2013) https://www.tusev.org.tr/usrfiles/files/VanVakaAnalizi_23_10_13.pdf adresinden 05. 02. 2023tarihinde erişilmiştir.
• Watson, T. Y. (2010). Critical Social Science, Pragmatism and The Realities of HRM. The International Journal of HRM, 21(6), 915-931.
• Welbourne, T. M. (2011). The Next 50 Years of Human Resource Management: Moving Forward Faster and Together. Human Resource Management, 50(1), 695-700.
• Yamamoto A. (2013). Development of Disaster Nursing in Japan and Trends of Disaster Nursing İn The World. Japan Journal of Nursing Science, 10(1), 162-9.
• Yaman, M. ve Acar, E. (2017). Bütünleşik Afet Yönetimi Çerçevesinde Gönüllülük ve Sivil Toplum Katılımının Analizi. Ö. Önder et all (eds.), Afet Yönetimi, (87-112), Bursa:Ekin.
• Yelboğa, A. (2010). Yönetimde İnsan Kaynakları Çalışmaları. Ankara:Turhan Kitabevi.
• Yılmaz, A., (2001). Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi ve Karşılaşılan Sorunlar: Marmara Depremi Örneği. (Doktora Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Yüksel, Ö. (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara:Gazi Kitapevi.
• Zehir, C. ve Özşahin, M. (2008). Takım Yönetimi ve Takım Etkinliğini Belirleyen Faktörler: Savunma Sanayinde Ar-Ge Yapan Takımlar Üzerinde Bir Saha Araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 266- 279.